Канстанцін Каліноўскі: асоба і легенда. Васіль Герасімчык
республиканской научной конференции, посвященной 150-летию со дня рождения выдающегося белорусского революционера-демократа и мыслителя К. Калиновского. – Гродно, 1988. – С. 63.
52
Марошек, Ю. Дворянское имение в Мостовлянах – место рождения К. Калиновского / Ю. Марошек // Кастусь Каліноўскі (1838–1864): материалы республиканской научной конференции, посвященной 150-летию со дня рождения выдающегося белорусского революционера-демократа и мыслителя К. Калиновского. – Гродно, 1988. – С. 69.
53
На 1832 год святар Сымон Іваноў сын Крукоўскі меў 58 гадоў. Ён нарадзіўся ў маёнтку Страёўка Магілёўскага павета. У 1811 годзе паступіў у мастаўлянскія святары. Жонкай меў Ганну з Мацкевічаў, сын Канстанцін (34 гады) служыў у маёнтку Рось Ваўкавыскага павета, дачка замужняя, 29 гадоў, пры бацьку. Служка пры храме Іван Пятроў сын Пятроўскі (38 гадоў), халасты, з дзяржаўнай вёскі Плоскі Беластоцкай вобласці, які ў 1816 годзе прыбыў у Мастаўляны. НГАБ у г. Гродна. – Ф. 92. – Воп. 1. – Спр. 258. – Арк. 337 адв. – 338 адв.
54
LVIA. – F. 604. – Ap. 45. – B. 58. – L. 13.
55
Думку пра магчымасць атрымання Канстанцінам свайго другога імя ў гонар Крукоўскага выказаў таксама Язэп Янушкевіч, які ўпершыню цалкам апублікаваў метрыкі пра нараджэнне і хрост Каліноўскага. Праўда, ён яшчэ не ведаў, у якім становішчы да сям’і Каліноўскіх быў Канстанцін Крукоўскі, таму пазначае яго як “сваяк?”. Янушкевіч, Я. Метрыкі хросту Вінцэся-Кастуся Каліноўскага / Я. Янушкевіч // Białoruskie Zeszyty Historyczne. – Białystok, 2013. – S. 244–248.
56
Да сённяшняга часу не захаваўся. Ён знаходзіўся праз дарогу насупраць сённяшняга мураванага касцёла Божага Ператварэння, які пачаў будавацца ў 1859 годзе. Таксама ў Ялоўцы захаваліся рэшткі касцёла Св. Антонія, які ўзводзіўся ў 1910–1915 гадах. Кузменка, З. Ялоўская “Хроніка”, або У якім касцёле быў ахрышчаны Каліноўскі / З. Кузменка, В. Сямашка // Наша ніва. – 2017. – № 5. – С. 21, 23.
57
LVIA. – F. 604. – Ap. 45. – B. 66. – L. 31v.
58
LVIA. – F. 567. – Ap. 2. – B. 66. Дело об учениках, поступивших в учебные заведения Белорусского учебного округа на 1847/1848 учебный год. – L. 78. Пад № 28 сярод вучняў 1-га класа Свіслацкай гімназіі значыцца: “Калиновский Константин Семенов сын”. – L. 78v. Сярод вучняў IV класа пад № 184 пазачаны “Калиновский Виктор Семенов сын”.
59
Шалькевіч, В.Ф. Кастусь Каліноўскі / В.Ф. Шалькевіч. – Мн.: Газ. “Голас Радзімы”, 1985. – С. 19.
60
Kordowicz, W. Konstanty Kalinowski / W. Kordowicz. – Warszawa, 1955. – S. 28.
61
Пра гэта сведчаць лісты сясцёр Канстанціна Каліноўскага – Казіміры Багушэвіч і Марыі Плаўскай. LVIA. – F. 1135. – Ap. 4. – B. 381. – L. 1–3v. Таксама свае паказанні следчай камісіі на польскай мове даваў Сымон Каліноўскі, у адрозненне ад Канстанціна, які даваў іх па-руску. НГАБ у г. Гродна. – Ф. 3. – Воп. 3. – Спр. 2. – Арк. 336–337.
62
Pamiętniki Jakóba Gieysztora z lat 1857–1865. – T. 1. – Wilno, 1913. – S. 220.
63
Сачек, М.Н. Документы ЦГИА БССР в Гродно о жизни и деятельности Кастуся Калиновского / М.Н. Сачек // Кастусь Каліноўскі (1838–1864): материалы республиканской научной конференции, посвященной 150-летию со дня рождения выдающегося белорусского революционера-демократа