Quran hekayətləri. Sədrəddin Bəlaği
və nəhayət, onları boyunlarına almağa məcbur edəcəkdi ki, bütlər danışmır, onların ağıl və iradələri yoxdur, xeyir-şərə qadir deyillər. Bu aşkar etirafdan sonra bəlkə onlar özlərinə gələlər və azdıqları yoldan dönərlər.
İbrahim sınıq bütləri bir yerə yığıb sevincək halda məbəddən çıxdı. O, pozğunluğun köklərini kəsdiyinə, bütpərəstliyin əlamətlərini məhv etdiyinə görə sevinsə də, ancaq fikirləşirdi ki, görəsən bu böyük hadisəni tayfası necə qarşılayacaq. Ona görə də özünü gələcək hadisələrlə qarşılaşmağa hazır edirdi.
Tayfa adamları şəhərə qayıtdılar və bütləri parça-parça edilmiş gördülər. O mənzərənin vahiməsi elə güclü idi ki, bir müddət onları şaşqın etdi. Sonra elə ki, özlərinə gəlib əsəblərini cilovladılar, bu ağır işi törədəni axtarmağa başladılar. Onlar dedilər: "Bizim allahların başına kim bu oyunu açıbdır? Şübhəsiz ki, o, zülmkar adamlardandır!"
Bu arada onlardan biri dedi: "Bütlərin adını İbrahim tez-tez çəkirdi. O, bizi bütlərə pərəstişə görə danlayırdı, onları təhqir edirdi. Belə çıxır ki, bu işə o cürət edib, onun işdir".
Bu yolla onlar bütləri sındıranı tapıb onu günahına uyğun bir cəzaya çatdırmağı qərara aldılar.
Onların qəlbində qəzəb odu şölələndi. Qışqıra-qışqıra tələb etdilər ki, İbrahim mühakimə olunsun və ona cəza verilsin.
Ölkədəki tayfaların hamısının bir yerə toplanması İbrahimin illərlə həsrətində yaşadığı arzularından idi. Bütün tayfaların, hamının qarşısında o, öz dəlillərilə onların əqidələrini yalana çıxarmaq istəyirdi.
İbrahimin bu işi ildırım sürətilə bütün məclis və yığıncaqlara, hər tərəfə yayıldı və camaat dəstə-dəstə İbrahimin mühakiməsinə və cəzasına baxmağa yığılıb gəldi. Onlar bu işgəncə və əzabın tamaşası ilə ürəklərindəki qəzəb atəşini söndürmək istəyirdilər.
Qazılar İbrahimi qəzəblənmiş camaat qarşısına gətirdilər. Açıq məhkəmə başlandı.
Qazılar dedilər: "Ey İbrahim, bütlərin başına bu oyunu sən açmısan?"
İndi mətləbini demək üçün İbrahimə fürsət düşmüşdü və o gərək bu fürsətdən tam istifadə edib çoxdankı arzusuna çatsın. Buna görə də o, qəlbinin gücü və məntiqinin qüdrəti ilə camaatın güman etdiyinin, gözlədiyinin tam əksinə, məhkəmənin səmtini dəyişdirib, öz əməlini boynuna almaq əvəzinə dedi: "Bəlkə bütlərin böyüyü bu işi onların başına gətiribdir. Ona görə də əgər danışırsa, özündən soruşun".
Hikmət və danlaqla, rişxənd və istehza ilə dolu bu sözlər kütlədə güclü və qəribə təsir doğurub onların fikir və düşüncələrini alt-üst etdi. Bu sözləri eşidənlər bir-birini danlamağa, məzəmmət etməyə başladılar. Bir dəstə adam üzünü camaata tutub dedi: "Sizin özünüz, şübhəsiz, yanlış iş görmüş, allahlarınızı kimsəsiz qoymuşsunuz".
Qazılar İbrahimin məntiqi qarşısında mat qaldılar, dilləri dolaşdı. Başlarını aşağı salıb fikrə getdilər. Beləcə bir az durduqdan sonra çətinliklə də olsa fikirlərini topladılar və İbrahimə dedilər: "Ey İbrahim, sən özün bilirsən ki, bu bütlər heç bir suala cavab vermirlər. Belə olduqda bizi niyə onlardan söz soruşmağa, şahidlik etməyə çağırırsan?"
Qazılar bu sözlərilə istər-istəməz etiraf etdilər ki, bütlər aciz və zəifdirlər, ətraflarında baş verənləri və ya öz başlarına gələnləri eşidib, bilməkdə gücsüzdürlər. Beləliklə, onlar öz allahlarının ədalətsizliyi dəf etməkdə, hər cür məkr və hiyləni açmaqda qüdrətsiz olduğunu təsdiq etdilər.
