Księga Duchów. Allan Kardec
życia, a wrażenia te są dla nich często dużo bardziej bolesne, niż były w rzeczywistości. Cierpią więc naprawdę i odczuwają ból, który znały za życia, albo ten, który wyrządzały innym. Jako że cierpią bardzo długo, wydaje im się, że dzieje się tak od zawsze. Bóg chce by tak myślały, gdyż jest to dla nich kara.
Można je podzielić na pięć głównych klas.
102.
Klasa dziesiąta. DUCHY NIECZYSTE – Mają skłonność do wyrządzania zła i czynią zeń przedmiot swego zainteresowania. Jako Duchy przekazują perfidne rady, podpowiadają nam myśli niezgody i nieufności, przybierają maski, by lepiej wprowadzić nas w błąd. Wiążą się z osobami zbyt słabymi, by oprzeć się ich sugestiom, dzięki czemu mogą doprowadzić je do upadku i cieszą się, że rozwój tych ludzi został opóźniony, gdyż ponieśli porażkę w próbach, którym byli poddani.
W manifestacjach rozpoznajemy je po języku. Trywialność i grubiaństwo słownictwa u Duchów, podobnie jak i u ludzi, jest zawsze oznaką niższości moralnej, a czasem i intelektualnej. Ich przekazy noszą znamię złych skłonności i jeśli nawet chcą nas oszukać, mówiąc w sensowny sposób, nie potrafią długo odgrywać tej roli i w końcu zdradzają, kim naprawdę są.
Niektóre ludy uczyniły z nich złośliwe bóstwa, inne nazywają je demonami, upiorami albo duchami zła.
Ludzie, w których się wcielają, mają skłonność do wszystkich rzeczy rodzących się ze złych i niskich żądz, takich jak rozpasanie, okrucieństwo, oszustwo, hipokryzja, pożądliwość i odrażająca chciwość. Czynią zło dla samej przyjemności, najczęściej bez powodu i z nienawiści do dobra wybierają swoje ofiary niemal zawsze pośród uczciwych ludzi. To plaga ludzkości – niezależnie od tego, jakie miejsce w społeczeństwie zajmują, przynoszą wstyd i hańbę cywilizacji.
103.
Klasa dziewiąta. DUCHY LEKKOMYŚLNE – Brak im wiedzy, są złośliwe, niekonsekwentne i szydercze. Mieszają się do wszystkiego, odpowiadają na każde pytanie, nie przejmując się prawdą. Cieszą się, gdy uda im się spowodować małe trudności, zrobić dowcipy i wyrządzić przykrości, wprowadzić kogoś złośliwie w błąd swoimi mistyfikacjami i sztuczkami. Do tej klasy należą Duchy powszechnie nazywane żartownisiami, krasnoludkami, gnomami i farfadetami. Podlegają Duchom wyższym, które posługują się nimi podobnie, jak my korzystamy z pomocy służących.
W komunikacji z ludźmi charakteryzuje je niekiedy żartobliwy i kpiarski język, któremu niemal zawsze brak głębi. Wychwytują wszystkie wady i śmieszne sytuacje, po czym odnoszą się do nich w zgryźliwy i satyryczny sposób. Jeśli przyjmują fałszywe nazwiska, czynią to raczej przez złośliwość niż w złych intencjach.
104.
Klasa ósma. DUCHY PSEUDO-ŚWIATŁE – Ich wiedza jest dość rozległa, ale zdaje im się, że wiedzą więcej, niż ma to miejsce w rzeczywistości. Ponieważ rozwinęły się pod wieloma względami, ich język ma poważny charakter, który może wywołać fałszywe wrażenie na temat ich zdolności i mądrości. To jednak najczęściej odbicie stereotypów i idei opartych o jakiś ziemski system; mieszanka kilku prawd połączonych z najbardziej niedorzecznymi błędami, spod których wyziera zarozumiałość, pycha, zazdrość i upór, jakich nie potrafiły się wyzbyć.
