Акаары дьахтар туһунан кыра сэһэн. Валентина Гаврильева
киһи хайдах буолуохтааҕый, билбэт киһи хайдаҕый? Кини, Даайа, билбэт киһи, билэр дьонтон туох атыннааҕый? Чэ, холобура, Маайаттан да буоллун. Бээ, Даайа аны Маайаны уонна Настааны кытары күн аайы фермаҕа сырыттаҕына табыллыыһы, эбэтэр адьас да батыһа сылдьара ордук буолара дуу?
– Сүөдээр, эн олоҕу билэҕин дуо?
– Туох даа?
– Олоҕу билэҕин дуо? Билэбин дии саныыгын дуо?
– Билимнэ. Билбэтим буоллар мин – мин буолуо суоҕа этим.
– Хайдах, ол аата? Ол аата тугуй? Дьону билии дуу, сарсын туох буолуохтааҕын, өйүүн, биир сылынан, уон сылынан туох буолуохтааҕын билии дуу? Эбэтэр ааспыты сатаан быһаарыы дуу, тоҕо, туохтан, кимтэн буолбутун? Эбэтэр баҕар…
– Барыта! «Агрономия» диэн кинигэни аҕал эрэ, долбууртан. Ол-ол, күөх тастаах.
– Агрономия… Мэ! Сүөдээр, сарсын ханна бараҕын?
– «Уолбукка», ыһааччыларга.
– Миигин илдьэ бар.
– Тоҕо-о?
– Таах, көрө.
– Һы… күүлэйдии сылдьар кэм буолбатах, мин өр буолуом, киэһэ, хойут кэлиэм.
– Буоллун!
– Акаарытыйыма! Кыыскын ким көрүөй?
– Мин библиотекарбын, сылдьыахтаахпын!
– Оо, дьэ, эйигин эрэ күүтэн олордохторо буолуо. Чэ, сөп-сөп, барсаар. Бу эн туох буоллуҥ, ээ?
– Туох да буола иликпин. Эн билэргин барытын билиэхтээхпин. Маайа билэрин, Настаа билэрин, бары билэргитин-сатыыргытын, барытын…
– Оһо! һа-һа-һа…
– Күлүмэ. Хайа, ытаайаҕын… Эн тоҕо аахпаккыный? Хемингуэйы булан биэрэбин дуо?
– Кэнники. Сололоннохпуна. Ээ, сөбүлүөм суоҕа.
– Кырдьык, сөбүлүөҥ суоҕа… Мин эйиэхэ кыһыл свитер атыылаһыам, сөп дуо?
– Кыһыл да-а?! Кыһылы баҕарбаппын.
– Кыһыл свитер үчүгэй. Эйиэхэ барыа.
– Суох-суох! Кыһыл эрэ буолбатын!
– Кыһыл свитер атыылаһыам… син биир…
– Чэ-чэ, бэйэҥ бил.
– Хата, инньэ диэ.
Ситинник! Итинник эрэ. Субу күнтэн ыла кини өйдөөхтүк эрэ олоруоҕа, оччоҕуна кинини ким да олоҕу билбэккин, эн диэхтээн, хантан кэлэн билиэххиний диэ суоҕа. Түүл баҕайы (суох, түүл эрэйдээх) куоттун, симэлийдин, адьаһын эһиннин, олох эрэ хааллын, хайдах да буоллун, хайдах да эргийдин, хайдах да көрдүн-иһиттин. Даайа эрэйдээх, быраһаай, быралыйар бырастыы, аны атын Даайа буолуоҕа. Атын!
– Күн сарсын эйиэхэ кыһыл свитер атыылаһыам! Син биир…
– Сөп сөп.
– Син биир!..
Ситинник! Итинник эрэ. Туох үлүгэрэй, төһө өр акаары буолуохха сөбүй?! Түксү! Били ол күнтэн ыла кини уларыйа илик быһыылаах, киһи саатыах… Хайдах этэй ол?
…Оскуоланы кытары быраһаайдаһар күнүгэр кини тэтэркэй өҥнөөх ырбаахылааҕа. Саманнык, сараҕар баҕайы этэ.
Даайаны наар биир уол үҥкүүгэ ыҥырара, Даайа ол уолу урут көрөн эрэ билэрэ, кини «Б»-лартан этэ.
Бал кэнниттэн оҕолор бары өр баҕайы күүлэйдээбиттэрэ. Ол уол тоҕо эрэ наар Даайа аттыгар баар буолан иһэрэ, онуоха Даайа иһигэр маннык быһаарбыта: «ити кини… таптал».
Тоҕо – бүгүн? Билигин? Хантан күөрэйдэ кини? Тоҕо бүгүн? Таптал соһуччу