Piekfyn Afrikaans Graad 9 Leerderboek vir Eerste Addisionele Taal. Henk Viljoen
naamwoorde (s.nwe.) kom voor in Afrikaans:
(Uit: Beeld)
| Beantwoord die volgende taalvrae in jou werkboek. | |
| 1. | Gee die meervoudsvorm van die volgende woorde. |
| a)dansgeselskap | |
| b)fees | |
| c)kerslig | |
| d)kersligweek | |
| e)melodie | |
| f)kontantkroeg (6) | |
| 2. | Gee die verkleiningsvorm van die volgende woorde. |
| a)hoogtepunte | |
| b)skop | |
| c)vers | |
| d)besprekings | |
| e)orkes | |
| f)vere (6) | |
| 3. | Gee die vroulike geslag van die woorde tussen hakies. |
| a)Die bekende (sanger) tree Vrydag, 24 Februarie by die Staatsteater op. | |
| b)Die (volstruismannetjie) word as simbool gebruik vir die KKNK. | |
| c)Bespreek nou by Computicket om bekende (akteurs) te sien. (3) | |
| 4. | Skryf ’n vraagsin uit enige van die voorafgaande advertensies neer. (1) |
| 5. | Skryf die volgende sinne oor. Voeg die regte leestekens en hoofletters in en skryf ook neer watter soort sin dit is. |
| a)Jy moet die blou hond gaan sien | |
| b)Pasop vanjaar gaan die vere waai | |
| c)Gewilde operas en balletopvoerings is by die Staatsteater te sien (4) | |
| 6. | Verduidelik die betekenis van die volgende idiome. |
| a)’n Ander deuntjie sing. | |
| b)Dis elke dag dieselfde ou deuntjie. | |
| c)Vir geld kan ’n mens die duiwel laat dans. | |
| d)Sy gesang is uit. (4÷2=2) | |
| 7. | Kies die korrekte woord. |
| a)’n Mens kan kaartjies (bekom/ontkom) by Computicket. | |
| b)Hy is ’n sanger van (beroep/oproep). | |
| c)Jak de Priester gaan (daagliks/alledaags) by die KKNK optree. | |
| d)Hy is ’n talentvolle (musikant/musikus). | |
| e)Hoera! (Eindelik/Eintlik) is dit tyd vir die KKNK. | |
| f)Die KKNK-feesgangers het die fees (merkbaar/merkwaardig) geniet. (6÷2=3) | |
| 8. | Lees weer die advertensie oor Jak de Priester. Skryf vyf selfstandige naamwoorde neer. (5) |
| Totaal: 15 (30÷2) punte | |
| Aktiwiteit 8: Lees ’n sprokie |
| In hierdie aktiwiteit gaan jy |
| •Lees en kyk•’n sprokie aandagtig stillees saam met jou onderwyser•kenmerke van ’n sprokie ondersoek•let op tema en boodskap•’n kort opsomming van die sprokie maak. |
Prelees
•Baie mense speel musiekinstrumente. Is jy dalk ’n musikant? Vertel jou maats daarvan.
•Van watter soort musiek hou jy? Hoekom?
•Dink jy musiek kan ’n goeie of slegte uitwerking op mense hê? Hoekom sê jy so?
•Kyk na die illustrasie. Waaroor dink jy gaan die sprokie deur net na die illustrasie te kyk?
•Watter instrument word in die illustrasie aangedui? Dink jy die instrument gaan in dié sprokie towerkrag hê? Gee ’n rede hoekom jy so sê.
Tydens groepbegeleide lees
Jy gaan nou saam met jou onderwyser die sprokie “Die skoenmaker se ghitaar” in jou Piekfyn Afrikaans Leesboek lees. Luister en lees aandagtig en maak notas van die moeilike/onbekende woorde terwyl jy lees. Jy kan die woorde later in jou persoonlike woordelys skryf.
Postlees: Maak ’n opsomming van die sprokie
Jy moet die kerngedagtes van die sprokie opsom. Lees Pitkos om te weet hoe om kerngedagtes in ’n teks te soek.
Pitkos
Kerngedagtes
•Probeer bepaal wat die onderwerp van ’n paragraaf is.
•Soek die sin wat die paragraaf se inhoud die beste saamvat (gewoonlik die eerste of laaste sin).
•Probeer ’n titel vir die paragraaf gee.
•Soek die verband tussen die eerste en laaste sin van ’n paragraaf.
Skryf nou jou opsomming (50 tot 60 woorde). Gaan soos volg te werk:
•Lees die paragrawe noukeurig deur.
•Onderstreep die kernsin of hoofgedagte in elke paragraaf.
•Skryf elke kernsin/hoofgedagte in jou eie woorde neer. (Jy mag van kernwoorde gebruik maak in jou eie sin.)
•Skryf die sinne puntsgewys onder mekaar neer en tel die woorde.
•Skryf die sinne oor in ’n samehangende (cohesive) paragraaf.
(Kwartaal 1: Week 5 en 6)
Weet jy wat jy teken?
Wat gaan jy leer?
Het jy al ooit ’n kontrak geteken? In hierdie module doen jy heelwat aktiwiteite wat gaan oor kontrakte en jou regte indien daar ’n geskil (dispute) ontstaan. Jy gaan aandagtig na ’n dialoog luister en mondeling daarop reageer. Daarna gaan jy die dialoog saam met ’n maat rolspeel en veral let op praatvaardighede en hoe jy ’n mondelinge aanbieding doen. Jy gaan dan ’n verslag oor die geskil moet skryf.
Jou leesbegripstrategieë kry aandag wanneer jy ’n indiensnemingskontrak van ’n toeroperateur aandagtig lees en vrae daaroor beantwoord.
Ken jy fossielparke? Fossiele en spore is net soos ’n tekening met ’n storie. ’n Roetekaart neem jou op verskeie maniere na die Weskus Fossielpark en jou eie roetekaart gaan maats help om by hul eie besienswaardigheid uit te kom. Lees hoe digters gebeurtenisse in digvorm met beeldryke taalgebruik uitbeeld.
Wat taalstrukture betref, leer jy meer van spelreëls, hoofletters en byvoeglike naamwoorde.
Vir selfstandige lees gaan jy “Lerato se son” in jou Piekfyn Afrikaans Leesboek vir genot, waardering en begrip lees.
| Aktiwiteit 1: Luister na ’n gesprek en skryf daaroor |
| In hierdie aktiwiteit gaan jy |
| •Luister en praat•Skryf en aanbied•Taalstrukture en -konvensies•’n telefoongesprek/dialoog hardop lees•die telefoongesprek rolspeel•krities na die gesprek (dialoog) luister en daarop reageer•die gesprek oorskryf in die indirekte rede. |
Lees ’n telefoongesprek (dialoog) hardop (rolspel)
Die volgende telefoongesprek is gevoer tussen ’n verteenwoordiger van Mgadi-Gadi Toeroperateurs en ’n kliënt. Die kliënt het ’n paar weke gelede ’n telefoniese bespreking gemaak vir ’n toer na die Weskus Fossielpark en die deposito sewe dae na die gesprek via die internet oorbetaal. Sedertdien het sy nog geen bevestiging van die toeroperateur ontvang nie. Sy het besluit om navraag te doen.