Quran hekayətləri. Sədrəddin Bəlaği
mənə söyləyin". Mələklər bu imtahan qarşısında şaşqın qalıb cavab verə bilmədilər. Onlar əlacsız qalaraq acizliklərini, elm və mərifətdə bacarıqsızlıqlarını etiraf edib dedilər: "Biz Səndən öyrəndiyimizdən başqa heç nə bilmirik. Əsl alim və bilici Sənsən". Adəmin isə mənəvi nemət mənbəyindən feyziyab olmaqda, İlahi elminin nurundan bəhrələnməkdə istedadı var idi. O, yaradılmışların adlarını öyrənmiş, sirlərini dərk etmişdi. Odur ki, Allahın əmrilə yaranmışlar haqqında bildiklərini mələklərə söylədi və bu yolla İlahinin yaradıcı mövqeyinin hikmətini açıb dedi.
Bu anda Tanrı mələklərə buyurdu: "Məgər sizə demədim ki, göylərin, yerin sirlərini bilirəm və sizin aşkar və gizlin işlərinizə bələdəm".
Mələklər Adəmin biliyini, yaranışındakı sirri anlayıb onun seçilməsindəki hikməti bildilər. Belə olduqda Tanrı mələklərə buyurdu ki, Adəmin tutduğu məqamın etirafı kimi ona səcdə etsinlər. Lakin mələklərin cərgəsində olan şeytan dikbaşlığına və yersiz məğrurluğuna görə Tanrı fərmanından boyun qaçırdı. Allah-Taala şeytanı töhmətləyib buyurdu: "Sənə nə mane oldu ki, mənim öz rəhimli əlimlə yaratdığım məxluqa səcdə etmədin?"
Şeytan dedi: "Mən mənşə və mahiyyətcə Adəmdən üstünəm və heç kəs mənimlə bərabər ola bilməz. Heç bir varlıq mənim uca rütbəmə çata bilməz. Mən odun yanar cövhərindən yaranmışam, o isə qara gil tərkibindən. Ona görə də mənə yaraşmaz ki, ona səcdə edəm".
Allah-Taala şeytanı itaətsizlik və dikbaşlığına görə cəzalandıraraq dedi: "Səadət behiştindən çıx. Sən yanımdan qovulursan və Qiyamət gününədək lənət və nifrətə layiq olursan".
Şeytan öz Tanrısından xahiş etdi ki, Qiyamət gününədək ona ömür versin. Allah-Taala onun xahişini qəbul etdi. Elə ki, şeytanın istəyi yerinə yetdi, o, nankorluq edərək İlahi lütfünə görə minnətdarlığını bildirmədən ədəbsizliklə dedi: "İndi ki, məni yoldan azdırdın, sənin haqq yolunda Adəmi və nəslini izləyib onları yoldan çıxarmağa çalışacağam. Öndən və arxadan, sağdan və soldan onların qəsdinə duracağam və görəcəksən ki, onların çoxu minnətdarlıq şərtinə əməl etməyəcəklər".
Allah-Taala şeytanı alçaqlıq və dikbaşlığına görə öz dərgahından qovub dedi: "Özün üçün seçdiyin yolla get və bəndələrimdən hansı birinə gücün çatsa, bildiyini et. Atlı və piyada qoşununu onların üstünə sal, mal və övladlarına şərik ol. Yalan vəd və xam xəyallarla onları alçalt. Ancaq imkan verməyəcəm ki, möhkəm iradəli və ağıllı bəndələrimə əlin yetişsin, onlar üzərində qələbə çalasan. Onların ürəkləri səndən dönüb, qulaqları sənin sözlərinə bağlanıb. Adamları yoldan çıxarmaq, aldatmaq haqqındakı qərarın isə cavabsız qalmayacaqdır. Onun ağır cəzasını alacaqsan. Səni və sənin yoluna düşənləri cəhənnəmə dolduracağam".
Allah-Taala beləliklə, şeytanı öz lütf və nemətindən məhrum etdi. Adəmlə arvadına isə behiştdə yer verib onları şeytanın hiyləsindən xəbərdar edərək bildirdi: "Şeytanın sözlərinə qulaq asmağı sizə qadağan edirəm, yoxsa behiştdən qovular və onun nemətlərindən məhrum olarsınız". Allah-Taala Adəmlə Həvvaya behiştin bütün nemətlərindən istifadə etməyə icazə verdi. Yalnız bir ağacın meyvəsinə yaxınlaşmağı qadağan edərək bildirdi ki, əgər o ağacdan çəkinsələr, onlar üçün hər cür nemət hazır olacaq. Heç bir korluq çəkmədən, xəstəlik və susuzluq nə olduğunu bilmədən behiştdə ömür sürəcəklər.
