Пьесалар / Пьесы. Туфан Миннуллин
кая сызган. Рәхмәт сиңа. Бу юлы ычкына алмассың, Әлмәндәр.
Фәрештә. Ни өчен син Әлмәндәр картны яклыйсың?
Әҗәл (кинәт кызып). Яклыйм?.. Әйе, яклыйм! Хакым юкмы әллә?! Әгәр беләсең килсә, җанкисәгем, дөнья үлемнән генә тормый. Туйдым! Әгәр кулымнан килсә, мин үзем Әлмәндәр урынында булыр идем. Без кемнәр синең белән? Үлемсез булуыбыздан ни мәгънә? Безнең бар белгәнебез: кайгы, хәсрәт, күз яшьләре.
Фәрештә. Оһо! Син үзгәреп кайткансың.
Әҗәл. Кызганычка каршы, үзгәрә алмыйм. Үзгәрә алсам, Әлмәндәр картны Газраил кулына бирмәс идем.
Фәрештә. Әлмәндәр дә Әлмәндәр, дисең. Кем соң ул? Галимме? Искиткеч бер ачыш ясаганмы? Танылган җырчымы?
Әҗәл. Юк.
Фәрештә. Әллә берәр футболистмы йә булмаса хоккеистмы?
Әҗәл. Юк.
Фәрештә. Әллә…
Әҗәл. Юк.
Фәрештә. Бәлки…
Әҗәл. Юк.
Фәрештә. Кем соң, алайса? Нәрсә эшләгән?
Әҗәл. Берни эшләмәгән. Гап-гади кеше. Ләкин гомере буе яшәүнең кадерен, тәмен белеп яшәгән кеше. Иң авыр чакларда да тормыштан ямь таба белгән, күңел көрлеген югалтмаган кеше. Ул – авылның шатлыгы, өмете. Аны күреп сөйләшкән кеше кайгысын оныта. Мин дә Әлмәндәр карт яшенә җитәрмен дип өметләнә. Азмы болар? Хәер, без нәрсә аңлыйбыз соң!
Фәрештә. Ә нигә аңларга? Аңламау, бәлки, хәерлерәктер.
Әҗәл. Бәлки, бәлки. Шулай да…
Фәрештә. Ләкин шуны бел: хуҗа бу юлы онытмаячак.
Әҗәл. Аңладым.
Фәрештә. Килә… Мин сине хөрмәт итәм, шуңа күрә кисәтергә уйладым. (Чыгып китә.)
Газраил (кереп). Бар хәзер Әлдермешкә. Әлмәндәрсез борылып кайтсаң, күрсәтермен «ассадули былгаруди» еңны.
Ут сүнә.
Өченче күренеш
Антоновка авылындагы Евстигней картның бакчасы. Пәрдә ачылганда, Евстигней умарта карап йөри. «Ястәгнәй! Знакум!» дигән тавышны ишетеп, битлеген күтәрә.
Әлмәндәр (үзе күренми). Ястәгнәй! Знакум!
Евстигней. Кем ул анда?
Әлмәндәр. Кто такуй, знаешь? Не знаешь – маклашка дам.
Евстигней. Альмандар?
Әлмәндәр (агачлар арасыннан килеп чыга). Знал, маклашка не дам. Гости пришул – чәй давай, дивка давай.
Евстигней (битлеген җиргә куеп, Әлмәндәр каршына бара). Шайтан! Нихаль, Альмандар? Якши?
Күрешәләр.
Әлмәндәр. Хураша! Сам хураша?
Евстигней. Якши! Бик якши! Каян килдең?
Әлмәндәр. Деревня. Свая деревня. Тибя давна ни видал.
Евстигней. Якши! Бик якши! Айда, кил, утыр монда. Мин да уйлаган синга барырга. Вот умарта, бал киряк. Янгир бар, бал бар, куп бар. Син бал бар?
Әлмәндәр. Мнугы. Гуд хураша, дуж есть, сулныца есть, свиты мнугы, пчала туда-суда мнугы литит. Тибя кислый мюд есть? Меня есть. Әлмәндәр кислый мюд пил. Әҗәлдән бижал. Әжәл спал, Әлмәндәр Ястәгнәй знакум бежал.
Евстигней. Азяль? Кем Азяль?
Әлмәндәр. Смирт. Пришул. Гаварит, старик, давай. Әлмәндәр, давай. Туда-суда, умирать. Я тужы туда-суда. Бижал тибя. Писня пить будем, дивка гулять будем.
Евстигней (көлеп). Балагур. Якши! Бик якши! Бал бар, Альмандар бар, Евстигней бар, карчык бар.
Әлмәндәр. Старуха ни нада, дивка давай. Три верст пришул, дивка нит –