Ena Murray Keur 16. Ena Murray
het nie, het sy opgehou om die sitkamer uit te vlug as daar mense opdaag en op ’n nuwe, statige wyse haar ma die gaste help onthaal.
Haar vriende het haar al minder probeer oorreed om saam met hulle uit te gaan. Ook hulle het die verandering in haar agtergekom en besef dat Marlene buite hul kring beweeg; skielik nie meer inpas by hul jolige, onbekommerde geselskap nie. Al meer en meer was dit die ouer garde wat haar in hul kring ingetrek het.
Marlene is besig om op die mees pynlike wyse groot te word en volwassenheid te bereik, besef haar pa, en hy wens ’n oomblik dat hy sy vrou nie gekeer het toe sy Ben wou bel nie.
Sy kyk hulle met stil oë aan, hierdie twee mense wat haar so gedra het die afgelope maande, sonder wie se bystand sy nie staande sou gebly het nie. En sy moet hulle vandag weer skok, weer seermaak. Jare lank het sy alles van hulle ontvang, hul liefde as vanselfsprekend aanvaar – soos wat sy Ben se liefde aanvaar en geglo het dat dit vir altyd onherroeplik hare is. Maar dis één van die lessies wat sy moes leer: Liefde is nie vanselfsprekend nie en ook nie onherroeplik nie.
“Mamma, Pappa, daar is iets wat ek julle moet vertel, maar nie voordat julle my iets belowe het nie.”
“Wat is dit, my kind? Enigiets.”
Sy kyk teer na haar ma. Hoeveel sál ’n moeder vir haar kind doen? “Dit gaan nie ’n maklike belofte wees nie, Mamma. Ek het netnou gehoor wat Mamma gesê het, dat Mamma vir Ben wil bel …”
Haar ma se oë is pleitend: “Marlene, sal julle nie maar nog net een maal probeer nie?”
“Nee, Mamma. Ek sal alleenlik na Ben teruggaan as hy uit sy eie, vrye wil na mý terugkeer. Maar hy wil nie. Hy stel nie belang nie. Daarom … dis die belofte wat ek van julle verlang. Julle mag Ben nooit ooit laat uitvind van wat ek julle nou gaan vertel nie. Ek moet eers julle plegtige belofte hê, anders … anders kan ek nie langer hier by julle bly nie.”
“Marlene! Jy dink tog nie daaraan om weg te gaan van ons af nie!” roep haar ma geskok uit.
“Nee, Mamma. In elk geval nie in die nabye toekoms nie. Ek is jammer, want dit klink byna na afpersing en ek bedoel dit nie so nie, maar ek kan alleenlik hier bly as julle my daardie belofte sal gee.”
“Ons begryp nie, my kind. Wat kan …?” begin haar pa, maar sy val hom beleef maar beslis in die rede.
“Pappa sal nou weet, maar eers die belofte …”
Die ouers kyk na mekaar, dan weer na hul dogter. “Nou goed dan, my kind. As dit nie anders kan nie. Ons belowe dat ons Ben nooit sal vertel wat jy ons nou gaan vertel nie, as dit dan werklik die enigste manier is …”
“Dit is die enigste manier, Pappa. Ek sal Ben alleenlik terugontvang as hy uit liefde vir mý terugkeer, en nie omdat … omdat ek sy kind verwag nie.” Hulle staan stom voor haar, en sy vervolg sag: “Gelukkig dra ek klein en het ek baie gewig verloor, maar oor drie maande kan julle jul kleinkind verwag. Ek was reeds by ’n dokter, en daar is niks om oor bekommerd te wees nie.”
“My kind! My kind!” Hettie van Tonder slaan haar arms huilend om haar dogter en oor haar skouer ontmoet Marlene haar pa se oë.
“Dink jy dis reg teenoor Ben, Marlene? Dis tog sy kind ook.”
“Ja, Pappa, maar …” Sy skud haar kop stadig heen en weer. “Ek wil hom nie onder ’n verpligting plaas nie.”
Hy knik, en daar kom trane in sy oë. Dis ’n harde pad wat sy kind kies en hy wonder of sy al sterk genoeg is vir daardie pad, maar hy swyg. Miskien … miskien lê daar vir haar volle wasdom langs hierdie pad.
“Ons staan by jou, my kind.”
“Dankie, Pappa, Mamma. En ek het julle belofte …?”
“Ons het reeds belowe, het ons nie?”
Hy laat sy vrou en dogter alleen om oor klere en ’n babakamer te gesels, en gaan sit peinsend agter sy lessenaar. Hoe eienaardig is die lewe tog nie. Marlene kan met die oplig van die telefoon haar man terugkry. Dit sou die meeste vroue in haar posisie tog gedoen het.
