Дзень Святого Патрыка. Ганна Севярынец
за ўсё прапарцыянальна колькасці пражытых побач месяцаў ці гадоў. Лёгка разарваць каханне ўзростам у месяц, бывае, на гэта хапае пяці хвілін: кароткае смс, слёзы, цыгарэта, палёгка. Куды цяжэй разрываць дзесяцігоддзі сумеснага жыцця – на гэта можна пакласці яшчэ з дзясятак год.
І назіральнікі пачынаюць круціць і дакопвацца: хто вінаваты, той ці іншы, хто – Воін Святла, хто – Воін Цемры. Самыя адукаваныя крычаць па-над бойкаю: «Абодва, абодва!» а не вінаваты ніхто. Проста так склалася.
Здаецца, людзі і краіны падпарадкоўваюцца нейкім нябачным нашаму чалавечаму воку законам. Надыходзіць час – яны пачынаюць збліжэнне, абавязковае і незваротнае, якому немагчыма супрацьстаяць, і вось ужо паміж вамі іскрыць нябёсная электрычнасць, і б’юць аб бераг высачэзныя цунамі, і сутыкаюцца берагі, і падаюць дрэвы ў абдымкі, і змешваецца пясок з глеем. А калі было збліжэнне – значыць, ёсць рызыка расстання – і зноўку па нябачных законах, пасярод сонечнага і цёплага дня раптам заварушыцца нешта ў нетрах, загрукоча ў бліжэйшых гарах, і пачнуць ірвацца трывалыя карані і зарастаць быллём пратаптаныя сцежкі, і зноў пачнуцца гром і маланкі, і будуць біць, куды прыйдзецца, і разальецца па былым пляжы вялікі і бязмежны акіян.
А яшчэ бывае, калі яны вяртаюцца, гэтыя былыя. І калі ты пакажаш ім свае незагойныя рубцы на сэрцы, яны адхінуць кашулю, і ты пабачыш, што рубцы на гэтых, да апошняй радзімкі знаёмых, грудзях дзіўным чынам падобныя да тваіх. Што тады расцягнула вас па розныя бакі сусветнага акіяна, так і застанецца незразумелым, бо ўжо забыліся і штармавыя папярэджанні, і прагнозы неспрыяльнага надвор’я, і блісне маланка, і рана ляжа на рану, і можа так здарыцца, што з мясам вырваныя гісторыі зноў з’яднаюцца ў адну.
І вось ужо сэрца тахкае часта-часта, і ты мімаволі прыслухоўваешся да яго несупыннай хады і разумееш, што цягнік твайго жыцця стаў на нейкія не табой пракладзеныя рэйкі, і ўсе стрэлкі пераведзеныя, і наступны прыпынак ад цябе ніякім чынам не залежыць.
З самага дзяцінства я марыла жыць побач з чыгункай.
Гэта пачалося з Лунінца, куды мы ездзілі кожнае лета на чатыры тыдні да бабулі: маміна лунінецкая бабуля, у адрозненне ад татавай рэчыцкай, была надта ж строгая, забараняла гойсаць у сандалетах па канапах, смажыла нам на абед кабачок з часнаком і патрабавала мыць рукі нават перад сняданкам – карацей, дысцыпліна.
Але там была чыгунка. Сядзіш увечары на балконе, звонку цягне пахам нагрэтай травы, пад нагамі ціхенька шапоча нешта залацістая цыбуля, якую бабуля расклала сушыцца па ранжыры – справа маленькая, злева таўстабокая, катаеш гэтую цыбулю па балконе асцярожна нагой, пакуль ніхто не бачыць, і слухаеш: «Машинист дизель-поезда-восемнадцать-ноль-четыре, прибытие второй главный, стоянка дальше, сигналы открыты»… Ці проста выгук на ўсё лунінецкае Залессе: «Дзяжурны!» і стомленым басам у адказ: «Пяты слу…»
Уначы ляжыш з заплюшчанымі вачыма, і з адчыненага акна, акуратна зацягнутага сеткай ад мух, плыве ў твой будучы сон пяшчотнае даміно металічнага гуку пустых вагонаў, якія