Elza Rademeyer Omnibus 5. Elza Rademeyer
man se kinders by sy vorige vrou.”
“Hoe is dit dat jy Boetman behou het? Ek meen, ek weet nie veel van egskeidings en hofgedinge nie, maar gewoonlik gaan die kinders mos na die ma toe.”
“Sy het glad nie in hom belanggestel nadat sy dié wewenaar ontmoet het nie. Dit was asof haar verstand heeltemal die loop geneem het. Al wat saak gemaak het, was die rykmanslewe wat hy haar kan bied. Maar kom ons vergeet daarvan. Ek treur nie meer oor haar nie. Gelukkig het ek agtergekom ’n mens moenie alle vroue oor een kam skeer nie.”
Sy sal graag meer wil hoor van die vrou wat haar man en kind sommerso opsy gestoot het, maar toe hy dadelik die gesprek in ’n ander rigting stuur, besluit sy om haar nuuskierigheid in toom te hou. Dis sý saak. Sy wil tog ook nie regtig gemoeid raak met sy lewe nie.
Riana is alleen by die huis toe sy laatmiddag daar aankom. “Waar is Frans dan? Ek dag hy sou vir jou kom kuier het?”
“Hy was hier, maar net vir ’n rukkie. Sy buurman se motor het gebreek en hy moes nog gaan kyk of hy dit aan die loop kan kry.”
“Was sy meisie ook hier?”
“Frans se meisie? Nee, hy was alleen hier.”
“Sou sy nog by hom kuier?” Riana kyk haar skielik so ondersoekend aan dat sy voel sy gaan bloos. Sy keer vinnig haar rug op haar vriendin. “Ek wonder sommer net of hy dan nou oor sy liefdesteleurstelling is.”
“Ek weet nie of sy nog by hom kuier nie, maar ek het ’n idee hy is al ’n geruime tyd oor sy teleurstelling. Hoe was jou dag saam met Neville?”
“Baie lekker. En ook maar goed ek het my baaikostuum saamgevat, want ons het toe gaan swem ook. En Neville het my vertel van sy egskeiding. Sy eks het –”
“Toe maar, ek weet,” val Riana haar half bot in die rede. “Dis nie nodig om die detail te beskryf nie, hy’t my volledig ingelig. Vertel maar net van die piekniek. Of wag, dit val my nou by jou ma het gebel. Sy’t gesê jy moet haar dadelik bel as jy by die huis kom.”
Op pad telefoon toe begin Pikkie se selfoon lui. “My ma moet nou maar wag,” sê sy. “Laat ek eers my selfoon antwoord.”
“Pikkie,” herken sy dadelik Brian se stem. “Ek is regtig jammer, my meisie, maar daar het nou weer iets voorgeval. Dit lyk my nie ek sal voor Vrydag in die Kaap wees nie.”
“Vrydag eers! Ek bedoel . . . Toe maar, daar is seker niks wat jy daaraan kan doen nie.”
“Nee, ongelukkig nie. Ek is regtig jammer, want ek onthou ek het vir jou gesê ek sal môreaand terug wees. Maar dis weer eens ’n sameloop van omstandighede.”
Sy is sommer vies toe hulle die gesprek beëindig het. “Dit was Brian,” sê sy vir Riana. “Hy gaan nie voor Vrydag terug wees in die Kaap nie. As ek dit vooraf geweet het, het ek Riversdal toe gery vir die vakansie. Nou sit ek hier met niks om te doen nie.”
“Jy kan mos nog altyd huis toe gaan. En sommer ná volgende naweek eers terugkom. Dan laat proe jy hom van sy eie medisyne. Maar onthou nou om jou ma te bel.”
“Hoekom kan jy Brian nie verdra nie?”
“Dis nie dat ek hom nie kan verdra nie. Dis net dat hy my sterk herinner aan die man wat ek my destyds verbeel het ek liefhet. Ek is bang jy kry seer soos ek seergekry het, en dan . . . Ag, vergeet dit. Onthou om jou ma te bel.”
Sy kyk Riana agterna toe sy by die sitkamerdeur uitloop en frons liggies. Wat het haar laat glo Riana is lankal oor daardie teleurstelling? Maar dan lig sy haar skouers en stap foon toe.
“Oom Tom is gistermiddag oorlede,” sê haar ma nadat hulle gegroet het.
“Oom Tom? Pa se broer?”
