Susanna M Lingua Gunstelinge 5. Susanna M. Lingua
en volgens jou suster se brief is dit welgestelde grootouers, wat hom in hulle sorg kan neem.”
“Vergeet van sy grootouers, Herman,” sê Elmarie ewe beslis. “Ek het Luzaan op haar sterfbed belowe dat ek na klein Mark sal kyk en vir hom sal sorg asof hy my eie kind is, en dit is presies wat ek gaan doen so lank as wat hy minderjarig is.” Sy stoot haar kennetjie astrant uit, asof sy met hierdie gebaar te kenne wil gee dat sy klaar gepraat het en die saak as afgehandel beskou.
Herman beskou die saak nog lank nie as afgehandel nie, daarom sê hy opvallend bekommerd: “Ek weet sowaar nie wat my ma van hierdie verwikkeling gaan sê nie.”
Elmarie kyk hom onthuts aan en wou net vra wat sy ma op stuk van sake met haar te doen het, maar sy besluit om liewer te swyg. Sy voel op die oomblik te uitgeput om langer met hom te argumenteer; daarom sê sy met ingehoue ergernis: “Ek stel voor dat jy eers gaan uitvind wat jou ma van my nuwe rol as voog te sê het, Herman, voordat ons die saak verder bespreek. En nou moet jy asseblief loop sodat ek kan gaan slaap.”
Herman soen haar weer vlugtig, wens haar ’n rustige nag toe en vertrek.
Elmarie voel asof sy slange kan vang omdat hy altyd sy ma in hulle argumente insleep, asof hy nie vir homself kan besluit nie. Sy sluit die voordeur en kom met verbasing tot die besef dat sy vreemd verlig voel oor Herman se vertrek. Sy weet nie waarom dit so is nie, maar sy teenwoordigheid het haar vanaand gefrustreer. Miskien is dit omdat sy so moeg is van die lang reis, maar wat dit ook al is, iets in hom het haar vanaand hartlik geïrriteer.
Voordat Elmarie in die bed klim, gaan sy eers na die balkonkamer om te kyk of Mark nog rustig slaap. Hy het die afgelope paar dae dikwels oor sy ontslape ma gehuil; sy wonder of sy ooit Luzaan se plek in sy lewe sal kan vul. Sy kyk na die mooi, slapende seuntjie wat so klein lyk op die groot bed. Haar oë skiet vol trane en haar hart gaan uit na hom. Sy soen hom saggies op sy koel voorkoppie en keer terug na haar eie kamer.
Die lig langs haar bed is lankal uitgedoof, toe lê Elmarie nog steeds aan haar en Herman se argumente en dink. Na vier jaar se verloof wees, is hulle so gewoond aan mekaar dat sy liefkosings nie eens meer vir haar opwindend is nie. Sy dink ook aan Herman se misnoeë omdat sy so halsstarrig weier om Mark vir sy grootouers te gee, maar sy steur haar nie in die minste aan sy ontevredenheid nie.
As hy en sy ma nie vir Mark wil aanvaar nie, kan hulle albei na die hoenders gaan. Sy is vasbeslote om die belofte wat sy aan haar sterwende suster gemaak het na te kom.
Noudat sy in haar gedagtes klaargespeel het met Herman en sy ma, tref dit haar dat sy môre met ’n geskikte bewaarskool reëlings sal moet tref vir Mark se verblyf terwyl sy bedags op kantoor is. Hierdie taak, besluit sy, sal sy die oggend al moet afhandel voordat sy kantoor toe gaan.
2
Die dae word weke, en die band tussen Elmarie en klein Mark word al hoe hegter gesmee. En nou lyk dit vir haar asof die seuntjie haar tog in die plek van sy ma gaan aanvaar. Sy het lief geword vir die blonde krulkopkind met sy mooi maniere en lieftallige geaardheid.
Net Herman, so lyk dit vir Elmarie, kan die kind maar nie aanvaar nie, ondanks die feit dat sy nog altyd daarin geslaag het om ’n kinderoppasser te kry wanneer hy haar die aand wil uitneem. Hy het egter nog nie weer een maal oor die kind gepraat of gesê wat sy moeder van haar aanstaande skoondogter se pleegouerskap dink nie, en Elmarie het hom ook nog nie daarna uitgevra nie. Maar sy weet vroeër of later gaan sy, Herman en sy ma ’n verskriklike konfrontasie hê, want hierdie stilte van hom en sy ma is maar net die spreekwoordelike stilte voor die storm.
Dit is al presies drie weke sedert Elmarie klein Mark in haar sorg geneem het. Sy het ’n rukkie gelede van die werk af tuis gekom en is nog besig om haar en Mark se aandete voor te berei, toe die telefoon begin lui.
Dit is Herman, en Elmarie voel gesteur omdat hy haar so ontydig skakel.
