Quran hekayətləri. Sədrəddin Bəlaği
yaranmışların ən aliləri haqqında danışdı. Onların diqqətini gecələr qaranlığın düşməsinə, göyün, parlaq ulduzların, işıqlı günəşin yaranmasına, çaylı-çəmənli, bağlı-bağçalı yerin əmələ gəlməsinə cəlb etdi. Bütün bu sözləri o, tam aydın şəkildə, gözəl bir dillə, onların başa düşəcəyi bir tərzdə söyləyir və bir olan Allahın qüdrətini, əzəmətini göstərirdi.
Nuh mübarizə və dəvətini dəlil-sübut gətirməklə, mübahisə yolu ilə davam etdirirdi. Nəticədə kiçik bir dəstə ona qoşulub dəvətini qəbul etdi və peyğəmbərliyini təsdiqlədi. Ancaq ürəyində tərslik və inadkarlıq hissləri bəsləyənlər yollarını azıb yaramazlıqlarını davam etdirirdilər. Onlar cah-cəlala aludə olub var-dövlət əsirliyində qaldılar. Nuha gülüb istehza ilə dedilər: "Məgər sən də bizim kimi bəşər deyilsən? Əgər Allah kimisə peyğəmbər göndərmək istəsəydi, mələklərdən seçərdi və biz də onun dəvətini qəbul edib sözünün eşidərdik". Sonra isə Nuha qoşulanlara işarə edib dedilər: "Bu alçaq və əlsiz-ayaqsız adamlar, dəyərsiz peşə sahibləri kimlərdir ki, sənin ardınca düşüb fikirləşmədən dəvətini qəbul ediblər? Belə adamların sənə iman gətirməsinin özü göstərdiyin yolun yanlışlığına şəksiz dəlildir. Çünki əgər sənin məntiqin düzgün olsaydı, bu alçaq təbəqə bizi qabaqlamazdı. İti ağıl, aydın dərrakə, saf və güclü fikir sahibi olan biz onlardan qabaq sənə iman gətirər, dəvətini qəbul edərdik".
Sonra onlar öz inadlarını yeridib boş-boş sözlərə əl ataraq dedilər: "Ey Nuh, biz səni və dostlarını heç də özümüzdən üstün saymırıq. Ağılda və uzaqgörənlikdə, məsləhət eşitməkdə və işlərin aqibətini bilməkdə sizdən də aşağı deyilik, əksinə sizi yalançı hesab edirik".
Tayfasının ədəbsiz məntiqi Nuhun dəmir iradəsinə təsir etmədi, fikrini dəyişdirmədi, əzmini qıra bilmədi. O, belə cavab verdi: "İddiamın düzgünlüyünün sübutu üçün Tanrı tərəfindən göndərilmiş açıq-aşkar dəlilim var. İlahi öz lütfü və mərhəmətini məndən əsirgəməyibdir. Ancaq siz əsl yolu, həqiqəti görə bilmədiyiniz üçün günəşi boynunuzun ardı, ulduzları isə əlinizlə örtmək istəyirsiniz. Belə olduğu halda mən sizi haqq yolu ilə getməyə, imana gəlməyə necə məcbur edə bilərəm!?"
Onlar dedilər: "Nuh, əgər bizim köməyimizi istəyirsənsə, bu alçaq və avaraları başından elə, çünki biz onlarla oturub-dura bilmərik. Etiqadda onlarla məsləkdaş olmaq bizə çətindir. Biz alçaq və şərəfli adamları eyni cərgədə oturdan, şahla dilənçini bir ağacla qovan bir dini necə qəbul edə bilərik?"
Nuh dedi: "Mənim dəvətim ümumi dəvətdir və İlahi nemətidir. Sadə və təkəbbürlü, şərif və yaramaz, güclü və zəif, varlı və yoxsul – hamısı Allah qarşısında birdir. Mümkün olmasa da, tutaq ki, mən sizi qəbul etdim. Bəs onda çağırışımı yaymaqda, peyğəmbərliyimi təsdiq etməkdə kimdən yardım diləyim, kimə arxalanım? Axı bu adamlar mənə iman gətirərək çağırışımı yayırlar. Mən onları özümdən necə uzaqlaşdırım? Mənə gülənləri, lağa qoyanları onlardan necə üstün tutum? Əgər onlar məni Tanrının ədalət məhkəməsinə çəkib həqiqəti tələb etsələr, iddiamın sübutunu sorsalar və desələr ki, ey Allah, Nuh bizi yaxşılıqlarımızın əvəzində yamanlıqla mükafatlandırdı, onda mən Yaradanımıza nə cavab verim? Onların qarşısında özümü müdafiə etmək üçün na dəlil gətirim?! Doğrudan da, siz cahil adamlarsınız!"
Nuhla tayfası arasında mübahisə və höcətləşmə uzun çəkdi və bu hadisədən onların qəmi artdı, meydanları daraldı. Onlar dedilər: "Ey Nuh, bizimlə çox mübahisə elədin. Əgər sözlərin düzdürsə, bizə qorxutduğun əzabı göstər".
