De ridders van den halven toren. A.C.C. de Vletter
naar avonturen. Wàs ’t wel zoo erg als ze ’n paar steenen weghakten? Zou hij geen sleutel van ’t kleine deurtje kunnen vragen?
Daar stond tegenover: ’t was in den toren gevaarlijk, je kon nooit weten of ze daar binnen geen ongeluk zouden krijgen.
„Waarom willen jullie tòch in dat akelige oude ding?” vroeg hij.
De oogen van Hesse begonnen te schitteren, hij wilde gaan spreken, maar er kwam alleen: „Dat is ons geheim.”
De notaris glimlachte. Er ging hem ’n licht op. Jongens moeten nu eenmaal iets hebben, dat ze van elkaar hooren of in allerhande boeken lezen.
Die Hesse scheen er al heel sterk behoefte aan te hebben, en Wibbe, nou die hunkerde immers naar ’t bizondere.
Als bij ze eens liet begaan…
Wat was er verbeurd aan dien ouden toren?
Hij zou dan wel ’n oogje in ’t zeil houden…
Op eens zei hij dus: „Nee, je mag niet naar den burgemeester. Ik heb je nu gewaarschuwd, ’t is heel gevaarlijk, marsch!”
Wibbe scheen iets te begrijpen, maar Hesse zei dadelijk buiten de kamer: „’n Poos niks doen, dan vergeet die ’t wel.”
De notaris vergat ’t niet.
Hij sprak met den koster en met ’n paar vakmannen, aan wie hij vroeg, of die toren werkelijk zoo gevaarlijk was.
Hun antwoorden stelden hem gerust—de buitenmuren zouden heusch nog niet instorten, ’t zat ’m in ’t trapwerk, ’t hout was in geen jaren vernieuwd of versterkt.
Alleen hevige stooten of stormen zouden gevaar opleveren, maar anders—nou, ’t zou wel losloopen.
De notaris wist genoeg.
Hij besloot dus, de jongens zoogenaamd hun gang te laten gaan, dus, net te doen, of hij alles was vergeten, maar goed opletten en ze beschermen.
De eerste dagen merkte hij niets.
Met opzet vermeden de beide vrienden den toren. Ze hadden ’t verbazend druk met paarden en honden.
In ’t heele dorp waren maar vier honden en één ervan wàs eigenlijk geen hond, maar ’n overblijfsel ervan… oud, blind, half dood. De overigen werden in ’n ommezien beste maatjes met Hesse.
Hij was dol op dieren, behalve op katten.
Aan Wibbe vertelde hij: „Ik ben eens vreeselijk van ’n kat geschrikt, toen ik nog pas vier jaar was. Een groote kat sprong in eens naar m’n gezicht, ik viel om en ik zag er zoo uit, en ik heb wel ’n uur gehuild. M’n vader heeft die leelijkerd doodgeschoten, en nou heb ik ’n hekel aan katten, zie je.”
Maar de honden!
Ach, lieve help, wat stoeiden ze met den kleinen Dop.
Ja, Dop heette die!
Dat was zoo’n echte leuke lobbes van ’n hond en hij maakte de gekste sprongen. Als Wibbe en Hesse voorbij den bakker kwamen, dan zagen ze Dop meestal en o lieve help! daar begon ’t spelletje!
Dop laten bijten in ’n stok, Dop om en om rollen, Dop meenemen, en doen hollen met z’n rare keffende geluidjes, en… Dop telkens wat geven!
Die akelige kat thuis kreeg niets, maar de jongens bewaarden na de eerste ontmoeting ’n boutje of ’n scheefje leverworst voor ’t beest en dat wist de schelm den derden dag al, of hij róók ’t misschien.
Aan ’t eind van ’t dorp lag ’n soort van vierkant, aan één zijde open en dáár afgesloten door ’n laag hekje.
Allemaal kleine huisjes stonden er gezelligjes naast elkaar te flikkeren in de zon. Er woonden veel oudjes en gebrekkigen, die er knusjes hun dagen sleten met pijpjes rooken, kousen breien en babbeltjes houden.
Hel leek wel ’n hofje zooals in de steden wordt gevonden, maar dan zonder nauw toegangspoortje en popperige tuintjes.
Dáár leefden ook ’n paar honden, ruig en ruw, maar als lammetjes voor Hesse.
