Ena Murray Keur 16. Ena Murray
man sien, het hy vertrek. Dis ’n lang dag en sy dwaal lusteloos deur die luukse huis. Sy is gewoond aan weelde en gerief en om niks te doen nie. Maar daar is vandag ’n onrus wat haar bly pla. Sy speel met die gedagte om na haar ouers te ry, maar besluit daarteen. Sy wil nie hê hulle moet weet van hierdie onenigheid tussen haar en Ben nie. Dit sal hulle net ontstel, en dit is onnodig, want natuurlik sal hierdie bui van Ben oorwaai. Dis net ’n nuk wat hy in sy kop gekry het. Hy is oorwerk. Hulle behoort ’n rukkie weg te gaan. Maar sy weet hy sal nie daarvoor te vinde wees nie. Daar sal wel weer ’n geval wees wat hy nie aan ’n kollega se sorg wil toevertrou nie. Ben is hopeloos te konsensieus. Dis sy grootste fout.
Buitendien sal sy nie veel simpatie by haar ouers kry nie. Hulle was nog altyd lief en dierbaar vir haar, maar veral haar pa sal haar graag daaraan herinner dat hy haar destyds gewaarsku het dat sy nog te jonk is om te trou en te onvolwasse om aan die eise wat die rol van doktersvrou stel, te voldoen. Sy is haar pa se oogappel, maar sy weet ook dat Ben baie na aan sy hart lê en dat hy sonder twyfel sy kant sal kies.
Sy is onbewus daarvan dat Ben self die begeerte het om na haar ouerhuis te ry en die probleem met sy skoonouers te bespreek. Tog huiwer hy ook. Hy onthou die lang gesprek wat hy en Marlene se pa gehad het toe hy hom om sy dogter se hand gevra het.
“Ek is baie lief vir my kind en sy is my enigste, Ben. Maar ek is nie blind vir haar foute nie. Sy is tot in die afgrond bederf, selfsugtig en eiewys. Ek en haar ma dra die grootste skuld; ons het haar te veel haar sin gegee. Jy moet my goed verstaan, Ben. Ek het niks teen jou as skoonseun nie. Tewens, ek sal jou met oop arms verwelkom en ek is dankbaar dat Marlene nie ’n loskop stadsmeneertjie huis toe gebring het nie. Jy sal ’n wonderlike man en eggenoot wees vir die regte vrou – maar ek weet nie of my dogter die regte vrou is nie.”
Ben het geknik, maar sy stem was ferm: “Ek begryp wat u vir my wil sê, maar Marlene is van binne kerngesond. Ek glo dat die dinge wat u genoem het, mettertyd sal regkom. Ek kan vir haar sorg, hoewel my aardse besittings nie met u s’n vergelyk kan word nie. Sy sal nie honger ly nie, oom Jan.”
“Ek weet, ou seun, en ek is dankbaar dat my dogter sulke goeie smaak in die keuse van ’n lewensmaat openbaar het, maar …” Hy het gesug, sy oë bekommerd. “Jy moet baie geduldig met haar wees, Ben. Sy het so ’n beskermde lewe gelei.”
“Ek weet, oom Jan. Ek belowe. Ek het haar baie lief.”
“Ja. En ek weet sy is ook werklik lief vir jou. Vandat julle ontmoet het, was daar geen ander man vir haar nie. Goed, ou seun. Ek gee my dogter met groot vrymoedigheid aan jou, en as ek bekommerd voorkom, is dit nie omdat ek dink jy is nie ’n goeie keuse nie. Ek het vertroue in jou.”
Hoe kan hy nou na Jan van Tonder teruggaan en erken dat hy oormoedig was? Hy het al alles probeer: mooipraat, soebat en deesdae baklei. Hy het belowe om geduldig met haar te wees, maar sy geduld begin nou opraak. Sy wil net geen toegewings maak nie.
Nog ’n bron van rusie is die feit dat sy nie die waarde van geld ken nie en dit links en regs verkwis sonder om ’n oog te knip. En as sy ’n ding sien waarvan sy hou, wil sy dit hê, ongeag sy prys. Baie dikwels vra sy nie eens die prys nie. Sy koop dit net en laat die rekening na hom toe stuur. Aanvanklik, net ná hul troue, het sy eenvoudig voortgegaan om op haar pa se naam te koop, tot hy dit op ’n dag ontdek het en vir die eerste keer het die Van Tonders ’n ander Ben leer ken.
“Dit gebeur nie weer nie, Marlene. Jy is nou met mý getroud en ek sorg vir jou … en jou ouers moet dit ook besef.”
Die ouerpaar was skuldig. Hulle het besef dat dit verkeerd is dat hul dogter nog steeds soos voor haar troue klere van hulle ontvang, maar hulle het geweet dat Ben nog ’n beginner is en dat hy Marlene beslis nie so rojaal kan voorsien nie. Hulle het maar gehoop dit sal ongemerk verbygaan, maar Ben Roux is nie ’n uilskuiken nie.
Marlene was heeltemal verslae. Sý het beslis niks verkeerds daarin gesien nie.
