Borelioza i koinfekcje. Richard I. Horowitz
się on gorzej. W przypadku niektórych osób przebrnięcie przez reakcję powoduje poprawę samopoczucia. U innych reakcja nie ustąpi, dopóki nie wprowadzi się zmiany w protokole leczenia. Odróżnić reakcję „dobrą” od „złej” można po tym, że po zakończeniu się „dobrej” pacjent czuje się lepiej niż na początku leczenia, czyli może lepiej funkcjonować (co oznacza, że skutecznie obniżono poziom bakterii). Gdy „zła” reakcja przeminie, pacjent funkcjonuje tak jak wcześniej.
Tabela 3.1. Leczenie skojarzone boreliozy
*Te preparaty okazały się skuteczne w retrospektywnych badaniach klinicznych i badaniach laboratoryjnych.
Jedynym sposobem na przerwanie tego cyklu jest wstrzymanie podawania antybiotyków na pewien czas i czekanie, aż objawy ustąpią, albo przestawienie się na inny protokół leczenia antybiotykami (i/lub obniżenie dawek), który nie wywoła ostrej reakcji Jarischa–Herxheimera i/lub sporadyczne przyjmowanie leków wywołujących reakcję, które obniżają produkcję cytokin prozapalnych („zakręcenie kurka”) przy jednoczesnym usuwaniu ich z organizmu („odkręcanie kurka”). Obejmuje to podawanie różnych leków, takich jak niskie dawki naltreksonu (LDN), niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) albo inhibitorów COX-2 (Celebrex) z wysokimi dawkami nutraceutyków, takich jak kwasy tłuszczowe omega 3 w olejach rybnych (łącznie z krylem z astaksantyną), kurkuminy, ekstraktu z zielonej herbaty, resweratrolu i wyciągu z nasion brokułów (glukozynolan sulforafanu), z których każdy, jak naukowo udowodniono, ma działanie przeciwzapalne.
Ułożyłem pięciostopniowy sposób efektywnej walki z reakcją JH u pacjentów chorych na boreliozę:
A. Alkalizowanie: podczas reakcji Jarischa-Herxheimera, a także ogólnie w czasie chorób o ostrym przebiegu organizm może ulec zakwaszeniu. Jest to bardzo szkodliwe dla zdrowia, ponieważ procesy enzymatyczne organizmu działają najlepiej przy neutralnym pH wynoszącym około 7,4. Dlatego jeśli organizm ulegnie zakwaszeniu, należy przesunąć równowagę kwasowo-zasadową i zrównoważyć pH, podając alka-seltzer gold albo lek o podobnym działaniu, na przykład tabletki z wodorowęglanem sodu. Inne skuteczne metody to przyjmowanie witaminy C w postaci suplementu oraz picie wody cytrynowo-limonkowej.
W 2003 roku, podczas międzynarodowej konferencji dotyczącej boreliozy i chorób pochodnych, po raz pierwszy zaprezentowałem abstrakt na temat skuteczności wody cytrynowo-limonkowej w leczeniu reakcji Jarischa-Herxheimera. Wiemy, że rezerwy zasadowe działają jak bufory umożliwiające utrzymanie właściwego pH we krwi, niezbędnego do odpowiedniego funkcjonowania metabolizmu człowieka.
Podczas okresów zapalnych powstają kwasowe produkty uboczne, które mogą zmniejszać rezerwy zasad i zwiększać produkcję wolnych rodników, niszczących tkanki. W „Journal of Infectious Diseases” Lahesmaa i współpracownicy stwierdzili, że wpływ owych wolnych rodników na tkankę i krążące cytokiny może wyjaśnić wiele objawów i reakcji zapalnych, spotykanych w przypadku reakcji Jarischa-Herxheimera. Badanie, jakie przeprowadziliśmy, miało na celu sprawdzenie, czy suplementacja antyoksydantów i zwiększenie rezerw zasadowych podczas reakcji JH będzie mieć znaczący wpływ na objawy występujące u pacjentów chorych na boreliozę podczas terapii antybiotykowej. Chodziło o to, by w kilka minut po wystąpieniu reakcji JH pacjenci wyciskali do szklanki z wodą jedną lub dwie świeże cytryny bądź limonki i wypijali tak przygotowany napój. U 70% spośród trzydziestu badanych pacjentów stwierdzono łagodną lub średnią poprawę, która nastąpiła w ciągu kilku godzin. Zaczęły zanikać objawy takie jak zmęczenie, bóle mięśni i kończyn, gorączka, poty, uderzenia gorąca, skurcze mięśni i parestezje (mrowienie lub pieczenie skóry). Kilku pacjentów zgłosiło poprawę, która wystąpiła już w ciągu kilku minut po wypiciu soku.
