Джульета і экстрасэнс (зборнік). Таццяна Мушынская
гадоў яна спявала шмат вакальных сачыненняў сучасных аўтараў. Ведаючы, што Надзя ахвотна адгукаецца на іх просьбы і прапановы, кампазітары часта прыносілі ёй новыя опусы. Здаралася, прысвячалі. Беручыся за новы, ніколі яшчэ не спяваны твор, Надзя адчувала сябе вандроўнікам, падарожнікам, якога чакаюць незвычайныя адкрыцці. Так у дзяцінстве яна чытала, а дакладней, глытала – кнігу за кнігай! – прыгодніцкія раманы. Піраты, скарбы, невядомыя землі – і ўвесь час душа трымцела ад хвалявання: што будзе далей? Так i цяпер, калі яна перагортвала нотныя аркушы, яе вакальная душа хвалявалася: а што там далей?
Рамансы, песні, вакальныя цыклы, арыі з опер і аперэт Надзя развучвала хутка, лёгка, з задавальненнем. А вось над засвоеным матэрыялам працавала доўга, літаральна мучылася, перабірала безліч варыянтаў. Канцэртмайстар, яе любімая i незаменная Ірачка, бландзінка з капой узбітых пышных валасоў, часам не вытрымлівала, губляла цярпенне i рашуча заяўляла:
– Надзея Аляксандраўна, мы пераходзім да наступнага твора!
Надзя пагаджалася, але ноты забірала з сабой i дарабляла дома тое, што не дарабіла з Ірачкай. Пачаўшы асвойваць камерную лірыку пэўнага класіка, яна звычайна перачытвала пра яго ўсё, што толькі можна было знайсці. Але найперш не разумныя музыказнаўчыя манаграфіі, хоць часам i ix таксама, а найперш ліставанне, мастацкія творы, прысвечаныя яму. Немагчыма спяваць, не адчуўшы водар той эпoxi.
Надзя заўсёды лічыла сябе чалавекам успрымальным да гукаў мовы. А калі пачала спяваць не толькі на італьянскай, якую ведала яшчэ з кансерваторыі, але i на французскай, нямецкай, гэта таксама падалося асалодай. Фанетыка мовы дзіўным, таемным чынам звязана з агульным духам нацыянальнай культуры. У чым выяўляецца такая сувязь, Надзя не магла сказаць дакладна, але ў яе наяўнасці не сумнявалася ні хвіліны.
Прайшло некалькі гадоў з таго часу, як Надзя пачала ўпэўнена адчуваць сябе ў прафесіі. Крытыкі пісалі, што яе чароўнае сапрана можа ўвасобіць усю гаму чалавечых эмоцый, што яна вырастае ў сапраўднага майстра. Можа, i так…
Частка чацвёртая
Маэстра
У творчым жыцці Надзі заўсёды шанцавала, у жыцці асабістым – менш. Часам яна думала: мо i праўду Алег казаў, што яна манашка? Калі адкінуць здзеклівы тон, дык ён штосьці дакладна акрэсліў. Ці таму, што не надта пашанцавала з мужам, ці то з іншай прычыны, але Надзю не вельмі цікавіла тое, што супрацьстаіць манаству. Застаўшыся адна, яна не кідалася ў новыя знаёмствы ці вясёлыя кампаніі. Рэпетыцыі, канцэрты, студэнткі, Алесік зaбipaлі ўсе сілы, i часу на пагулянкі не заставалася.
Зразумела, час ад часу Надзі нарэшце хацелася займець асабістае жыццё – яна ўсё-такі жывы чалавек, жанчына, а не толькі спявачка. Дый Алесіку патрэбен бацька штодзень. А не такі, як Алег, добра, калі раз у два месяцы ўспомніць. Але тыя, з кім Надзю сутыкаў лёс, хто здаля ёй падабаўся, зблізку моцна расчароўвалі.
Дзіўна! Колькі знаёмых, прыяцеляў, паклоннікаў, а яна адна. Часам Надзя ўспамінала ранейшыя