Vlug na Santorini. Malene Breytenbach
met ’n smal paadjie tussen wit mure deur. Erika se tas wip op die keistene. Uiteindelik kom hulle by ’n blou hek met Guest House Antoniou in groot wit letters daarop geskilder. Helena maak dit oop en hulle gaan in. Erika herken met ’n gevoel van lekkerkry weer die binneplein vol potte met blomme en struike, suurlemoenboompies, rankende jasmyn en rooi bougainvillea. ’n Soet blomgeur hang in die lug. Onder blou en wit sambrele staan tafels en stoele met blou-en-wit gestreepte kussings.
“Ag, dis nog net so mooi soos destyds!” roep sy verruk uit.
Helena lag. “Welkom tuis.”
Oorkant die binneplein is nog ’n blou hek. Helena maak dit oop en lei Erika by trappe af. Erika gaan staan en verkyk haar aan die uitsig. Onder hulle lê die blou caldera. Links en regs is die wit geboue van die aaneenlopende dorpies en in die verte sien sy die arms van ’n windmeul en die blou koepels van ’n kerkie.
“Jy bly weer waar jy en jou pa laas gebly het,” sê Helena.
Erika se hart krimp ineen. Ja, hulle was hier na haar ma se dood en hulle het nog gerou.
“Dis nog net so mooi en lekker soos ek onthou,” sê sy vir haar tannie.
“Ek is bly. Pak uit, verfris jouself en kom daar na my huis toe, dan maak ek vir jou ietsie te ete en te drinke. Jy kom eet jou maaltye by my. Maria is nog hier – jy sal haar seker onthou: my assistent wat met alles help, van skoonmaak tot kook. Spiro is haar seun. Hy was laas nog op skool. Hulle twee is met die bakkie weg om te gaan voorrade aanskaf. Die gastehuise is almal vol bespreek. Dis eintlik nooit leeg nie, behalwe soms buite seisoen. Ek sien jou nou-nou.”
Aan die voorkant lyk die wooneenheid soos ’n huisie, maar agter is dit ’n grot wat in die berg ingegrawe is. Binne is dit heerlik koel in Santorini se hitte. Die klein witgekalkte stoepie het ook stoele met blou kussings en op die wit tafel staan ’n potplant met rooi blomme. Erika sit haar bagasie in die een slaapkamer neer, waar alles ook wit en blou is. Die beddegoed is pragtig geborduur en alles lyk silwerskoon. Die badkamer is ook spierwit met blou handdoeke. Daar is ’n klein kombuisie waar sy en haar pa vir hulle tee en koffie gemaak het en versnaperinge in die yskas gebêre het. Sy sien daar is tee, koffie en suiker, melk in die yskas en ’n glasbak met koekies.
Erika pak uit, stort en trek skoon aan. Sy sal vir Connie laat weet dat hier nog ’n kamer in haar eenheid is waar sy kan kom bly. Dit voel vir Erika asof sy die stres en angs saam met die stof van haar afgewas het en net kan ontspan. Hier sal sy weer haar lewensvreugde terugkry.
Terwyl sy na haar tannie se huis loop, dink sy aan die imposante Paul Michelakis van Atlantis. ’n Man soos ’n Griekse god. Sy grinnik vir die geykte vergelyking, maar hy is sowaar uitsonderlik. Sy sal hom seker nie weer sien nie, maar sy sal hom beslis onthou. Hy sal weer in haar drome verskyn.
Erika tref haar tannie aan in die sitkamer vol swaar ou meubels, kleurvolle kussings, baie ornamente, blomme in potte en koperlampe wat van die plafon afhang. Helena sit by ’n koffietafel met ’n skinkbord stomende koffie en die Griekse koekies waarvoor Erika destyds so lief was: diples, gemaak met baie neute.
“My gunsteling!” sê Erika. Dit laat haar terugdink aan haar ma se lekker kos, die baklava wat sy altyd gemaak het, die moussaka, die dolmades, die frikkadelle, die Griekse gebak.
“Kom, jy is seker honger en dors. Ons eet oor ’n uur middagete wanneer Maria en Spiro terug is. Die kos is in die oond. Ek het moussaka gemaak. Julle kon laas nie genoeg kry daarvan nie – maar ek moet erken, ek het ’n besonder lekker resep.”
Erika gaan sit om te eet en drink. Terwyl sy haar in die heerlike smaak van die koekies verlustig, kom sy agter dat Helena haar ondersoekend aankyk.
“Jy het my iets vertel van probleme wat jy opgedoen het en daarom kom jy hier kuier. Ek het gedink dit gaan goed met jou na jou pappa se dood. Jy het mos ’n goeie werk. Ek weet hy was nie ’n arm man nie en hy moes jou goed nagelaat het. Waarom en vir wat vlug jy?”
