Танланган асарлар. Носир Фозилов
қийқириғи эшитилади. Асет товуш чиққан томонга қараб туриб:
– Овчилар, – деди. – Този билан қуён овлашиб юрган бўлса керак.
Сал вақт ўтмай, икки отлиқ тўқай ичидан қорни чангитиб чопиб чиқди. От устидагилар олдинга қараб, қамчинларини ҳавода ўйнатишиб, бир-бирларига гал беришмай қийқиришар, биридан бири ўзишиб чопишар эди.
– Ҳув анавини қара, – деди Асет тахминан отлиқлар чопиб келаётган жойдан икки юз-уч юз метрча олдинни кўрсатиб. – Този. Қуённи қувлаб кетяпти!
Қарасам, бир сур този! Ўзи ҳам каттакон, узун. Чопганида яна ҳам чўзилиб кетарканми? Този яқинлашай деб қолганида қуён бир томонга чап беради, този бўлса эпкини билан анча жойгача қорни чангитиб сурилиб ўтиб кетади. Яна ўзини ўнглаб изига тушаман дегунча, қуён анча жойга бориб қолади. Яна етай деб қолганида чап беради… Тағин узоқлашади. Този тағин қорни чангитиб қувади.
– Жуда эпақаси йўқ този экан, – деди Асет қараб туриб. – Яхши този қуённи ўзидан бунчалик узоқлаштирмайди. Дарров етиб, олдинги оёғи билан чалиб йиқитади. Кейин қуён ўзини ўнглаб тураман дегунча босади. Кетдик!
Овчиларнинг қийқириқлари узоқлашиб кетди. Аста илгариладик. Қуённинг қочиши ҳалигидай бўлса, бизлар икки дунёда ҳам етолмасак керак, деб ўйлаб келяпман. Тўқайдан чиқиб олганимиздан кейин бояги ваҳима сал босилай деди. Шундан хурсандман. Ҳар ҳолда, атроф-теваракда одамлар бор.
Олдимиздан бир из чиқди. Қуённики экан. Асетнинг айтишига қараганда, ҳозиргина ўтибди. Орқасига тушдик. Йўталиш ҳам йўқ. Из эгри-бугри юриб бир ёвшанга ўхшаган гиёҳга бориб чўрт орқага қайтди. Биз ҳам орқага қайтдик. Тахминан, юз метрча ерга борганимизда из бирдан йўқолди. Қуён турган жойида бир-икки марта айланибди. Кейин из йўқ… Осмонга чиқиб кетганини ҳам билмайсан, ерга кириб кетганини ҳам! Йўқ, қизиқ, қаёққа кетган экан-а?!
Асет шошилиб милтиқнинг тепкисини орқасига қайтарди-да, атрофга аланглай бошлади.
– Нима қилмоқчисан? – дедим.
– Шу атрофда бўлиши керак, – деди Асет эҳтиётлик билан. – Товушингни чиқарма.
– Қандай қилиб?
– Қуён чарчаб ётгиси келса, из адаштириш учун қинғир-қийшиқ юриб келиб, кейин ўн-ўн беш метрча жойга сакраб, ўша ерда ётади, – деди у атрофдаги гиёҳларнинг орасига авайлаб қараб. – Сен ҳам қарагин.
Мен ҳам эҳтиёт бўлиб энгашиб қарай бошладим. Бир ёвшан тагида сур жун ётгандек кўринди назаримда. Бундоқ энгашиб қарасам, қуён! Кўзлари бақрайиб, бизларга қараб ётибди. Секин Асетни туртдим.
– Ана!
– Қани?
– Секин, кўзлари очиқ.
– Кўрдим. Ухлаб ётибди, – деди Асет.
– Уйғоқ, – дедим шивирлаб.
– Уйғоқ бўлса қочиб кетмайдими? – деди Асет аста милтиғини тўғрилаб. – Қуён кўзини юммай ухлайди.
Асет авайлаб нишонга олди. Қулоқларимни бекитиб, кўзларимни чирт юмдим. Бирдан милтиқ қарсиллаб кетди! Чўчиб тушиб қуён ётган жойга қарадим. Бечора, жонҳолатда икки-уч метрча жойга сакраб, қор устида типирчилай бошлади. Иккаламиз ҳам чопиб бордик. Юмшоқ қор устида қон томчилари… Қуён ҳали ҳам типирчилар эди.
– Пичоқ! – деди Асет