“Wat is daarmee verkeerd as Pappa vir my ’n aandrokkie gee? Ek is sy kind.”
“Ja, jy is sy kind, maar nou is jy mý vrou. Ek sorg self vir my vrou. Ek sal vir jou gee soveel as wat ek kan, maar binne perke.”
Mevrou Van Tonder het gewaag om te vra: “Mag ons haar glad niks gee nie, Ben?”
“Nee, Ma, dit sê ek nie, maar nie soos dit nou aangaan nie. Wanneer sy verjaar, en met Kersfees, het ek niks daarop teë nie. Maar die res van die tyd sorg ek self vir my vrou. Ek wil hê ons moet mekaar op hierdie punt asseblief baie goed verstaan. Nou, daardie aandrok, Marlene, waarmee jy weer vandag by die huis aangekom het … Jy sorg dat dit môre terugbesorg word.”
Al drie het hom ongelowig aangekyk.
“Kan hierdie een aandrok nie maar bly nie, Ben?”
“Nee, Pa. Dit gaan terug. Sy het nie nog ’n aandrok nodig nie. Sy swem in die goed. Dit gaan terug – en dis die laaste keer dat ek wil hoor dat u vir my vrou klere koop.”
Skoonpa en skoonseun se oë het ontmoet.
“Goed. Dit gaan terug,” het Jan van Tonder met ’n klein glimlaggie gekapituleer.
“Pappa! Nee! Wat trek ek vanaand aan?”
“Een van die dosyne rokke wat reeds in jou kas hang,” het haar man geantwoord en sonder ’n verdere woord uitgestap, in sy motor geklim en hospitaal toe gery.
Jan van Tonder het sy dogter vir die eerste keer in haar lewe werklik betig: “Staak die histeriese gehuil, Marlene! Ben is reg. Jy is nou ’n getroude vrou en jy moet leer om by jou man aan te pas, en ook by sy sak. Ben Roux is ’n trotse man, en dit sal jy moet leer respekteer.”
“Trots? Dis sommer lawwigheid! Dis dan van my eie pa wat ek ontvang!”
Soos Ben so dikwels in die verlede, het Jan van Tonder hierop ook maar net sy kop geskud en gemaak dat hy wegkom, hopende dat dit waar is dat die liefde alles vermag. Maar Ben Roux sal ’n goeie skoot deursettingsvermoë en geduld by die liefde moet gooi om hierdie dogter van hom te hanteer. Tog was hy nie te erg bekommerd nie. As daar ’n man is wat sy dogter na volwassenheid kan lei, is dit hierdie skoonseun van hom, en Ben het sy skoonpa se heelhartige steun gehad.
Dis wat Ben ook weet, en dis wat hom dwalende maak in die daaropvolgende dae. Tot dusver kon hy reken op sy skoonouers se steun. Sedert die aandrok-episode het nie een van hulle ooit ingemeng wanneer daar rusie en misverstand tussen die twee jonggetroudes opvlam nie. Marlene moes tot haar skok uitvind dat dit ook nie gehelp het om na hulle toe te hardloop met haar klagtes nie. Hulle het hulle neutraal gehou, en as daar nog die slag kant gekies is, was dit eerder Ben wat ondersteun is.
Daarom kom dit as ’n groot skok toe Ben sowat ’n week ná die laaste rusie tussen hom en Marlene bedaard sy aankondiging doen.
“Pa, Ma, ek het besluit om terug te keer na Rondekuil en daar ’n praktyk te begin. Alles is gereël en my eie praktyk is reeds verkoop. Ek vertrek aan die begin van aanstaande maand.”
Hulle kyk hom verslae aan en sy skoonma sê verwytend: “Jy het ons niks hiervan vertel nie, Marlene. Hoekom die geheimhouding?”
“Ek weet self niks hiervan af nie, Mamma. Ek hoor dit ook maar nou eers,” antwoord sy met haar oë stip op haar man. Ben kan nie ernstig wees nie! Die afgelope week vermy hy haar, sien sy hom nooit, en wanneer hy saans inkom, gaan slaap hy op die bank in die studeerkamer. Hoe seer hierdie houding van hom haar maak, het sy nie getoon nie. As Ben Roux dan trots is, sy ook. Sy sal hom nie soebat om terug te keer na hul slaapkamer nie. En sy sal nie Rondekuil toe gaan nie!
Ben sit en wag vir teenkanting. Tot dusver was sy skoonouers aan sy kant, maar dit is ’n perd van ’n ander kleur dié. Hierdie keer wil hy hul enigste kind wegvat en op ’n klein plekkie gaan “begrawe”, soos Marlene altyd sê.
“As alles reeds in die finale stadium is, sal dit seker nie help om iets te sê nie,” laat Jan versigtig hoor, sy oë stip. Dit moet iets groots wees wat Ben tot hierdie stap laat oorgaan het. Bekommerd kyk hy na sy dogter. “Dan gaan jy nou ’n plattelander word!” probeer hy die atmosfeer verlig.
Haar