Bu vaxt İbrahim qazıları cəhalət və təkəbbürdə inad göstərməkdə, həqiqəti aşkar olandan sonra yalana əl atmaqda günahlandırdı və camaatı təfəkkürə, ağla dəvət etdi: "Görün, bir olan Allahın əvəzinə nəyə pərəstiş edirsiniz? Axı onun sizə nə bir xeyri var, nə də bir ziyanı! Niyə bu barədə fikirləşmirsiniz?!"
Gözləri qarşısında pərdə çəkilmiş, qulaqlarına pambıq tıxanmış, ürəklərindən daş asılmış qazılar İbrahimin sözləri qarşısında aciz qalıb heç nə deyə bilməsələr də, rüsvay olacaqlarından qorxdular və mübahisədən çəkindilər. Onlar əlacsız qalıb zora əl atdılar ki, özlərinin məğlub olmuş çirkin sifətlərini güc və zor pərdəsi arxasında gizlətsinlər. Ona görə də rüsvay olmamaq üçün İbrahimə ağır cəza hökmü verdilər: "İbrahimi yandırın və allahlarınıza kömək edin!"
İBRAHİMİN ODA ATILMASI12
Tayfa qərara aldı ki, İbrahimi Allahın birliyinə inanmaqda və bütpərəstliklə mübarizədə, onlarla düşmənçilikdə təqsirləndirib oda atsın. Camaatın açıqca tək Allaha itaətə çağırılması özünüsevərlərin rahatlıq yatağı üçün bir tikan idi və eyş-işrətli günlərini qara edirdi. Bu dəvət xalqı onların köləlik zəncirindən azad edir və hiyləgərliklərini, alçaq işlərini üzə çıxardırdı, camaatı tələyə düşməkdən uzaqlaşdırır və beləliklə, qüdrətlərini sındırır, zülmlərini məhdudlaşdırırdı.
İbrahimin odda yandırılması fikri onların ürəyindən oldu. Lakin bu hökmü necə yerinə yetirsinlər? Gərək elə böyük tonqal qalasınlar ki, ürəklərindəki nifrət alovuna bərabər olsun. Onlar hər tərəfdən çoxlu odun və ağac yığdılar. Hər kəs öz bütünə sadiqliyini göstərmək üçün öz gücünə görə bu işdə iştirak etdi. Hətta xəstə qadınlar belə şəfa tapmaq və istəklərinə çatmaq ümidilə odun hazırlanmasında çalışırdılar. Ölkənin bütün şəhərlərindən bu mərasimdə iştirak etmək üçün adamlar dəvət olunmuşdu. Odun hazırlanması bir müddət çəkdi və nəhayət, odun və ağac qalağı dağ boyda oldu. Sonra geniş bir meydan düzəldib orada od qaladılar. Odun qorxunc dilləri göyə ucaldı və uzaq-uzaq yollar işıqlandı. Bu anda İbrahimi qolları bağlı halda alovun içinə atdılar. Şadlıq, çığırtı-bağırtı o vadinin hər tərəfinə yayıldı.
Ürəyi Allah-Taalaya möhkəm imanla, güclü etimadla, qırılmaz ilgilərlə, sonsuz ümidlə dolu olan İbrahim heç qorxu-hürküsüz, arxayınca və sakitcə, açıq və gülər üzlə özünü oda tapşırdı.
İbrahim od-alovun içinə düşdü. Göylərə ucalan şölələr hər tərəfdən onu bürüdü, alovun çırtıltısı səsini batırdı. İndi görək od İbrahimə nə etdi?
Alov İbrahimin əl-ayağına vurulmuş buxovları yandırıb onu azad etdi. Allah-Taala odun yanğısını İbrahimdən uzaqlaşdırdı, onu öz peyğəmbəri üçün sərin və zərərsiz etdi.
Bir neçə gündən sonra, elə ki, tüstü yox oldu və od səngidi, camaat qəribə bir mənzərə gördü: İbrahim salamat və şən, azad və qolları açıq halda onları Allaha itaətə dəvət edir. Bu mənzərə onları heyrətə gətirdi. Onlar utandıqlarından başlarını aşağı salıb dağılışdılar.
Beləliklə, İbrahimin sonsuz möcüzələrindən olan və İbrahimin başına gələn bu hadisə tayfaya aşkar oldu: onlar İbrahimlə mübahisəyə girişdilər, lakin mübahisədə çıxılmaz vəziyyətə düşdülər. Gücə və zora əl atdılar, amma məkr və hiylələri özlərinə qaldı.
Qurani-Kərim, Ənbiya surəsi, 68-ci ayə və sonrakı ayələr.