Nuh dedi: "Siz həddindən artıq cahillik edir, axmaqlıqda inadkarlıq göstərirsiniz. Mən kiməm ki, sizə əzab gətirəm və ya onu sizdən uzaq edəm? Mən də bir bəşərəm və mənə vəhy göndərilib ki, sizin Allahınız birdir. Ona görə də mənə göndərilən tapşırığı sizə çatdırıram: "Gah sizə savab işdən müjdə verirəm, gah da əzabla qorxuduram. Hər şey Allahın ixtiyarındadır. Əgər O, istəsə sizə yol göstərər və ya bir anda əzab göndərər. İstəsə, sizə möhlət verər ki, çox günah işləyib ağır cəzaya layiq olasınız".
Allah-Taala peyğəmbərlərə öz vəzifələrini tam şəkildə yerinə yetirmələri üçün dözüm, güclü məntiq, sarsılmaz ümid və nikbinlik vermişdir ki, dikbaş adamlarla mübarizələrini uğurla başa çatdıra bilsinlər. Nuh elə peyğəmbərlərdən idi ki, doqquz yüz əlli il öz tayfasının içində qalıb onların əzablarına dözdü. İstehzalarını görməməzliyə vurdu ki, bəlkə bu müddətdə lovğalıq və dikbaşlıqdan əl çəkərlər. Ancaq axırda Nuhun ümidi qırıldı, nikbinlik üfüqü qaraldı, Tanrıya üz tutaraq tayfasından gileyləndi və Ondan yardım dilədi. Nuha vəhy gəldi: "Dəvətini qəbul etmiş bu dəstədən başqa, tayfadan heç kim sənə iman gətirməyəcək. Ona görə də onların əməllərinə görə nə qəm ye, nə də fikir et".
Nuh gördü ki, tayfası əzaba layiqdir, bu adamların ürəklərinə haqq yol tapmır, odur ki, onlara olan ümidini itirdi, səbir kasası doldu və ağzını qarğışla açaraq dedi: "Ya Rəbb, yer üzündə bir nəfər də kafir qoyma, çünki əgər onlar qalarsa, bəndələrini azdırarlar və dünyaya yalnız pozğun, əxlaqsız övladlar gətirərlər".
Allah-Taala Nuhun xahişini qəbul edib bu vəhyi göndərdi: "Bizim nəzərimiz altında, vəhyin buyruğu ilə gəmi düzəlt və zülmkarlar barədə bir daha mənimlə danışma, çünki onlar suda boğulmalıdırlar".
Nuh şəhərin uzaq yerinə getdi, taxta və mıx hazırlayıb gəmi düzəltməyə başladı. Adamlar yenə də onu dolayıb ələ salırdılar. Biri deyirdi: "Ey Nuh, bu günə qədər özünü peyğəmbər sayırdın, indi necə oldu ki, dülgərliyə başladın? Peyğəmbərlikdən bezdin, yoxsa dülgərliyə meyil saldın?" Bir başqası deyirdi: "Niyə gəmini dənizdən, çaydan uzaqda qayırırsan? Onu aparmaq üçün öküz kirayəyə götürmüsən, yoxsa küləyi öz əmrinə tabe etmisən?"
Tayfa yenə də öz istehza və rişxəndini davam etdirirdi. Nuh isə onların bu yersiz hərəkətlərini mülayim və etinasızlıqla qarşılayaraq dedi: "Siz indi məni ələ salsanız da, bir gün gələcək ki, mən sizi istehza ilə xatırlayacağam. Tezliklə biləcəksiniz ki, kimin başına dəhşətli əzab və əbədi işgəncə gəlir". Nuh bunları deyib öz işini başa çatdırdı və Tanrı buyruğunu gözlədi. Allah-Taala Nuha vəhy göndərdi ki, bizim fərmanımız çatacaq. Əzab əlaməti görünən kimi ailəni və sənə iman gətirmiş adamları gəmiyə mindir və özünlə hər canlıdan bir cüt götür ki, İlahi əmri yerinə yetsin.
Göydən yağış seli axmağa başladı və yerdəki çaylar, bulaqlar coşub-daşdı. Sel təpələri, yamacları ağzına aldı, düz-dünyanı bürüdü.
Nuh və köməkçiləri Allahın adını zikr edib gəmiyə mindilər. Su gəminin başından aşdı. Külək gah yavaş, gah da şiddətlə əsərək gəmini irəli aparırdı. Kükrəyən dalğalar, qorxunc burulğanlar kafirləri qoynuna alır və köpüklər onların cəsədləri üçün kəfən toxuyurdular. Boyun əyməyənlər ölümdən qurtarmaq üçün dalğalarla çarpışır və nəhayət öz günahlarının əvəzi kimi uğursuz ölümə urcah olurdular.
Nuh dənizə nəzər saldı. Bədbəxtliyə və dinsizliyə düçar olaraq ordan uzaqlaşmış öz oğlu Kənanı gördü.