Zarządzanie różnorodnością pracowników. Отсутствует
(2016), Polska jako kraj migracji, Warszawa, https://www.senat.gov.pl.
Kapuściński R. (2006), Ten Inny, Znak, Warszawa.
Kerr S.P., Kerr W. (2016), Immigrant Entrepreneurship, NBER Working Paper nr 22385.
Klimkiewicz K. (2010), Zarządzanie różnorodnością jako element prospołecznej polityki przedsiębiorstwa, „Współczesne Zarządzanie”, nr 2 (95).
Kostrzycka B. (2015), Na czym polega co-working?, „Poradnik Przedsiębiorcy”.
Kupczyk T. (2013), Wykorzystanie kompetencji kobiet i mężczyzn w zarządzaniu – ocena sytuacji na świecie i w Polsce, w: Kobiety i mężczyźni w zarządzaniu – liczebność, kompetencje, współdziałanie, konieczne zmiany, red. T. Kupczyk,Wyższa Szkoła Handlowa, Wrocław.
Lewicka D. (2017), Przywiązanie organizacyjne w zróżnicowanych pokoleniowo grupach pracowników, „Zarządzanie Zasobami Ludzkimi”, nr 3/4.
Magala S. (2011), Kompetencje międzykulturowe, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa.
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (2017), Osoby powyżej 55. roku życia na rynku pracy w 2016 roku, Warszawa, https://psz.praca.gov.pl.
Moczydłowska J. (2017), Percepcja cech i zachowań osób na stanowiskach kierowniczych przez pryzmat ich płci, „Zarządzanie Zasobami Ludzkimi”, nr 3/4.
Mor Barak M., Travis D. (2013), Socioeconomic trends:broadening the diversity ecosystem, w: The Oxford Handbook of Diversity and Work, red. Q. Roberson, Oxford University Press, Oxford.
OECD Economic Surveys: Poland (2018), http://www.oecd.org/eco/surveys/economic-survey-poland.htm.
Pawlus M. (2017), Feminizacja migracji, w: Migracje międzynarodowe i ekspatriacja, red. S. Przytuła, Difin, Warszawa.
Poliński M. (2016), Przyszłość pracy między „uberyzacją” a automatyzacją, Warszawa.
PwC’s NextGen: A global generational study (2013), www.pwc.com.
Raport Gumtree (2017), Aktywni+. Przyszłość rynku pracy, DELAB, http://www.delab.uw.edu.pl.
Realizacja celów zrównoważonego rozwoju w Polsce (2018), https://www.mpit.gov.pl.
Research Study: Is There Really A Generational Divide at Work? (2015), Ultimate Software and The Center for Generational Kinetics, LLC.
Rogozińska-Pawełczyk A. (2017), Różnorodność pokoleniowa a kontrakt psychologiczny w organizacji, „Zarządzanie Zasobami Ludzkimi”, nr 3/4.
Talent for Europe. High-tech leadership skills for Europe (2017), European Commission, http://eskills-scale.eu.
The 2017 Deloitte Millennial Survey. Apprehensive millennials: seeking stability and opportunities in an uncertain world 2017. https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/global/Documents/About-Deloitte/gx-deloitte-millennial-survey-2017-executive-summary.pdf.
Thiollet H. (2017), Migranci, migracje. O czym warto wiedzieć, by wyrobić sobie własne zdanie, Krakater, Kraków.
UNDESA (2017), World Population Prospects.
Vertovec S. (2012), Transnarodowość, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
WEC World Employment Confederation (2016), The future of work. White paper from the employment industry, www.wecglobal.org.
Wittenberg-Cox A., Maitland A. (2010), Kobiety i ich wpływ na biznes. Nowa rewolucja gospodarcza, Oficyna a Wolters Kluwer business,Warszawa.
Wróbel M., Dacko-Pikiewicz Z. (2017), Kobiece i męskie style zarządzania jako przejaw różnorodności w organizacji, w: Zarządzanie różnorodnością w teorii i praktyce, red. K. Wojtaszczyk, Wydawnictwo SIZ, Łódź.
Wziątek-Staśko A. (2017), Ocena skuteczności motywatorów w opinii menedżerów różnych generacji – analiza na podstawie badań własnych, „Zarządzanie Zasobami Ludzkimi”, nr 3/4.
Rozdział 2
Mobilność i migracje międzynarodowe jako determinanty różnorodności zespołów pracowniczych
Małgorzata Striker
Słowa kluczowe: migracje, mobilność międzynarodowa, ekspatriacja, pracownicy międzynarodowi
2.1. Wstęp
Pojęcie mobilności zasobów ludzkich wiąże się z elastycznością podażowej strony rynku pracy (Kryńska, Kwiatkowski 2013, s. 183). Mobilność, wywodząca się od słowa mobilis (ruchomy), w odniesieniu do zasobów pracy wiąże się z pięcioma aspektami owej ruchomości: zmianą zawodu, zmianą zakładu pracy, zmianą branży, zmianą miejsca pracy w sensie przestrzennym oraz zmianą statusu na rynku pracy (bierny zawodowo, pracujący, bezrobotny). Skutkiem mobilności zasobów pracy jest rosnące zróżnicowanie pracowników, które w niektórych przypadkach może prowadzić do nierówności na rynku pracy. Z drugiej strony mobilność zwiększa elastyczność podaży pracy i jest jednym ze sposobów przeciwdziałania nierównowadze na rynku pracy i zmniejszenia niedopasowań strukturalnych między popytem a podażą zarówno w przekrojach kwalifikacyjnych, jak i przestrzennych. Wyróżnia się więc trzy podstawowe formy mobilności zasobów pracy: przestrzenną, międzyzakładową i edukacyjną. Ich szczegółową charakterystykę zawarto w tabeli 2.1.
Tabela 2.1. Charakterystyka głównych form mobilności zasobów pracy
Źródło: opracowanie własne na podstawie M. Kryńska i E. Kwiatkowski 2013.
Na współczesnym rynku pracy migracje (migratio – przesiedlenie) nie są jedynym przejawem mobilności przestrzennej. Według A. Giddensa (2012, s. 669) migracja to przenoszenie się ludzi z jednego regionu do innego z zamiarem osiedlania się. Migracja jest zjawiskiem występującym od samego początku ludzkości, ale w ostatnich latach nasila się wraz z globalizacją. Obecnie na świecie migranci stanowią 3,3% światowej populacji (World Migration… 2018, s. 2). Coraz częściej wykonywanie pracy poza miejscem zamieszkania nie wiąże się z koniecznością przeprowadzki, więc pracownik mobilny przestrzennie nie musi być migrantem w rozumieniu wskazanej wyżej definicji. Trudności z rozgraniczeniem migranta od pracownika mobilnego wynikają również z nowego podejścia do określenia stałego miejsca pobytu i odróżnienia miejsca zamieszkania od miejsca wykonywania różnego rodzaju czynności (najczęściej pracy zawodowej) (Górny, Kaczmarczyk 2003, s. 6). W społeczeństwach tradycyjnych miejsce (kraj) zamieszkania (pobytu) było tożsame z miejscem (krajem) wykonywania pracy. Obecnie z uwagi na rosnące możliwości technologiczne związane upowszechnieniem komunikacji internetowej oraz rozwojem transportu możliwe są różne kombinacje oznaczające różne mobilności na rynku pracy: zmiana miejsca zamieszkania i zmiana miejsca pracy (tradycyjna migracja), zmiana miejsca pracy bez zmiany miejsca zamieszkania oraz zmiana miejsca zamieszkania bez zmiany miejsca pracy.
W