Louisa du Toit Omnibus 12. Louisa du Toit
is Brentjie. Of sommer die pipsqueak, het jy dalk vergeet?”
“Julle is heel normaal,” bevind hy. “Dit gee my hoop vir my tweetjies se geskoor. Ek hoop hulle word ook sulke gewone, gebalanseerde susters.”
Hiermee maak hy hulle albei stil; vir Brenda dalk die meeste, omdat die skielike glimp in sy persoonlike lewe so onverwags is. Sy begin sterker oor hom wonder. Getroud, het Babs gesê – hoewel mevrou Pressly blykbaar nie tuis op haar horlosie sit en kyk nie. Hou oud sou die dogtertjies wees?
“Om terug te keer na die werkstorie,” probeer sy normaal reageer, “ek is in werklikheid met verlof. Tref dit jou nie dat ek dalk regtig ’n bietjie hier wou kom rus nie, Babs? As ’n mens vir jou eie pa werk, is daar min genade.” Sy kyk na Pressly en sien die werklike teleurstelling op sy gesig. Dit klink of hy met sy kantoorsituasie diep in die sop is.
“Om die mooie jonge wewenaar Neels Mostert nie te vergeet nie,” twis Babs voort. Altyd die rebel sonder rede.
“Waar kom jy daaraan?” vra Brenda geraak. “Of wou jy hom dalk self aankeer? Jy is mos nou los.”
“Al is dit net ’n dag of twee?” Hans Pressly pleit bo-oor hulle geskoor. Hy sprei sy hande oop, palms boontoe, asof hy wil sê: Kyk, geen wapens, geen verweer. “Net tot mevrou Clutie se seun hopelik uit die noodsituasie beweeg.”
Brenda oorweeg dit. ’n Dag of twee? Hoekom nie? ’n Week of twee as dit moet? Sy sal in elk geval die eerste paar dae nodig hê om haar te oriënteer, haar tande in die roetine en werkslading te slaan.
In hierdie huisie sal sy spoedig sielsverveeld wees; en selfs al leer sy die omgewing ken, kan sy tog nie elke dag ronddrentel of in koopsentrums gaan ronddwaal om haar bonus te bestee nie. Dalk weet ek net nie hoe om vakansie te hou nie, besluit sy, en dis die hele storie.
Het sy haar onnodig deur Neels Mostert se nabyheid laat vaspen? Sy kon in die vyf jaar wat sy werk, al vyf keer oorsee gereis het, of waarheen ook al. Sy is jonk en die lewe wink. Om op Neels te sit en wag, is soos om op die volmaan te wag, en dan skuif wolke voor dit in. Wolke wat jy nie weg kan ploeg nie.
Hiervan sal haar pa tog hou, met sy teks uit die profete. Tiny Rabie vertolk hierdie seeploegbeeld as ideale motto vir die regswese. Dat die reg suiwer gehandhaaf moet word. Dis dwaas om die reg te gebruik om onreg te pleeg of aan te moedig. Dit bring jou nêrens.
Die lot van die onbekende mevrou Clutie gryp haar al hoe meer aan; ’n vrou wat nie weet of haar seun sal bly leef nie, maar wat haar nogtans bekommer oor die werk en die mense wat sy in die steek moes laat. “’n Paar dae sal my seker nie doodmaak nie,” swig sy. “Die vraag is of ek my pad sal kan vind in ’n totaal vreemde werksituasie.” Ingewikkeld seker ook, vermoed sy.
“Is dit ’n ja?” Dis die man van gesag wat praat. Duld nie vaaghede nie.
“Ja. Ek sal tydelik help. Net tydelik.” Sy was bowendien nie van plan om onbepaald van die huis af weg te wees nie. Nie noudat Neels Mostert met ’n nuwe soort bewussyn om hom begin rondkyk nie. Daar is boonop ’n troebel gevoel in haar gemoed, nie net oor haar pa se vermaning van “oopoog kies” nie, maar ook oor iets anders: Onyra Doorn, wat so gemaklik in haar plek inglip.
Was sy nie net te geredelik beskikbaar nie? Laat sy nie haar eie man in die steek nie, of is daar nou ook weer ’n aflos van mindere rang wat haar moet vervang? Dalk is die ekstra inkomste vir hom ook welkom. Almal weet dat Jack Doorn ’n goeie siel is, half Nederlands maar Suid-Afrikaans gebore, tuisgeskool in besigheid, maar nooit slinks nie. ’n Bietjie te goedvertrouend, eintlik.
Dis waarskynlik die huisvriendskap met die Mosterts wat gemaak het dat Onyra gistermôre so vanselfsprekend vir Neels met ’n “Haai, jy” kon groet. Ietwat familiêr, om die minste te sê. Teenoor Brenda ’n klein bietjie hooghartig, wat dalk te kenne moet gee dat Brenda vanweë haar pa se guns hier werk?
