Susanna M Lingua Gunstelinge 5. Susanna M. Lingua
Gaan jy en jou ma maar Durban toe en geniet julle kuier by jou tante. Ek sal Mark na die dieretuin toe neem waar ons die dag in vrede kan –”
“Gaan jy nou altyd toelaat dat die kind ons plesier bederf?” onderbreek hy Elmarie gebelg. Hy het so daarna uitgesien om haar vir ’n dag of wat net vir homself te hê, en nou kom die kind tussen hulle. Hy weet eerlikwaar nie wat hy van haar optrede moet dink nie, want dit lyk asof die kind meer vir haar beteken as hy.
“Mark het nog nooit ons vreugde bederf nie,” hoor hy Elmarie heftig sê. “Dit is jy, met jou sinnelose hardvogtigheid, wat ons plesier bederf. Maar ek waarsku jou nou. Jy sal aan Mark se teenwoordigheid gewoond moet raak as jy met my wil trou, want hy sal my seun bly totdat hy eendag selfstandig is en vir homself kan sorg.”
“Jy kan die kind die einde van die maand by jou buurvrou laat bly,” probeer Herman nog ’n laaste keer om haar van haar koppigheid te laat afsien.
Elmarie het egter nou heeltemal genoeg van Herman en sy ma se hardvogtigheid gehad. Sy staan van die rusbank af op en sê met ’n koue, onpersoonlike stem: “Ek dink jy moet liewer nou gaan, Herman. Jou besoek begin my nou werklik irriteer, want jy het die hele aand nog niks anders gedoen behalwe om oor Mark te stry en hom te verkleineer oor dinge waaroor hy geen beheer het nie. Kom kuier maar weer wanneer jy jou vereenselwig het met die feit dat Mark nou deel is van my lewe … Nag, Herman!”
’n Oomblik lank lyk dit asof die jong man haar gaan skud totdat sy van sienswyse verander. Hy kom haastig orent en met ’n laaste: “Ek glo nie dit sal nodig wees om my met daardie feit te vereenselwig nie,” verlaat hy sy verloofde se woonstel sonder om vir haar nag te sê.
Elmarie se donker oë smeul nog van woede toe sy die deur ná Herman se vertrek sluit en begin gereed maak om te gaan slaap. Sy sal haar hoegenaamd nie laat verontrus deur Herman se houding teenoor Mark nie. Sy weet dit is sy snobistiese ma wat hom opmaak teen die onskuldige kind, maar sy sal hulle nie hulle sin gee nie.
Dit is Elmarie se vry oggend en sy besluit om ’n bietjie later in die bed te bly as gewoonlik. So ’n ruskansie word haar egter nie gegun nie, want die kerkhorlosie het pas agtuur geslaan toe die telefoon langs haar bed begin lui.
Sy steek haar hand traag uit, tel die gehoorstuk op en bring dit ewe traag na haar oor.
“Hallo!” sê sy met ’n slaapbenewelde stem. “Dit is Elmarie Keyser wat praat.”
“Matilda van Coller hier,” hoor sy Herman se ma met ’n kil stem sê. “Ek wil graag met jou gesels oor jou suster se buite-egtelike kind wat by jou bly en wat reeds ’n rusie tussen jou en Herman veroorsaak het.”
Elmarie vererg haar op die plek vir haar aanstaande skoonma se inmenging in haar en Herman se sake, en vra met ’n gesteurde frons tussen haar swart wenkbroue: “Wat presies wil u van die kind weet, mevrou Van Coller?”
“Wel, ek verstaan jy weier om hom aan sy grootouers te gee. Ek wil nou net van jou weet wat jy met die kind gaan maak wanneer jy en Herman getroud is?”
“Ek gaan die kind behou, mevrou, en hom self grootmaak soos ek my oorlede suster belowe het,” sê Elmarie, nou wawyd wakker en hoorbaar op die oorlogspad.
“So, en dink jy dit sal regverdig wees om Herman met jou suster se buite-egtelike kind op te saal?” hoor sy die ou dame ietwat driftig vra.
Die vasbeslote trek om die jong meisie se mooi, sagte mond toon egter baie duidelik dat sy haar beslis nie deur die snobistiese vrou sal laat intimideer nie.
“Dit is vir Herman om daaroor te besluit, mevrou. Hy weet immers van my belofte aan my ontslape suster,” troef sy die bemoeisieke oumens met ’n warm gevoel om haar hart.
“Ek vrees dit sal nie deug nie,” hoor sy Matilda nou baie ernstig sê. “Ek is nie bereid om ’n kind in my huis of op my werf toe te laat, wat ’n klad op my en my seun se naam kan bring en ons ook by ons vriende in ’n verleentheid mag bring nie.”