De eerste maal gromden ze achter ’t hekje en ze maakten dreigende bewegingen om één van de twee jongens minstens ’n half been af te bijten, maar Hesse keek ze eens aan, begon met ze te praten en van lieverlede kwam er ’n gezwaai in de staarten, ’n zachteren blik in de oogen, ’t grommen hield op en de koppen legden ze over den rand van ’t hek om door Hesse gestreeld te worden.
Die twee bullebakken heetten Tex en Oos.
Wat die namen beteekenden, wist niemand, maar zòò waren ze!
Ook de geiten en bokken, die langs de bermen buiten ’t dorp graasden, vastgehouden door lange touwen, kregen ’n bezoek van Hesse en Wibbe. En ook zij legden alle schuwheid en koppigheid af na de kennismaking. Met hun gele rare oogen keken ze de jongens aan en ze lieten zich bekloppen en ze duldden ’n klein bokspartijtje.
’t Was ’n wonder zooveel vrienden Hesse zich maakte in die enkele dagen.
In huis ging ’t al veel beter, dank zij de korte lessen van Wibbe.
Die gaf ’m eenvoudig ’n stomp tegen z’n dij als hij iets onbehoorlijks deed en dan legde hij hem later uit, hòè hij zich moest gedragen.
Dan vroeg Hesse geregeld: „Waaròm mag ik dat niet doen,” en dan antwoordde Wibbe doodleuk: „Daarom niet.”
Hesse bromde dan weer wat terug, maar ’t slot was toch, dat hij luisterde naar Wibbe’s raadgevingen en meermalen eerst z’n vriend aankeek, alvorens toe te geven aan z’n invallen en grillen.
De notaris en z’n vrouw begonnen dan ook te wennen aan de geweldige verandering in hun leven en zoetjesaan groeide er ’n warme genegenheid in hun harten.
Wibbe mochten ze ’t liefste lijden om z’n zacht karakter, om z’n voorkomendheid en z’n lieve manieren.
Hesse kwam in de tweede plaats door z’n zonderlinge aard. Achter ’t meer ruwe ongepolijste uiterlijk vonden ze ’n eerlijk trouw gemoed, ’n diep gevoel van ’n echten jongen, groot gebracht onder totaal andere omstandigheden bij menschen, die ’t zoo nauw niet namen met eerlijkheid en deugd.
Maandag!
Hesse en Wibbe verlieten ’t notarishuis om kwart voor achten. Ze trokken op weg naar school. Hesse was ongewoon stil, onderwijl ze langs de vaart voortwandelden in ’n lichten motregen.
Wibbe bewaarde ’n klein geheimpje met moeite, want nu hij z’n vriend zoo bedrukt zag meetippelen, voelde hij zich geroepen om hem te troosten of moed in te spreken.
De waarheid dient gezegd te worden!
Wibbe was véél knapper dan Hesse! O, dat scheelde heel wat.
En Hesse wist ’t! Hesse had ’t dadelijk gemerkt. Hesse deed vroeger niet veel aan schoolgaan en niet alleen door eigen schuld. Volgens recht en billijkheid zou Wibbe dus in ’n hoogere klasse terecht moeten komen dan de vriend.
En daarover piekerde Hesse.
Toch weerhield z’n trots hem, om er over te klagen, al vond hij ’t vreeselijk, niet bij Wibbe in dezelfde klasse te zullen zitten.
En nog iets!
Vroeger bezocht Hesse ’n school, waar kinderen opgingen van arme ouders, dikwijls haveloos gekleed en ongewasschen. De jongens deden soms vies en ruw, omdat ze niet beter wisten. Nu kwam hij op ’n school, waar alle kinderen goed gekleed waren, frisch en zindelijk. Hij wist, hoe ze van jongst af aan geleerd hadden volgens andere opvattingen te leven zooals Wibbe.
Hesse zag er tegen op!
Hij was bang, te zullen afsteken door z’n manieren en z’n geringe ontwikkeling.
Vandaar z’n gedrukte stemming.
Wibbe droeg vuur op de tong!
Hij wist, dat Hesse tòch bij hem in dezelfde klasse zou geplaatst worden. Hij wist, dat Hesse afzonderlijk les zou krijgen. Hij wist, dat Hesse ’n helder verstand bezat, ’n kolossaal geheugen en dat hij dus heel gemakkelijk kon inhalen wat hij achter was. Hij wist, wat meneer Broekenaaier