Owoce i warzywa to ogólnie rzecz biorąc pokarmy zawierające dużo zasad. Sok z cytryny i limonki, choć ma kwaśny smak, zostaje w organizmie zamieniony w zasady, dzięki czemu tymczasowo zwiększa zapasy alkaliczne. Chronią one przed kwasowymi produktami ubocznymi i zapewniają wzrost poziomu rozpuszczalnych w wodzie antyoksydantów, które przeciwdziałają zwiększeniu produkcji wolnych rodników. Alkalizacja może również zwiększyć skuteczność niektórych antybiotyków w zabijaniu bakterii wewnątrzkomórkowych. Wyniki te sugerują, że u określonych pacjentów chorych na boreliozę zmniejszone rezerwy zasad i zwiększone zniszczenia wywołane przez wolne rodniki i stres oksydacyjny mogą być czasowo odpowiedzialne za nasilone objawy reakcji Jarischa-Herxheimera, pomijając cytokiny pośredniczące i ich ogólny metaboliczny wpływ na organizm.
W innym artykule, opublikowanym w „American Journal of Epidemiology”, przytoczono wyniki badania Iowa Women’s Health Study, przeprowadzonego na 30 tys. uczestniczek. Okazało się, że beta-kryptoksantyna, substancja obecna w owocach cytrusowych, pomogła w obniżeniu częstości występowania i ryzyka wystąpienia reumatoidalnego zapalenia stawów. Możliwe jest zatem, że poza zwiększaniem rezerwy zasad substancje z owoców cytrusowych pełnią również inną ważną dla organizmu funkcję.
B. Wspomaganie eliminacji toksyn: inne suplementy, które (oprócz glutationu) wspomagają odtruwanie wątroby, to wyciąg z ostropestu plamistego, kwas elagowy (w malinach), N-acetylocysteina (NAC), kwas alfa-liponowy, witaminy B, rukiew wodna, mlecz i fosfatydylocholina. Istnieje wiele metod oczyszczania jelit z toksyn, m.in. przez węgiel drzewny, glinkę leczniczą bentonit, zeolit, Questran (cholestyramina), Welchol (kolesewelam) czy robione od czasu do czasu lewatywy.
C. Przerwanie produkcji cytokin: LDN i antyoksydanty mogą zmniejszyć stymulację NF-kB, „przełączników” w jądrze komórkowym, które zwiększają ilość cytokin zapalnych. Te antyoksydanty to między innymi kwas alfa-liponowy, glutation, resweratrol, kurkumina, DIM z brokułów i ekstrakty z nasion brokułów takie jak glukorafanina/sulforafan.
D. Suplementacja minerałów wykorzystywanych w reakcjach detoksykacji: zaliczają się do nich magnez (obecny w ponad 300 enzymach detoksykacyjnych), cynk (potrzebny w fazie I oczyszczania wątroby i dehydrogenazy alkoholowej) i miedź (wykorzystywana przy dysmutazie ponadtlenkowej [SOD]). Można je znaleźć w dobrych suplementach multiwitaminowych.
E. „Odkręcenie kranu”: istnieją różne nutraceutyki, na przykład takie, które wspomagają drenaż limfatyczny (Itires, Pekana), albo ogólnie przyjęte sposoby na drenaż, takie jak zioła na bazie pietruszki i burbur z protokołu dr. Cowdena (NutraMedix). Pomocne w eliminacji toksyn może być również przyjmowanie dodatkowych płynów i odpowiednia ilość snu w połączeniu z programem łagodnych ćwiczeń i chodzeniem do sauny na podczerwień.
PRZEZSKÓRNE LEKI PRZECIWBÓLOWE: niektórzy pacjenci odczuwają ból tylko w jednym lub dwóch miejscach i nie muszą przyjmować leków doustnie. Zalety miejscowego leczenia bólu to między innymi dostarczanie większego stężenia środka przeciwbólowego niż w przypadku leku podawanego doustnie, przy jednoczesnym wyraźnym zredukowaniu lub całkowitym obniżeniu skutków ubocznych dla układu pokarmowego i całego organizmu. Jednym z przykładów jest Voltaren gel, stosowany głównie w przypadku choroby zwyrodnieniowej stawów i nakładany do 4 razy dziennie.
LECZENIE ZIOŁAMI: w leczeniu pacjentów chorych na boreliozę i odczuwających ból najczęściej stosujemy andrografis, rdest (postać resweratrolu), korzeń stefanii, Smilax (kolcorośl), prusznik amerykański i sadziec. Skuteczność wszystkich tych ziół została udowodniona naukowo – mogą one pomóc osobom cierpiącym z powodu przewlekłych objawów i zapalenia. Można je włączyć do każdej terapii, żeby zmniejszyć zapalenie i ból. Protokoły leczenia, ułożone przez Greenwood Herbals i Researched Nutritionals, łączą w sobie kilka rodzajów ziół: smilax, prusznik amerykański i sadziec, skuteczne w przypadku reakcji JH. Pacjenci potwierdzili, że kombinacja ta skutecznie zmniejsza