“Ek is jammer as u so oor die saak voel, mevrou,” sê Elmarie nou met ’n vreemde kalmte. “In daardie geval sal ek en Herman maar net ons huwelik moet uitstel totdat ons genoeg gespaar het om ’n huis te koop. Ek sal die saak met hom bespreek sodra ek hom weer sien.”
“Jy gaan Herman baie ongelukkig maak met jou koppigheid –”
“Herman se geluk sal van sy eie besluit afhang, mevrou,” val die swartkop haar ongeërg in die rede. “Op die oomblik dink ek aan die geluk van ’n klein, onskuldige seuntjie wat geen aandeel gehad het aan sy bestaan nie.”
“Ek glo nie Herman sal bereid wees om jou suster se optelkind in sy huis te neem en groot te maak asof dit sy eie is nie.”
“As dit Herman se houding is, mevrou,” maak Elmarie haar weer terstond stil, nou met ’n ongenaakbare stem, “moet hy dit asseblief self vir my kom sê en dan sommer ook sy verloofring kom haal. En nou moet u my asseblief verskoon. Dit is my vry oggend en ek wil my pleegseun ’n rukkie park toe neem. Tot siens, mevrou Van Coller!”
Elmarie, nou billik ontstoke, plaas die handstuk terug voordat Matilda weer iets kan sê. Sy is nou heeltemal keelvol vir die aanstootlike vrou wat so beledigend is teenoor ’n onskuldige kind wat niemand nog ooit leed aangedoen het nie. En as Herman hom deur haar laat voorskryf oor wat hy moet doen, kan hy gerus maar sy verloofring kom haal. Sy koester geen planne om met ’n skoonma se marionet te trou nie.
Na ontbyt neem Elmarie haar susterskind na ’n speelpark, waar hy hom saam met ’n paar kinders op die skoppelmaaie en ander speelgoed vermaak. Sy laat hom speel totdat haar polshorlosie wys dit is elfuur. Dan keer hulle terug na die woonstel vir middagete, want eenuur moet sy op kantoor wees.
Die res van die dag dink Elmarie nie weer een maal aan haar en Matilda van Coller se telefoongesprek nie. Sy wil nie aan die ouer vrou se pynlike selfsug en snobisme dink nie, want dan sal sy haar opnuut vererg. Sy hoop Matilda kry ’n pyn wanneer sy weer na Mark as ’n optelkind verwys, want dit klink dan asof Mark se ma ’n losbandige lewe gely het. Sy praat natuurlik nie haar suster se misstap goed nie, maar Luzaan was ook nie ’n losbandige meisie omdat sy een maal in haar lewe ’n misstap begaan het nie.
Elmarie se werk neem haar aandag die hele middag in beslag. Sy het ook net mooi heeltemal van Matilda se onsmaaklike telefoongesprek vergeet, toe Herman haar met haar tuiskoms skakel om te hoor wat sy vir sy ma oor die telefoon gesê het.
“Waarom vra jy nie vir haar nie?” wil sy dadelik gesteur weet.
“Omdat my ma op die oomblik te ontsteld is om met my te praat,” hoor sy Herman met kommer en ongeduld sê.
“Ek kan dit glad nie verstaan nie,” sê Elmarie ongeërg. “As jou ma te ontsteld is om met jou te praat, hoe weet jy dat ons ’n telefoniese gesprek gevoer het?”
“Verskoon my, ek het jou nie gebel om onder kruisverhoor geneem te word nie. Ek wil weet wat jy vir my ma gesê het wat haar so vreeslik ontstel het. En moenie maak of jy niks daarvan weet nie, Elmarie, jy weet baie goed waarvan ek praat,” wys hy haar vererg tereg.
“Wel, ek moet sê as jou ma so ontsteld is as wat jy te kenne gee, pas dit my pragtig, want dan sal sy my hopelik nie weer skakel nie,” laat Elmarie nou openlik onthuts hoor. “Sy het my agtuur vanoggend gebel en kan onmoontlik nou nog so ontsteld wees dat sy glad nie met jou kan praat nie. Sê sy moet telefoon toe kom, ek wil graag met haar praat –”
“Ek dink jy is absoluut harteloos, Elmarie,” val hy haar skerp in die rede.
“Moenie dat ek lag nie, Herman. Dit is jy en jou ma wat harteloos en gevoelloos is teenoor ’n onskuldige, vyfjarige weeskind. Ek het nie nou tyd om met jou te staan en argumenteer nie. Sodra jou ma oor haar sogenaamde ontsteltenis gekom het, sal sy jou self vertel waarom sy my vanoggend geskakel het en wat ek alles vir haar gesê het.”
Met daardie woorde sit Elmarie die handstuk neer sonder om te groet. Sy gee ook nie ’n flenter om wat Herman van haar optrede dink nie. Wat haar betref, het sy nou heeltemal genoeg van hom en sy ma gehad vir een dag. As hy haar vanaand weer bel, gaan sy ’n oorval