Пакутны век. Трылогія. Васіль Якавенка
За гэта няхай Злучаныя Штаты забіраюць нашу літоўскую зямлю. Навошта яна нам?.. Надакучыла народу ваяваць, а яшчэ болей служыць посцілкай для заваёўнікаў, якія колькі стагоддзяў раз-пораз руйнуюць ды пляжаць зямлю.
– Вой-ёй, якія мудрыя ў Літве вучоныя! Чуеш, Борух? Ход канём і іхняе прыбалтыйскае племя – у райскіх шатах! Ку-ку, хер Гітлер!.. Мо і нам разам з імі сплюндрыць туды? – Мэндаль яшчэ больш развесяліў застолле. – Малайцы літоўцы! – і ён паляпаў Паўлюка па плячы, нібы гэты гладка паголены, чырванашчокі малады чалавек акурат і быў тым літоўцам.
– Выдатныя словы! – падхапіў дзед Пятро; ён дапытліва глядзеў на сваіх гасцей, і ягоныя прыжмураныя вочы ўсё болей аздобліваліся вясёлымі іскрынкамі.– Па-праўдзе, шаноўныя, і вам туды трэба – нідзе лепшага прытулку не знойдзеце! Дый чаго варты будуць літоўцы без вас! Хто ім хамут пашые?..
– І надзене на шыю! – выпаліў знячэўку Паўлюк.
Застолле на момант абмерла, асэнсоўваючы рэпліку Пісарчука-малодшага.
– Гэта – як? – ціха вымавіў Борух.
На твары Мэндаля чытаўся дакор. Толькі Абко, ацаніўшы досціп маладога сутрапезніка, весела ўсміхнуўся.
– Нічога, – сказаў ён. – Там, дзе хлеб-соль, усялякі жарт прыстойны.
Дзед Пятро кінуў доўгі погляд на сына, пры гэтым вочы яго молада іскрыліся:
– А вы ешце, панове, не саромейцеся. Не кожную суботу і ў яўрэя шабас.
– Дый ці ўся ісціна ў Талмудзе? – зноў падаў голас Паўлюк, бачачы, як госці аплятаюць блінцы з падсмажанай у печы свінінай.
– Сапраўды, забаронены плод салодкі! – прызнаў смакату стравы захмялелы Борух, на лбе, што навісаў над ягоным тварам, расслабіліся складкі.– Нашы продкі, відаць, неабачліва паставілі на свініне крыж.
– Во-ой! – Абко кульнуў чарку, паслаў за ёй у шчарбаты рот скрылёк салёнага гурка з мёдам і захрумсцеў.– Яўрэям, напэўна, пашэнціла, што прарок Майсей заікаўся. Калі б ён гаварыў, да прыкладу, як я, то строгіх правілаў і забароны у Кабале і Торы было б куды болей!
– Дык, выходзіць, Майсей быў звычайным чалавекам, калі заікаўся… – неспадзеўкі ўвярнуў Паўлюк.
– Мм… Ніхто не сумняваецца, што прарок Майсей быў, як і вы, паважаны, чалавекам жывым і звычайным, – выказаўся Борух, але словы гучалі не так пераканана і таму ён перавёў вочы на Мэндаля.
У знак згоды Мэндаль заківаў галавой ды выклаў сваё меркаванне:
– Шмат каго дзівіць здольнасць Майсея да асэнсавання шырокага чалавечага вопыту. Майсей у пэўнай меры быў чалавекам пасвечаным і карыстаўся вышэйшымі ведамі, якімі валодалі егіпецкія жрацы. Не выключана, што ў сваю чаргу і ў свой час тыя кантактавалі з краінай Атлантыдай і запазычылі адтуль эзатэрычных ведаў. Нарэшце, калі праўду казаць, у выпадку з Майсеем і, уласна, Егіптам першакрыніцай патаемнай мудрасці з’яўляецца не Кабала, не, а кніга «Смарагдавая скрыжаль» Гермеса Трысмягіста, які быў яшчэ больш галавастым – не адну, а сорак дзве кнігі напісаў. Улічыце!
– Ого! – уражаныя, выдыхнулі слухачы.
– Азохэнвэй… Тытан духу! Наш Майсей