Adəm behiştdə məskən salıb onun nemətlərindən feyziyab oldu. O, ağacların arasında gəzir, onların kölgəsində dincəlir, güllərdən dərir, iyləyir, meyvələrindən yeyir və bağdakı dadlı sulardan içirdi. Həvva da Adəmlə bərabər bütün bu nemətlərdən faydalanırdı.
Adəm və Həvva bir müddət beləcə səadət içində yaşadılar. Onların bu xoşbəxt həyatı şeytanın ürəyinə, gözünə tikan kimi batırdı. Axı o, düşmənini xoşbəxt, özünü isə qaragünlü görürdü. Odur ki. Adəmdən intiqam almaq və onu behiştin nemətlərindən məhrum etmək fikrinə düşdü. Şeytan öz qərarını yerinə yetirmək üçün hiylə ilə behiştə girib məsləhətçi donunda Həvvanın yanına gəldi. Şeytan əvvəlcə Adəmlə Həvvaya hər cür mehribanlıq göstərdi, sonra isə onları bu nemət və səadətin yox olacağı ilə qorxudaraq dedi: "Allahın bu ağacı sizə qadağan etməsinin sirri yalnız bundadır ki, əgər ondan istifadə etsəniz, ya mələk olacaqsınız, ya da əbədilik behiştində qalacaqsınız".
Şeytan öz şirnikdirməsini beləcə davam etdirirdi. O, Adəmlə Həvvaya təsir edə bilməyəcəyini görüb ümidsiz halda and içərək dedi: "Mən sizin etibarlı məsləhətçinizəm və əsla ziyanınızı istəmərəm. Sizdən intiqam almaq niyyətim də yoxdur". Şeytan o qədər dil tökdü ki, Adəmlə Həvva bir gün əllərini həmin ağacın meyvəsinə buladılar.
Adəmlə Həvva şeytanın hiylə toruna düşdükdə Allah-Taala onları behişt nemətindən məhrum edib buyurdu: "Məgər mən sizə bu ağacı qadağan edib deməmişdim ki, şeytan sizin açıq-aşkar düşməninizdir?"
Adəmlə Həvva tutduqları işdən peşman olub dedilər: "Ya Rəbb, biz özümüzə zülm etdik. Əgər bizə rəhm edib mərhəmət göstərməsən, şəksiz ki, ziyankarlardan olacağıq".
Allah-Taala buyurdu: "Behiştdən çıxın, siz yer üzündə məskən salacaq və Qiyamət gününədək bir-birinizə düşmən olacaqsınız".
Sonra Allah-Taala rəhmə gəlib Adəmlə Həvvanın tövbəsini qəbul etdi. Adəmlə Həvva tövbələrinin qəbul olunmasına sevinib ümid etdilər ki, behiştdə qalıb yenə də onun nemətlərindən bəhrələnəcəklər. Ancaq Allah-Taala onların ürəklərindən keçənləri bilib buyurdu ki, behiştdən çıxsınlar. Tanrı Adəmlə Həvvaya xatırlatdı ki, onlarla şeytan arasındakı bu düşmənçilik beləcə davam edəcəkdir. Buna görə də onun fitnə-fəsadına uymasınlar, İlahi göstərişinə əməl etsinlər.
Tanrı Adəmə yer üzündə yaşamaq qayda-qanununu öyrətdi və onun ürəyində ümid işığı yandırdı. Ona xəbər verdi ki, xoşbəxt günlərin, əziyyətsiz rahatlıq dövrün keçdi, indi behiştdən çıxandan sonra həyatının xüsusi bir mərhələsinə qədəm qoyursan. Qarşında iki yol vardır: Biri doğru yoldur, o biri çaşqınlıq yolu. Biri imandır, o biri dinsizlik. Biri kimsəni xilas etməkdir, o biri kiməsə zərər yetirməkdir. Odur ki, kim İlahi qayda-qanununu gözləsə, onun düzgün yolu ilə getsə, şeytanın azdırması və şirnikdirməsindən əsla qorxusu yoxdur. Ancaq Allahdan üz döndərib, Onun yolundan çıxanlar çətinliyə və bədbəxtliyə düşəcək, elə şəxslərdən olacaqlar ki, dünyada özlərini yaxşı adam saysalar da, həyatdakı bütün səyləri əyriliyə və yolazmaya yönələcəkdir.
ADƏMİN OĞLANLARI4
Bəşər bağçasının ilkin qönçələri açılırdı. Adəmlə Həvvanın həyatı çoxlu əzablardan, sonsuz əziyyətlərdən sonra öz yoluna düşməyə başlayırdı.
Həvva iki dəfə doğdu və dünyaya dörd övlad gətirdi. Birinci dəfə Qabil və bacısı, ikinci dəfə isə Habil və bacısı dünyaya göz açdılar. Adəmlə Həvva əziz övladlarının dünyaya gəlişindən şad olub sevindilər. İllərlə ağladığından, ruzigarın acısını daddığından sonra onların həyat üfüqündə ümid
Qurani-Kərim, Maidə surəsi, 31-35-ci ayələr.