105.
Klasa siódma. DUCHY NEUTRALNE – Nie są ani dość dobre, by czynić dobro, ani dość złe, by wyrządzać zło. Skłaniają się jednakowo ku jednemu i drugiemu, ale pod względem moralnym i intelektualnym nie wznoszą się ponad zwykły poziom ludzi. Przywiązują wagę do rzeczy tego świata i tęsknią za przyziemnymi radościami.
106.
Klasa szósta. DUCHY STUKAJĄCE I NIEPOKOJĄCE – Duchy te nie tworzą w gruncie rzeczy oddzielnej klasy pod względem cech charakteru. Mogą należeć do każdej klasy trzeciego rzędu. Często dają nam znać o swojej obecności poprzez fizyczne efekty, które można dostrzec zmysłami, na przykład uderzenia, poruszanie się i nietypowe przemieszczanie przedmiotów, ruch powietrza itd. Wydają się bardziej związane z materią niż inne. Wyglądają, jakby były głównymi czynnikami zjawisk, które zachodzą na Ziemi – oddziałują na powietrze, wodę, ogień, ciała stałe albo na wnętrze planety. Zauważamy, że przyczyna tych zjawisk nie jest przypadkowa i fizyczna, gdy świadczy o tym, że stoi za nimi jakaś intencja lub inteligencja. Wszystkie Duchy mogą wywoływać te zjawiska, ale Duchy wyższe pozostawiają je tym, które są im podwładne, gdyż te są bardziej zdolne do oddziaływania na materię niż do rzeczy inteligentnych. Gdy więc Duchy wyższe oceniają, że manifestacje tego typu są pożyteczne, korzystają z ich pomocy.
Rząd drugi – Duchy dobre
107.
Cechy ogólne – Dominacja ducha nad materią. Pragnienie dobra. Ich charakter i możliwości czynienia dobra są proporcjonalne do stopnia rozwoju, który osiągnęły: jedne posiadają wiedzę, inne – mądrość i dobroć. Najbardziej rozwinięte łączą wiedzę z zaletami moralnymi. Ponieważ nie są całkowicie oddzielone od materii, zachowują w większym lub mniejszym stopniu, zależnie od swojego miejsca w hierarchii, ślady istnienia fizycznego, czy to pod postacią swojego języka, czy zwyczajów, w których czasem odnajdujemy ich manie. Gdyby tak nie było, zaliczylibyśmy je do Duchów doskonałych.
Rozumieją Boga i nieskończoność, radują się już szczęściem dobrych. Cieszą się, gdy czynią dobro i powstrzymują zło. Łącząca je miłość jest dla nich źródłem nieopisanej radości, której nie są w stanie zmącić ani zawiść, ani wyrzuty sumienia, ani żadna ze złych pasji, w wyniku których cierpią Duchy niedoskonałe, ale wszystkie muszą jeszcze przechodzić próby, dopóki nie osiągną całkowitej doskonałości.
Jako Duchy podsuwają nam dobre myśli, sprowadzają ludzi ze złej drogi, chronią w życiu tych, których uznają za godnych i neutralizują wpływ Duchów niedoskonałych u tych, których on nie cieszy.
Jeśli się wcielą, są dobre i życzliwe dla swoich bliźnich. Nie mają w sobie ani pychy, ani egoizmu, ani wygórowanych ambicji. Nie odczuwają ani nienawiści, ani urazy, zawiści czy zazdrości i czynią dobro dla samego dobra.
Do tego rzędu należą Duchy, które w ludowych wierzeniach nazywano dobrymi geniuszami, duchami opiekuńczymi, Duchami dobra. W czasach zabobonów i ignorancji uczyniono z nich dobroczynne bóstwa.
Można podzielić je na cztery główne grupy:
108.
Klasa piąta. DUCHY ŻYCZLIWE – Ich dominującą cechą jest dobroć. