Мае дзевяностыя. Альгерд Бахарэвiч
мусілі мы. Рафінаваны «Уліс», які я тады таксама апантана слухаў, успрымаўся імі крыху лепей – але расейскі рок быў для іх эталёнам. І тады, каб памірыцца, мы ставілі ўкраінскі.
Танці і іншая «музика»
Я думаю, што ўкраінцы паўплывалі на мяне ня менш за «Мрою». І гаворка тут перш за ўсё пра дзьве незабыўныя каманды, запісы якіх гучалі ў мяне дома ледзьве не штодня:
«Воплі Відаплясава» і «Браты Гадзюкіны».
Ад другіх у памяці застаўся толькі адзін гіт, «Наркаманы на гародзе», а вось пра ВВ варта расказаць асобна.
Упершыню я пачуў іх на нейкім канцэрце па ЦТ (пэўне, у праграме «А»), і гэтыя чацьвёра фрыкаў скарылі мяне надоўга. Найперш песьняю «Танці» зь яе геніяльным панкавым гітарным пройгрышам, немудрагелістай партыяй басу, наўмысна тупаватым тэкстам і непаўторна-падступным голасам Алега Скрыпкі. А былі ж яшчэ расейскамоўная «Товарищ Майор» і адна з улюбёных, можна сказаць, гімн маіх дзевяностых: «Музика»:
«Що б таке зробити,
Коли нема роботи,
Чи то пляшку з друзями роспити,
Чи книжку почитати…»
Гэта была страшэнна цікавая эстэтыка, грымучая сумесь, якая не магла не выбухнуць і не зачапіць: зьедлівы і трапны зьдзек з саўка, атмасфэра вясковага клюбу, украінская мова плюс клаўнада. ВВ канчаткова ўпэўнілі мяне, што музыку, якую я любіў, цалкам можна рабіць па-беларуску – украінцы ж змаглі, чаму б і нам не паспрабаваць. І я вырашыў, што зьбяру свой гурт і грацьму беларускамоўны панк. Так яно і адбылося. Але пра гэта – у іншай частцы кнігі.
Партрэт муляра ў юнацтве
Мая асабістая моўная рэвалюцыя перамагла ў 1991-м. Я пачаў адказваць па-беларуску ля дошкі, найперш на ўроках гісторыі – дзелячыся з настаўнікам і клясаю ўсім тым, што вычытаў у «Кароткай гісторыі Беларусі» Ластоўскага. Школа, нагадаю, была абсалютна і безнадзейна расейскамоўная, як і ўсе без выключэньня менскія школы. Так што фармальна такога права – адказваць па-беларуску – я ня меў, гэта дазвалялася адно на белмове і белліце. Але ніхто мяне спыніць ужо ня мог – настаўнік толькі разводзіў рукамі: ён таксама глядзеў тэлевізар і разумеў, куды дзьме вецер.
І ўсё ж самы сьмелы і сьмешны рэвалюцыйны ўчынак я зьдзейсьніў на іспыце ў УПК у 1992-м.
УПК (Учебно-производственный, то бок, комбинат) – такая форма школьнага навучаньня ў старэйшых клясах, калі пасьля заняткаў або замест іх ты мусіў атрымліваць навыкі нейкай «нармальнай», «пралетарскай» прафэсіі. Высакалобых марнатраўцаў дзяржаве было зашмат, калі ўсе пойдуць у студэнты – хто працаваць будзе? Так што кожны школьнік мусіў авалодаць якой-небудзь карыснай спэцыяльнасьцю. Сыстэма працавала чыста па-савецку: хто меў блат або пяцёркі па ўсіх прадметах – атрымліваў найлепшыя месцы ў тым УПК. Такія школьнікі маглі, скажам, вучыцца на кіроўцу – і потым здаць на правы. Найгоршых пасылалі на самую чорную работу. Большасьці даставаліся абсалютна звычайныя спэцыяльнасьці. Мяне, Славу і Макса выправілі вучыцца на муляраў.
Некалькі