Hoe dit ook al sy, sy is nou hier, in haar suster se klein woonkamer saam met die baas wat in sulke diep sop is, en Hans Pressly is opsigtelik verheug oor die besluit. Hy spring op en kom tot by haar. Sy was ’n oomblik lank seker dat hy haar wil omhels. Die afstand wat sy handhaaf, verhinder hom egter om aan haar te raak. Natuurlik wou hy net haar hand gryp, hy is nie die vatterige soort nie. Dit kos geen persoonlikheidsontleder om dit vas te stel nie. Sy blote gereserveerde voorkoms verraai dit.
Kon Babs deur sy kors breek, en is daar tog ’n dieper verstandhouding tussen hulle as wat hulle laat blyk? Sy verlang na die susterskap wat hulle lewenslank verbind het, van dag een af tot nou toe, ten spyte van al hulle gestruwel. Selfs ’n vreemdeling soos Pressly kon raaksien dat hulle doodnormaal optree selfs en veral wanneer hulle in mekaar se rigting hap.
Tog is daar nie die gewone onderliggende vertroulikheid tussen haar en Babs nie. Dis of Babs agter haar oë wegkruip. Is haar pa reg, en het die egskeiding haar erger geskud as wat enigeen vermoed? Dis of hulle aan weerskante van ’n kloof staan en met die vertroude, ligte gekyf by mekaar probeer uitkom, terwyl hulle roepende stemme in die afgrond af val.
Is dit wat verknoeide verhoudinge aan ’n mens doen? Al is Babs uiterlik dieselfde, al gaan sy selfs voort met haar normale lewe en werk en ’n mate van vriendskap, soos Pressly se besoek te kenne gee, is daar die stompheid van amputasie by haar. Vandat sy die voordeur oopgemaak het, is dit daar, en Brenda wonder hoe sy self dit oor ’n lang tydperk die hoof gaan bied. Want dis waar dat sy self geamputeer voel; daar bou ligte skeidingsangs in haar op. Dan moet sy die uithelp by die Sentrum seker as ’n reddingstou beskou.
Die gedeelde kamer blyk spoedig ’n landmyn te wees. Albei ingeboude kaste is vol. Brenda het ’n goeie verskeidenheid bloeses, rompe en langbroeke saamgebring, die meeste kreukeltraag omdat sy nie strykgeriewe by Babs verwag nie. Maar katoen ook, soos die bloes wat sy aanhet en graag dikwels sou wou dra solank die warmte van die nasomer nog hou.
“Skuif my goed eenkant toe,” raai Babs argeloos aan. “Ek het nog nie kans vir regpak gehad nie, alles moes net ingeprop word.” Sy kyk afkeurend na Brenda se klere wat sy altyd as verbeeldingloos beskryf. Babs verkies, soos Magreeth, klere wat haar persoonlikheid met kleur komplementeer – “enhance”, noem sy dit, terwyl Brenda klere verkies wat nie haar persoonlikheid oorheers nie. Tog hou albei van goed aantrek, met die klem op kundige meng en pas. Maar hulle leen nie meer so veel oor en weer soos in hulle dogterjare nie. Om verstaanbare redes, soos Babs se gesig nou duidelik toon.
Brenda kla nie oor die gebrek aan ruimte nie, probeer in gedagte hou dat haar suster aan ’n instapklerekas gewoond was. Haar en Tom se tuiste was nie groot nie, maar goed beplan.
“Jy kan net sowel ophou …” bits Babs toe Brenda haar Bybel uitpak en op die klein bedkassie neersit. “As jy gestuur is om te kom kyk of ek nog op die regte weg is …”
“Jy dwaal,” sê Brenda kort. “Ek wil maar net die teks opsoek wat sê om die see te probeer ploeg, is om jou tyd en kragte te mors.”
“Wat de joos praat jy?”
“Goed, laat ek dit anders bewoord. Ek het nie gevra om by jou in die kamer te slaap nie.”
“En ek het hoegenaamd nie gevra dat jy kom nie. Erken nou maar. Daar het stories by julle aangekom. Oor my. My en Hans Pressly. En jy is afgevaardig om te kom ondersoek instel. Julle vergeet ek is vry. En byna dertig. Julle kan julle neuse maar uit my sake hou.”
“Vry, byna dertig, maar ontnugter. Dis duidelik. En waar sou ons uitvind van Hans Pressly, vra ek jou? Behalwe uit jou brief wat hom danig ophemel?”
“Die man doen goeie werk. Hy ken sy storie. Ek bewonder dit. Maar niks waaroor jy my hoef te kom oppas nie.”
“Ek het gekom omdat jy self nie huis toe kom nie. Ek is hier om jou by te staan. Huis inrig, wat ook al. Jy het nuwe verblyf, nuwe werk.”
Toe Brenda haar bedlampie doodknip, brand Babs s’n nog. Dis al laat. Babs het haar oorreed dat hulle net na spitstyd ’n bietjie rondry sodat Brenda die omgewing kan leer ken. Sy het ook ’n draai gery by die Sentrum, inderdaad gerieflik naby.
Dit was toe al diep skemer en daar was nie veel terreinlig nie. Gevolglik