Мой дзень пачынаецца (зборнік). Коллектив авторов
канверт і сказала:
– З днём нараджэння, зайчык. Ты ўжо зусім дарослы, а таму – вось табе грошы. Ты можаш пайсці і купіць на іх тое, што захочаш.
І хлопчык накіраваўся ў астранамічную краму ў надзеі, што набудзе глобус Еўропы, прынясе дадому, і маці пакажа яму месца на спадарожніку, дзе стаіць дом яго бацькі.
Цяпер, выйшаўшы з крамы на вуліцу, хлопчык разгубіўся. Ён не ведаў, дзе яшчэ прадаюцца глобусы, і таму стаяў, заціснуўшы грошы ў руцэ, і аглядаўся ў пошуках шыльды або ўказальніка.
Пакуль хлопчык нерашуча перамінаўся з нагі на нагу, на купюры ў яго руках знайшліся іншыя ахвотнікі. Падлеткі, якія трымалі ў страху ўвесь раён, адчулі лёгкую нажыву і пачалі набліжацца да хлопчыка, як драпежнікі ў час палявання.
Калі ў хлопчыка былі адрэзаныя ўсе шляхі да адступлення, камандзір шайкі – падлетак па мянушцы Выдзер – загасіў недакурак аб падэшву свайго стаптанага чаравіка.
– Гэй, ты! – сказаў ён.
– Я? – хлопчык азірнуўся, падумаўшы, што той звяртаецца не да яго.
– Ты-ты! – кіўнуў Выдзер. – Што гэта ў цябе? О-о, грошы! А нашто табе аднаму столькі грошай? Хіба ты не ведаеш, што трэба дзяліцца? Вось паглядзі на Зуба!
Хлопчыку нахабна ўсміхнуўся падлетак, у якога ў роце быў толькі адзін зуб астатнія ён згубіў у бойках.
– Зуб тры дні не еў! Ён, увогуле, мала есць, бо яму няёмка. А гэта Лёка – ён ужо з тыдзень не піў нічога, акром вады з лужын!
Патлаты Лёка расціраў кулакі.
– А гэта Барабайка – у яго такія дзіравыя парткі, што бачна ўвесь сорам!
Барабайка павярнуўся да хлопчыка і паказаў яму голы азадак. Падлеткі заржалі.
– Ты, чысценькі і сыценькі, давай сюды свае грошыкі, а то я табе валасы выдзеру.
– Не дам, – сказаў хлопчык і прыціснуў грошы да грудзей.
– Што ты сказаў? Вы чулі, што ён сказаў? «Не дам» – сказаў! – Выдзер зарагатаў, і разам з ім зарагаталі астатнія падлеткі.– Аддавай па-добраму, калі хочаш застацца цэлым.
Хлопчык азірнуўся. Міма праходзілі людзі, але ўсе рабілі выгляд, што не адбываецца нічога асаблівага: ніхто не хацеў звязвацца з Выдзерам і ягонай кампашкай. Папрасіць дапамогі не было ў каго.
Лёка працягнуў руку да хлопчыкавых грошай. Хлопчык пачаў адбівацца. Ён укусіў Лёку за палец і падрапаў кіпцямі Барабайкаў голы «сорам», а калі Барабайка ўхапіў хлопчыка папярок тулава, той брыкнуўся ды патрапіў нагой проста ў Зубаву сківіцу. Падлетак сплюнуў апошні зуб і прашапялявіў:
– Выдзер, яно дрыгаецца!
Выдзер падышоў да хлопчыка і ўдарыў яго ў жывот. Хлопчык скруціўся ад болю, выпусціўшы з рукі грошы.
– Я казаў: аддавай па-добраму, – сказаў Выдзер, падняў грошы, падфутболіў нагой зуб, што валяўся на асфальце, і пайшоў у піўную краму. За ім пацягнуліся ягоныя падзельнікі.
Калі падлеткі зніклі, з астранамічнай крамы выбег прадавец. Ён падышоў да хлопчыка, што сядзеў на тратуары.
– Хлопчык, ты як? Вось бандзюкі! – пагразіў мужчына ў бок нябачнай банды Выдзера.
Хлопчык усхліпнуў.
– Табе