“Sell by Smell” New Marketing Slogan, “Forbes”, 1 czerwca 1934, s. 14, 15; E. Podolsky, Odors as Sales Stimulators, “The Management Review” 28, wrzesień 1939, s. 320; F. Sill Wickware, They’re After Your Nose Now, “The Saturday Evening Post”, 21 czerwca 1947, s. 26, cyt. za: A. Gilbert, Co wnosi nos…, op. cit., s. 265.
97
M. Lindstrom, Brand Sense. Sensory, Secrets Behind the Stuff We Buy, Free Press, New York 2005, s. 98.
98
B. Hultén, N. Broweus, M. van Dijk, Marketing sensoryczny, op. cit., s. 41.
99
Powszechnie przyjęte zostały pewne zasady, w myśl których wonie owocowe i niektóre ziołowe (np. mięta) mają działanie orzeźwiające, dodają energii, pobudzają i motywują do działania, zapachy kwiatowe i korzenne działają kojąco i nadają otoczeniu nastrój kojarzony z atmosferą domowego ciepła, a wonie osnute na bazie wód perfumowanych, najczęściej o klasycznych nutach, mają stworzyć wrażenie eleganckiego środowiska i nadać miejscu prestiżu.
100
L. Tischler, Smells Like Brand Spirit, “Fast Company”, 1 August 2005, www.fastcompany.com/53313/smells-brand-spirit, dostęp: 14.03.2013.
101
Więcej na ten temat w rozdziale Promocja.
102
Na przykład amerykańska firma o nazwie Provence Aromatherapy Retreat oferuje aromawycieczki do Francji (szczególnie Prowansji), w czasie których dochodzi do spotkania z ekspertami aromaterapii, aromastymulacji i aromarelaksacji.
103
M. Krajewski, Kultury kultury popularnej, op. cit., s. 291.
104
A. Gilbert, Co wnosi nos…, op. cit., s. 206.
105
Na przykład niemieckie czasopismo „Angewandte Chemie”, Editor: Peter Gölitz, Deputy Editors: Neville Compton, Haymo Ross.
106
M. Krajewski, Kultury kultury popularnej, op. cit., s. 254.
107
Ibidem, s. 269.
108
Na uwagę zasługuje raport Emmy Cook, What’s Getting up Your Nose?, op. cit.
109
E.T. Hall, Ukryty wymiar, op. cit., s. 65–66.
110
B. Żyłko, Semiotyka kultury. Szkoła tartusko-moskiewska, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2010, s. 143.
111
T. de Bordeu, Recherches sur les maladies, t. 1, 51, cyt. za: A. Corbin, We władzy wstrętu. Społeczna historia poznania przez węch. Od odrazy do snu ekologicznego, tłum. A. Siemek, Volumen, Warszawa 1998, s. 51.
112
E. Monin Les odeurs du corps humain, Doin, Paris 1885, cyt. za: A. Corbin, We władzy wstrętu…, op. cit., s. 50.
113
M. Aftel, Essence and Alchemy…, op. cit., s. 167.
114
A. Corbin, We władzy wstrętu…, op. cit., s. 53.
115
W.S. Brud, I. Konopacka-Brud, Podstawy perfumerii, op. cit.
116
A. Gilbert, Co wnosi nos…, op. cit., s. 165.
117
Ibidem.
118
C. Classen, D. Hoves, A. Synnott, Aroma…, op. cit., s. 38.
119
Więcej na ten temat w: M. Smith, How Race is Made. Slavery, Segregation and the Senses, University of North Carolina Press, Chapel Hill 2006; a także: V. Bizzozero, L’univers des odeurs, op. cit., s. 85.
120
G. Simmel, Most i drzwi…, op. cit., s. 201.
121
G.P. Largey, D.R. Watson, The Sociology of Odors, “The American Journal of Sociology” 1977, 77, 6, s. 1021–1034.
122
M.M. Smith, How Race is Made…, op. cit., s. 13–16.
123
C. Classen, D. Hoves, A. Synnott, Aroma…, op. cit., s. 33.
124
Ibidem, s. 37.
125
Ibidem.
126
Warto też zwrócić uwagę na treść przekazów reklamowych, gdzie tzw. dobre perfumy znajdują się w otoczeniu prestiżowym, eleganckim, nierzadko w sąsiedztwie drogiej biżuterii czy luksusowego samochodu. Por. R. Winter R., The Smell Book…, op. cit., s. 36.
127
G. Orwell, The Road to Wigan Pier, Victor Gollancz, London 1937, s. 159.
128
W.S. Maugham, On A Chinese Screen, Oxford, Oxford University Press, Oxford 1927, s. 153–154, cyt. za: C. Classen, D. Hoves, A. Synnott, Aroma…, op. cit., s. 166.
129
A. Le Guérer, Scent. The Mysterious and Essential Powers of Smell, Trafalgar Square, Chicago 1992, s. 30.
130
Więcej na ten temat w: G. Vigarello, Le propre et le sale. L’hygiène du corps depuis le Moyen Age, L’univers historique, Seuil, Paris 1985.
131
M. Krajewski, Kultury kultury popularnej, op. cit., s. 256.
132
J. Żarnowska, Dezodorant – krótka historia pisana zapachem ludzkiego ciała [w:] M. Krajewski (red.), M. Brzozowska (współpraca), W stronę socjologii przedmiotów, Wyd. Nauk. UAM, Poznań 2005, s. 72.
133
Martial, Epigrams, vol. 1, bk 3: 93, p. 223, cyt. za: C. Classen, D. Hoves, A. Synnott, Aroma…, op. cit., s. 36.
134
M. Smith, How Race is Made…, op. cit., s. 59–60.
135
C. Classen, D. Hoves, A. Synnott, Aroma…, op. cit., s. 161.
136
A.V. Cicourel, Procedury interpretacyjne i reguły normatywne w procesie negocjacji statusu i roli, tłum. T. Szawiel [w:] A. Jasińska-Kania, L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski (wybór i oprac.), Współczesne teorie socjologiczne, op. cit., s. 936.
137
Rozdział ten powstał na podstawie mojego artykułu zatytułowanego Scent in Science and Culture, napisanego dla czasopisma naukowego “History of Human Sciences”. Publikacja została przyjęta do druku.
138
A. Wieczorkiewicz, Wprowadzenie [w:] A. Wieczorkiewicz, M. Kostaszczuk-Romanowska, Spektakle zmysłów, Wyd. IFiS PAN, Warszawa 2010.
139
W powyższym fragmencie wykorzystałam: W. Tatarkiewicz, Historia filozofii, t. 1, PWN, Warszawa 1983, s. 68, 143–144, 269, 278–279; t. 2, s. 25, 68, 98–99, 134, 138, 159, 164, 223, 225; t. 3, s. 29, 41–43; T. Gadacz, Historia filozofii XX wieku. Nurty, t.
