АСАРЛАР ТЎПЛАМИ (3-жилд). Сирожиддин Саййид
дағи йигитликнинг авонидур,
Кетур, соқий, шароби нобким, ишрат замонидур.
Нигорнинг чеҳраси гоҳ ишқ нақлидин эрур гулгун,
Гаҳи ҳусну латофат, гоҳи ақлидин эрур гулгун,
Букун боғим менинг ёр қадди нахлидин эрур гулгун,
Гаҳе саҳро узори лола шаклидин эрур гулгун,
Гаҳе саҳни чаман гул чеҳрасидин арғувонийдур.
Яна кўнгил қатидин кетди бир-бир занг гуллардин,
На хушдур етса кўксингга муаттар чанг гуллардин,
Яна ўксук жаҳонингда талошу жанг гуллардин.
Яна саҳни чаман бўлди мунаққаш ранг гуллардин,
Магарким сунънинг наққошиға ранг имтиҳонидур.
Кўйингда ончалар даҳр ичра қилмишдир бу дил зори,
Ки яхлит лоларанг ўлмиш харобот бирла кулзори,
Аламлар тарқалиб буткул, туганмиш ранжу озори,
Юзинг, эй сарв, жоним гулшанининг тоза гулзори,
Қадинг, эй гул, ҳаётим боғининг сарви равонидур.
Руҳимга иштиёқ солған зумуррад майсаси қирнинг,
Гўзал тушдир бу айёмлар, баёнин қилма таъбирнинг,
Букун етмоқдаман зимнига аста-аста бир сирнинг,
Не ерда бўлсанг, эй гул, андадур чун жони Бобурнинг,
Ғарибингға тараҳҳум айлағилким, Андижонийдур16.
“ҲО, ДАРВЕШ”
“Хўжанд била Конибодом орасида бир дашт тушубтур, Ҳодарвешға мавсумдур17. Ҳамиша бу даштта ел бордур. Марғинонгаким шарқидур, ҳамиша мундин ел борур. Хўжандғаким ғарбидур, дойим мундин ел келур: тунд18 еллари бор. Дерларким, бир неча дарвеш бу бодияда19 тунд елга йўлуқуб, бир-бирини тополмай, “Ҳо, дарвеш”, “Ҳо, дарвеш” де-де ҳалок бўлубтурлар, андин бери бу бодияни Ҳодарвеш дерлар”.
Ҳо, дарвешо, ҳо, дарвеш,
Умр бир бўйро, дарвеш.
У ҳам тўзғиб кетгайдир,
Қолар бир саҳро, дарвеш.
Ҳо, дарвешо, ҳо, дарвеш.
Бор-йўғинг бир мезондир20,
Тўрт томонинг тўзондир.
Соч-соқолинг хас бўлса,
Жисму жонинг хазондир,
Ҳо, дарвешо, ҳо, дарвеш.
Даҳр ранжлиғ ҳам ранглиғ,
Зарлари ҳам занг янглиғ.
Сен кетгунг бир ғубордай,
Сен кетгунг бир чанг янглиғ,
Ҳо, дарвешо, ҳо, дарвеш.
Ул ўтлуғ оҳ қайдадир?
Бобур подшоҳ қайдадир?
Кўкдаги моҳ оҳ уриб,
То қиёмат айтадир:
Ҳо, дарвешо, ҳо, дарвеш!
“АНДИЖОН КЎРИНАДИР…”
“Бир-икки кундин сўнг Кандирлик добони била Ахси ва Андижон сари азимат қилдим. Ахсиға етиб отамнинг мазорини тавоф қилдим”.
Андижон кўринадир,
пайванди жон кўринадир,21
Осмони ерда, ери
осмон кўринадир.
От чопиб юрганларим
ёдимга тушса ҳар замон,
Қирларида лолалар
бағримда қон кўринадир.
Эй
Бу сатр эски нашрларда “Ғарибингға тараҳҳум айлағилким, анда жонидур” тарзида берилган.
Мавсум (араб.) – аталиш, номланиш.
Тунд (форс.) – қаттиқ, совуқ, кучли.
Бодия (араб.) – чўл, дашт, саҳро.
Мезон, мизон (араб.) – ўлчов, тарози. Бу ўринда ўлчовли умр маъносида.
Халқ мулки.