“Wel, ek moet sê jy klink nie juis bly om my stem te hoor nie,” hoor sy hom verwytend sê.
“Ag, kom nou, moenie so veronreg klink nie. Jy weet baie goed dat ek hierdie tyd van die dag aandete voorberei,” help sy hom effens ongeduldig reg. “Waarom het jy gebel, Herman?”
“Ek wil maar net hoor of jy vanaand tuis is. Ek wil met jou gesels oor die langnaweek aan die einde van die maand – dit wil sê oor drie weke.”
“O, nou kom gerus, Mark en ek gaan nie uit nie,” sê sy ongeërg – onbewus van die frons tussen haar swart wenkbroue.
“Gaaf, sien jou dan later.” Hulle groet en lui af.
Herman daag lank na aandete by Elmarie se woonstel op, soos sy gewoonte is sedert Mark by sy tannie woon. Dit lyk vir Elmarie asof hy die kind opsetlik vermy, daarom wag hy gewoonlik totdat Mark in die bed is voordat hy sy opwagting by haar woonstel maak. Sy steur haar egter glad nie aan sy kinderagtige optrede nie, omdat sy weet dat sy ma grotendeels daarvoor verantwoordelik is.
“Jy lyk moeg, Elmarie,” begroet Herman haar met ’n stem wat eintlik sê: Ek het vir jou gesê jy moet die kind vir sy grootouers gee, maar jy wil mos altyd beter weet. Nou sien jy hoe baie dit van ’n mens verg om ’n kind groot te maak.
“Ja, ek voel ’n bietjie moeg. Ek moes die agterstallige werk van die vier dae wat ek in Bloemfontein was, inhaal,” vertel Elmarie en neem langs hom op die rusbank plaas. “Maar gelukkig het ek alles nou weer op datum.”
“In daardie geval sal jy ’n dag of wat langs Durban se strande bepaald verwelkom,” sê Herman.
“Ek kan op die oomblik aan niks aangenamer dink nie,” stem sy met ’n flou glimlaggie saam. “Maar al die hotelle en ander verblyfplekke is natuurlik almal vol bespreek.”
“As jy saam met my en my ma gaan, hoef jy jou nie oor losies te bekommer nie. Ons gaan by my tante bly,” doen Herman aan die hand.
“Wat van Mark?” wil Elmarie weet.
“Hy sal tuis by een van jou vriendinne moet bly …” begin Herman.
Hiervan wil Elmarie niks weet nie. Sy laat hom dit ook baie goed verstaan toe sy met ’n kil stem wil weet: “So, en waarom mag hy nie saamgaan nie?”
“My ma sal dit nie duld dat jy hom saambring nie, meisie,” sê Herman versigtig. Hy ken hierdie oulike verloofde van hom goed genoeg om te weet dat sy in ’n klein vuurvreter kan verander wanneer ’n mens dit durf waag om op haar fyn toontjies te trap. Na ’n verlowing van vier jaar en etlike stormagtige rusies, weet hy dat daar baie waarheid steek in die ou uitdrukking wat sê dat die gevaarlikste gif gewoonlik in klein pakkies verpak word.
“Nou goed, sê my dít: Wat het jou ma teen Mark, dat hy nie saam met ons mag gaan nie?” wil Elmarie met ingehoue wrewel weet.
“Ek het jou reeds gesê dat ons by my tante tuisgaan,” kom dit stroef en ongeduldig van Herman. “My ma sê jou suster se buite-egtelike kind sal ons almal net in ’n ontsettende verleentheid plaas, en sy weier volstrek om die kind saam met ons in die motor of in haar suster se huis te neem.”
“En jy, Herman? Hoe voel jy oor my klein Mark?” wil Elmarie met ’n onheilspellende klank in haar sagte stem weet.
“Dieselfde as my ma,” sê hy kortaf en kyk haar met ’n ligte frons aan.
“Nou, luister goed: Gaan sê vir jou ma julle twee het nie nodig om julle meer oor Mark te ontstel nie,” sê Elmarie nou bitter ontstoke. “Wanneer ek en Mark Durban toe wil gaan, sal ons met my motor ry en in ’n hotel gaan bly. Die manier wat jou ma praat, sal ’n mens laat sweer dit is Mark se skuld dat hy buite die eg gebore is. Maar laat ek jou dit vertel: Mark is die lieftalligste seuntjie met die mooiste maniere wat ek ken, en dit is meer as wat ek van jou suster se kinders kan sê.”
“Vervlaks, jy het net vir ons almal ’n hele hoop probleme geskep die dag toe jy belowe het om na die kind te kyk!” bestraf Herman haar met ’n kwaai frons en ’n bars stem. “Ek sal jou aanraai om die kind so gou moontlik vir sy grootouers te gee. Laat húlle opgeskeep sit met hulle seun se skande –”
“Verskoon