Erika is verplig om haar die hele verhaal van Cas te vertel. Haar tannie luister fronsend en sonder om haar in die rede te val. Toe Erika klaar is, sug sy. “Ja, mans kan baie probleme veroorsaak as hulle nie goeie, hardwerkende broodwinners is nie. En ’n man wat sy hand vir ’n vrou oplig, is ’n onding. Daardie nare vent moet sommer tronk toe gaan, maar hulle kom gewoonlik daarmee weg. Die ding is net, die slagoffer is dan getraumatiseer.”
“Dis waar,” erken Erika meewarig. “Ek is half bang vir mans deesdae. Ek het so ’n skok weg en is so ontnugter.”
Helena kyk haar skewekop aan. “Foeitog, maar mooi mense soos jy word makliker geteiken as die vales. Daardie trauma moet darem naderhand vervaag. Glo my, ek weet wat dit is om deur mans geteiken te word.”
Erika kan dit glo, want in haar kop was haar tannie se skoonheid omtrent so legendaries soos Helena van Troje s’n. Sy is steeds op haar ouderdom ’n besonder aanvallige vrou, al word sy grys en is daar plooitjies om haar oë.
“Dis goed dat jy daar weggekom het,” sê Helena. “Daardie man sal besef jy is regtig weg en hy kan niks aan jou doen nie. So ’n niksnuts. Wel, hier kan jy ontspan en weer sterk word. En dan, wanneer jy van die trauma herstel het, kan jy teruggaan.”
“Dis so lekker om weer hier te wees. Ek kan nie genoeg dankie sê vir tannie se gasvryheid nie.”
Helena glimlag teer. “My liewe kind, ons is familie en familie staan mekaar by. Ek was so lief vir jou ma en pa en ek is vir jou ook lief. Jy is ’n beeldskone mens en ek gun jou net die beste in die lewe. Ware liefde – standhoudende en ewige liefde, nie die soort wat suur word nie.”
“Ek dring natuurlik aan om vir my verblyf te betaal, tannie Helena.”
Haar tannie kyk haar geskok aan. “Liewe hemel, ek sal dit mos nooit aanvaar nie! Jy is my gas. Jy is familie. Jou ma is oorlede en ek is nou jou nuwe ma.”
“Dankie,” sê Erika, so aangedaan dat haar oë brand.
Maria en Spiro kom by die blou hek in met sakke vol kos.
“Maria, jy onthou mos vir Erika, die dogter van my broer, James Moody, en sy vrou, Eudora?”
Maria glimlag breed. “Ja, Erika is nie iemand wat mens maklik vergeet nie. Daarvoor is sy te mooi. Welkom by ons.”
Spiro, wat Erika skat agtien of negentien jaar oud kan wees, bloos bloedrooi toe sy hom groet. Hy is so die kluts kwyt dat sy verbaas en geamuseer is. Toe sy hom laas gesien het, was hy nog ’n seun.
Nadat Maria en Spiro die voorrade weggepak het, dek Maria vinnig die eetkamertafel en bring Griekse slaai met fetakaas en die stomende moussaka, wat heerlik ruik. Helena skep vir Erika ’n groot porsie van die lamsvleis-en-kaassousdis in en gee vir haar die slaai aan. “Smaaklike ete!”
Erika smul terwyl hulle al etende gesels, meesal in Grieks, wat sy hier en daar verstaan, maar hulle praat vinnig en haar Grieks is verroes.
“Spiro vertel dat sy vriend Jim Murray, ’n Amerikaner wat ’n vreeslik oulike boekwinkel hier in Oia begin het, daaraan dink om binnekort terug te keer na die VSA. Nou is die besigheid te koop.”
“Ek gaan hom mis,” sê Spiro treurig. “Ek het soms in die winkel gaan help en dit was lekker.”
“Waar is die winkel?” vra Erika.
“Nie ver van hier af nie,” antwoord Spiro. “Heavenly Book Den.” Sy wange word rooi en hy kyk skamerig na haar. “Ek kan jou gaan wys as jy wil. Voordat dit verdwyn en iemand ’n gastehuis van die perseel maak.”
“Dit sal gaaf wees. Kan ons môre gaan? Vandag wil ek net rondloop en alles weer bekyk. Hier is sulke heerlike winkeltjies en boetiekies. Ek wil gaan kyk of dié wat ek onthou, nog daar is.”
Spiro kyk na Maria en Helena. “Kan ek haar môreoggend gaan wys? Ek sal nie lank wegbly nie.”
“Ja, doen dit gerus,” sê Helena. “Ek weet Erika is lief vir lees en boeke, soos haar pa.”
4
Paul