“Ja. Die dokter sê dit was ’n hartaanval. Ek het gewon-der . . . kan jy nie maar begrafnis toe kom nie? En dan sommer ’n rukkie by ons kuier. Ons verlang na jou. En oom Tom het nogal so ’n maand of wat gelede genoem dat hy iets aan jou gaan bemaak wanneer hy te sterwe kom. Min wetend dat hy so na aan daardie dag was.”
“Ek sal daaroor dink. Wanneer is die begrafnis?”
“Jou pa is besig om dit vir Woensdag te reël.”
“Goed, ek kom môre. Hoe gaan dit verder?”
“Nee, dit gaan goed. Ons het gister gou by tant Doortjie ook ’n draai gaan maak. Sy’s tog te opgetoë met haar kuier in die Kaap. Net verskriklik boos oor die vet rekening wat sy van die spesialis ontvang het. Sy’t amper ’n oorval gehad! Wil ook niks weet van betaal nie.”
“Sy’t nie ’n keuse nie. Hy hét haar tog ondersoek en toetse op haar laat doen. Sy kan mos nie verwag hy moes dit verniet doen nie.”
“Ek weet, my kind. Jou pa het vir haar gesê sy kan in die tronk beland as sy weier om te betaal, maar nou ken jy tant Doortjie. As sy ’n ding in haar kop het, luister sy nie na rede nie.”
Pikkie tref Riana in haar kamer aan ná die oproep. “En as jy nou so na die dak lê en staar?”
“Ag, ek rus net ’n bietjie.”
“My pa se enigste broer is oorlede, so ek gaan vir ’n paar dae huis toe. Ek voel my half verplig om sy begrafnis by te woon, want volgens my ma gaan ek moontlik een van sy erfgename wees.”
“Sjoe! Het hy baie geld gehad?”
“Baie min. Hy was al die jare ’n sukkelaar. Soos ’n kluisenaar geleef. Hoewel, ek sê nou al die jare, maar dis soos ek hom leer ken het. My ma het my eendag sy geskiedenis vertel. Baie tragies. Sy vrou en tweelingdogtertjies van drie jaar oud is vermoor. Die polisie kon nie die moordenaar opspoor nie. Toe het hy besluit hy sal dit self doen en sy werk gelos. Hy’t glo twee jaar lank omtrent al sy geld gespandeer op ’n soektog na die moordenaars. Ma sê die besigheid het sy verstand aangetas. Hy was nooit weer die mens van vroeër nie.”
“Dit ís ’n tragiese storie. Is die moordenaars ooit gevang?”
“Nee, tot vandag toe nie. Ek was as kind baie bang vir hom. Hy’t dag in en dag uit ’n jas gedra. ’n Swart jas en ’n hoed so laag oor sy oë getrek. Ek het omtrent draaie om hom geloop. Wanneer my ma my gestuur het om vir hom kos weg te bring, het ek die huis behoorlik bekruip, die kos op die stoepmuur gelos en terug huis toe genael so vinnig as wat my bene my kon dra. Pa het tot met sy dood nog elke dag vir hom gaan kos wegbring. Of gereël dat iemand anders vir hom kos neem wanneer hulle nie kon nie.”
“Ek lei af hy’t nie ver van julle af gewoon nie?”
“Nee, hy’t by ons op die plaas gebly. Sommer in so ’n klein huisie sonder krag of water. Hy’t volstrek geweier toe Pa dit wou laat aanbring en elke oggend vir hom ’n emmer water uit die put by die windpomp gaan skep.”
“En toe jou pa die plaas verkoop?”
“Pa en die koper het ooreengekom dat hy lewensreg op die huisie kry.”
“Fooi tog, hy moet seker baie eensaam gewees het.”
“Ek dink nie hy’t van mense gehou nie. Hy’t ’n ieder en elk lewenslank met agterdog bejeën. Maar hy’t altyd ’n hond aangehou, en vir dié was hy baie lief. Ma het altyd ’n ekstra porsie kos vir hom ingeskep, want sy was seker hy gee die helfte van sy kos vir die hond. Soos ek ouer geword het, was ek nie meer so bang vir hom nie, maar van ’n kuiery by hom was daar nie sprake nie. Hy’t jou sommer gou laat voel jy’s in die pad.”
“Hoe oud was jou oom?”
“Ek weet nie presies nie. Omtrent tant Doortjie se ouderdom.”
“Wanneer is die begrafnis?”
“Woensdagoggend, maar ek het vir Ma gesê ek sal môreoggend hiervandaan ry. Met dié dat Brian nie voor Vrydag terug sal wees nie, is ek los, so waarvoor sal ek hier bly as ek huis toe kan gaan?”
“Wanneer kom jy terug?”
“Nie later