Jak ocenić dojrzałość dziecka do nauki. Sally Goddard Blythe
pty-line/>
Dane oryginału
Assessing Neuromotor Readiness for Learning. The INPP Developmental Screeining Test and School Interventions Programme, First Edition, © 2013 John Wiley & Sons, Ltd.
This book is a revised and extended version of: Goddard Blythe (1996) The INPP Test Battery and Developmental Exercise Programme for use in Schools produced by The Institute for Neuro-Physiological Psychology (INPP Ltd.), Chester, UK.
All rights reserved. Authorised translation from the English language edition published by John Wiley & Sons Limited. Responsibility for the accuracy of the translation rests solely with Wydawnictwo Naukowe PWN Spółka Akcyjna and is not the responsibility of John Wiley & Sons Limited. No part of this book may be reproduced in any from without the written permission of the original copyright holder, John Wiley & Sons Limited.
Konsultacja merytoryczna
Tomasz Śliwowski
Projekt okładki i stron tytułowych
Janusz Fajto
Fotografia na okładce
bokan/Shutterstock
Wydawca
Aleksandra Małek-Leśniewska
Redaktor prowadzący
Jolanta Kowalczuk
Redaktor
Dorota Polewicz
Produkcja
Mariola Iwona Keppel
Copyright © for the Polish edition by Wydawnictwo Naukowe PWN SA
Warszawa 2015
eBook został przygotowany na podstawie wydania papierowego z 2015 r., (wyd. II popr.)
Warszawa 2020
ISBN 978-83-01-21117-2
Wydawnictwo Naukowe PWN SA
02-460 Warszawa, ul. Gottlieba Daimlera 2
tel. 22 69 54 321, faks 22 69 54 288
infolinia 801 33 33 88
e-mail: [email protected]; [email protected]
Skład wersji elektronicznej na zlecenie Wydawnictwa Naukowego PWN: mobisfera.pl
Podziękowania
Sheili Dobie za umożliwienie nam wykorzystania przykładów opracowanych przez nią ćwiczeń na integrację bilateralną.
Wydawnictwu Riverside Publishing za umożliwienie nam przedrukowania figur z testu Bender Gestalt.
Ágnes Nyiregyházi Dobrovits i Magdalenie Zweegman za dopracowanie aktualnych wersji rysunków z rozdziału 4.
Szkołom, które wzięły udział w Programie Ćwiczeń Integrujących, przeprowadziły badania i zgodziły się na ich publikację.
1
Wstęp
1.1. Przegląd zagadnień poruszanych w książce
Znaczny odsetek uczniów wykazuje niedojrzałość w zakresie sprawności ruchowej oraz niestabilności postawy1. Taka niedojrzałość neuromotoryczna jest często uwarunkowana niezintegrowaniem odruchów pierwotnych (u prawidłowo rozwijających się dzieci odruchy pierwotne występują do 6. miesiąca życia, a następnie zostają z czasem zastąpione reakcjami posturalnymi). Badania wskazują na bezpośredni związek między niedojrzałością układu ruchowego a osiągnięciami w szkole. Dzięki odpowiedniemu wsparciu i poleceniom nauczyciele oraz inni specjaliści mogą nauczyć się, jak rozpoznawać oznaki opóźnienia motorycznego, aby dziecko mogło być skierowane do odpowiedniego terapeuty albo też objęte odpowiednim programem ćwiczeń. W książce zaprezentowano zestaw narzędzi pozwalających:
– rozpoznać, u których dzieci występują niedojrzałe odruchy,
– wprowadzić program ćwiczeń fizycznych,
– ocenić wyniki.
Istnieje wiele programów ruchowych, jednak model opisany w książce, opracowany przez Instytut Psychologii Neurofizjologicznej (The Institute for Neuro-Physiological Psychology – INPP), ma unikatowy charakter, ponieważ został sprawdzony w praktyce, a także umożliwia ocenę stanu układu neuromotorycznego u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym na początku oraz po zakończeniu programu.
Książka została podzielona na trzy części:
1. W części pierwszej przedstawiono serię testów przesiewowych dla dzieci w wieku 4–7 lat, pozwalających sprawdzić obecność trzech odruchów, kontrolę równowagi statycznej, koordynację, percepcję wzrokową oraz integrację wzrokowo-ruchową.
2. W części drugiej omówiono podobną serię testów przesiewowych dla dzieci od 7. roku życia wzwyż.
3. Część trzecia zawiera pełen program ćwiczeń integrujących, który można realizować w pracy z całą klasą lub też z mniejszymi grupami dzieci w trakcie jednego roku szkolnego.
Dodatkiem do książki i jej uzupełnieniem jest szkoleniowy materiał wideo INPP zabezpieczony hasłem, a także arkusze wyników, które są odpłatnie dostępne na stronie www.accessnmr.inpp.org.uk. Instytut INPP prowadzi także dodatkowe szkolenia na temat posługiwania się testami diagnostycznymi oraz programem ćwiczeń.
1.2. Podstawy testowania i korekcji niedojrzałości neuroruchowej
Program INPP dla szkół został oparty na programie klinicznym Instytutu Psychologii Neurofizjologicznej (INPP)2, który jest stosowany od lat siedemdziesiątych XX wieku. W 1996 roku z pełnego badania diagnostycznego INPP wyodrębniono kluczowe testy i zaadaptowano je dla większych grup dzieci w środowisku szkolnym.
Zmodyfikowana seria testów przesiewowych jest przeznaczona dla nauczycieli, lekarzy i innych specjalistów, którzy mają do czynienia z rozwojem dziecka oraz jego edukacją. Testy są narzędziem diagnostycznym, natomiast nie są wystarczającym instrumentem do postawienia szczegółowej diagnozy. Nie mogą też zastąpić standardowych badań neurologicznych, psychologicznych czy edukacyjnych przeprowadzanych przez licencjonowanych psychologów, pedagogów, personel medyczny i innych terapeutów niezwiązanych z medycyną. Dzięki tym testom nauczyciel będzie mógł określić, które dzieci mają problemy szkolne z powodu niedojrzałej sprawności ruchowej oraz które mogą odnieść korzyść z programów INPP lub innych programów ćwiczeń korekcyjnych.
Na program ćwiczeń integrujących INPP składa się seria codziennych ćwiczeń, opartych na ruchach wykonywanych przez prawidłowo rozwijające się dziecko w 1. roku życia. Ćwiczenia należy wykonywać codziennie pod nadzorem nauczyciela. Program INPP tym różni się od innych programów, mających na celu poprawę koordynacji, a także równowagi, że ćwiczenia INPP sięgają do samych początków nauki równowagi i kształtowania postawy.
1.3. Co to jest INPP?
Instytut Psychologii Neurofizjologicznej (INPP) został założony w 1975 roku przez psychologa dr. Petera Blythe’a w następujących celach:
1. Zbadania, jak niedojrzałość ośrodkowego układu nerwowego (OUN) wpływa na dzieci ze specyficznymi trudnościami w nauce i dorosłych cierpiących na stany lękowe, agorafobię oraz ataki paniki.
2. Opracowania wiarygodnych metod oceny dojrzałości OUN.
3. Opracowania