Podstawy ekonomii. Отсутствует
id="n8">
8
Dyscypliny wiedzy zwane u nas ekonomikami i traktowane jako nauki dość wyraźnie wyodrębnione od ekonomii (czy też ekonomii politycznej) na Zachodzie są traktowane raczej jako dziedziny tej samej nauki, tzn. ekonomii. W związku z tym dyscypliny znane np. w Stanach Zjednoczonych jako Industrial Economics i Labor Economics należałoby tłumaczyć jako „ekonomia przemysłu” i „ekonomia pracy”.
9
Prekursorem tej nauki był wybitny polski filozof Tadeusz Kotarbiński (1886–1981).
10
Dominuje przekonanie, że tytuł dzieła Ksenofonta pochodzi od dwóch greckich słów: oikos (dom) i nomos (prawo). Istnieje jednak przypuszczenie, że nie słowo nomos, lecz nomeus (człowiek zarządzający) leży u źródeł tytułu Oikonomikos. Zob. M. Bochenek, Historia rozwoju ekonomii, t. 1. Od starożytności do ekonomii klasycznej, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2016, s. 32.
11
B. Snowdon, H. Vane, P. Wynarczyk, Współczesne nurty teorii makroekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998, s. 35–36.
12
A. Smith, Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, t. 1, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007, s. 3.
13
J. Buchan, Adam Smith. Życie i idee, Difin, Warszawa 2008, s. 100.
14
A. Smith, op. cit., s. 144.
15
Ibidem, s. 20.
16
J.S. Mill, Zasady ekonomii politycznej i niektóre jej zastosowania do filozofii społecznej, t. 2, PWN, Warszawa 1966, s. 546.
17
K. Marks, Nędza filozofii, [w:] K. Marks, F. Engels, Dzieła, t. 4, Książka i Wiedza, Warszawa 1962, s. 141.
18
Cyt. za R. Kimball, Kołakowski rozłożył marksizm na łopatki, http://www.polskatimes.pl/artykul/147942,kolakowski-rozlozyl-marksizm-na-lopatki,2,id,t,sa.html [dostęp: 28.11.2016].
19
Aż do początku lat 80. XX w. na Zachodzie było wielu ludzi, którzy przyszłość świata wiązali z systemem panującym w Związku Radzieckim. Wśród nich byli także ekonomiści. We wcześniejszych wydaniach podręcznika ekonomii mającego już 19 edycji, Paul Samuelson, laureat Nagrody im. A. Nobla, porównując stopy wzrostu różnych krajów przepowiadał dominację gospodarczą Związku Radzieckiego. Więcej na ten temat zob. D. Acemoglu, J.A. Robinson, Dlaczego narody przegrywają, Zysk i S-ka, Poznań 2014, s. 145–154.
20
J.M. Keynes, Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003, s. 31–32.
21
Ibidem, s. 79.
22
Ibidem, s. 343.
23
Odmienne stanowisko prezentował inny znany ekonomista, Friedrich Hayek, który w 1944 r. opublikował głośną pracę zatytułowaną The Road to Serfdom, w której analizował źródła totalitaryzmu i przestrzegał przed ograniczaniem wolności gospodarczej i rozrostem państwa. Pierwsze polskie wydanie tej książki ukazało się w nieoficjalnym obiegu: F. Hayek, Droga do niewolnictwa, Wydawnictwo Niepodległość, Warszawa 1988.
24
B. Snowdon, H. Vane, Rozmowy z wybitnymi ekonomistami, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2003, s. 39.
25
Ibidem, s. 46–48.
26
A. Maddison, The World Economy, t. 1. A Millenial Perspective, OECD, s. 126, https://www.stat.berkeley.edu/~aldous/157/Papers/world_economy.pdf [dostęp: styczeń 2017].
27
Dostrzeżono, że lata powojennego wzrostu to lata wyjątkowego postępu technologicznego, rozwoju wolnego handlu i okres, w którym miejsca pracy tracone wskutek postępu technicznego w przemyśle były zastępowane przez nowe miejsca pracy powstające w sektorze usług, w których postęp techniczny był nieznaczny. Zob. D. Cohen, Kłopoty dobrobytu, Znak, Kraków 1998.
28
M. Friedman, The Counter-Revolution in Monetary Theory, IEA Occasional Paper, nr 3, Institute of Economic Affairs, London 1970, s. 8.
29
Coase rozważa przykład sąsiedztwa kolei i upraw rolniczych. Jeżeli właściciel transportu kolejowego odpowiada bezwarunkowo za straty rolników wynikające z pożarów wzniecanych przez iskry z parowozów, to rolnicy nie mają żadnych bodźców do tego, aby szukać bezpieczniejszych terenów do upraw. Jednocześnie wypłacane przez kolej odszkodowania powodują wzrost kosztów, który może spowodować nieopłacalność przewozów pasażerów i zmniejszenie liczby pociągów. Będzie to strata nie tylko dla właściciela kolei, ale także dla pasażerów. Prawo gwarantujące odszkodowania utrwala zatem niekorzystne wykorzystanie czynników produkcji. Więcej na ten temat zob. R. Coase, Firma, rynek i prawo, Wolters Kluwer, Warszawa 2013.
30
R.W. Fogel, Railroads and American Economic Growth: Essays in Econometric History, Johns Hopkins Press, Baltimore 1964.
31
D. North, Sources of Productivity Change in Ocean Shipping, 1600–1850, „Journal of Political Economy” 1968, nr 5.
32
G. Akerlof, R. Shiller, Zwierzęce instynkty. Czy ludzka psychika napędza globalną gospodarkę i jaki to ma wpływ na przemiany światowego kapitalimu? Studio Emka, Warszawa 2010.
33
D. Kahneman, Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym, Media Rodzina, Poznań 2012, s. 63.
34
H. Scherer, Myślenie jest głupie, Wydawnictwo Gall, Katowice 2013, s. 12.
35
C. Sunstein, The Storrs Lecture: Behavioral economics and paternalism, „The Yale Law Journal” 2013, nr 7.
36
Por. P.A. Samuelson, W. D. Nordhaus, Ekonomia, t. 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004, s. 274.
37
Marks