Dit sou die óú Marlene ook gedoen het. Maar die nuwe Marlene verkies om haar pad eerder alleen te loop as om Ben te dwing om na haar terug te keer. Hierdie nuwe, sterk dogter van hom …
Dat sy vrou nie soos hy dink nie, besef hy toe sy ’n rukkie later sy studeerkamer binnestap. Hy hou haar teer teen hom vas.
“Jan! Jan! Jy móét Marlene tot ander insigte bring! Sy gaan ’n kind hê. Ben se kind. Besef sy dat sy haar kind sonder ’n pa wil grootmaak? Sy ontneem daardie kind die reg om sy pa te ken – en dit terwyl Ben nog lewe, terwyl sy hom maar net kan laat weet …”
“Daardie dinge besef Marlene terdeë, my vrou. Ek dink nie sy het ligtelik hieroor besluit nie. Ons mag nie inmeng nie, Hettie. Dis háár kind.”
“Maar dinge gaan nooit weer regkom tussen haar en Ben nie! Volgende week word haar egskeiding gefinaliseer!”
“My vrou, ons moet aanvaar en glo dat dit so bestem is. Marlene moes eers leer dat dit nie genoeg is om ’n man net lief te hê nie. Sy weet nou dat ’n vrou haar man ook moet bystaan, dat opoffering onafskeidbaar deel van die liefde is. Ben Roux is ’n man wat hoë eise stel, ook aan homself. En as ons dogter nie aan sy standaarde kan voldoen nie, dan is dit nie vir my om hom te verkwalik nie.
“Ben het Marlene werklik liefgehad, dit weet ons albei. Maar hy is ’n man met selfrespek. Hy is nie ’n skoothond wat hom deur ’n vrou aan ’n halsbandjie laat rondlei nie. En dit is wat Marlene wou doen. Laat ons eerlik en regverdig wees, my vrou. Soos Marlene was, durf ons hom nie verkwalik dat hy haar verlaat het nie. Ben Roux het ’n ryp en volwasse vrou nodig, en ek hoop dat ons dogter nog daardie vrou vir hom sal word. Maar dit neem tyd. Ons moenie ongeduldig wees nie.”
Haar pa is onbewus daarvan dat Marlene hierdie gesprek hoor en dat dit haar tot diepe nadenke stem. Dit bly haar by soos die maande verbykruip en die geboorte nader kom. En daar is genoeg tyd om te dink … en tot insig te kom. Sy weet nou sy het Ben Roux lief. Hoewel hulle destyds baie van mekaar geskei was, was dit die tydjies wat hulle wel bymekaar was wat sin aan haar lewe gegee het. Sy besef nou dat die partytjies en die najaag van plesier sinneloos is in vergelyking daarmee.
In die lang, eensame nagte dink sy baie dikwels aan haar pa se woorde terug en besef met skaamte hoe min sy haar man werklik bygestaan het. Aan liefde het dit nie ontbreek nie, maar bystand het sy nooit gegee nie. En in hierdie dae besef sy ook half verstom: Sy sou Ben nie anders verkies het nie. Dis juis sy beslistheid, sy vaste beginsels, sy definitiewe siening van sake, sy toegewydheid aan sy professie wat hom so manlik gemaak het. In hierdie dae, in retrospeksie, leer sy haar man eers werklik respekteer; leer sy hom waardeer en bewonder vir die man en die mens en die dokter wat hy was; begin sy hom vergelyk met haar vriende en van sy kollegas en weet sy met sinkende sekerte dat sy ’n diamant deur haar vingers laat glip het.
Daar loop min Ben Rouxs op dié aarde rond. Sy was in die bevoorregte posisie om een van hulle te hê en … sy was te blind, te kinderagtig, te selfsugtig om hom te waardeer. En nou het sy hom verloor …
Haar egskeiding is agter die rug. Tipies Ben Roux, het hy haar nooit probeer kontak nie. As hy besluit dat die gewas uit ’n pasiënt uitgesny moet word, doen hy dit kalm, bedaard en beslis. Ook in sy persoonlike lewe was daar ’n belemmerende groeisel en toe hy besluit het dat dit uitgesny moet word, het hy dit presies en vasbeslote gedoen.
Maar wat Ben Roux nie weet nie, is dat hy haar nooit volkome van hom sal kan lossny nie. ’n Onbreekbare band sal hulle vir ewig bind.
Hierdie besef kom opnuut in haar op toe sy eindelik op Ben se dogter se verrimpelde gesiggie in haar arms afkyk. Geen hof, geen formele egskeidingsbrief, geen regter, niks op hierdie aarde, sal ons ooit werklik kan skei nie, Ben, sê sy in haar hart. Sy oorhandig die bondeltjie nuwe lewe aan die suster, kyk kalm na haar ouers en glimlag.
“Sy is nie juis op die oomblik ’n pragstuk nie, Mamma, maar hulle verseker my sy sal darem van daardie oumensplooie ontslae raak!”
Hettie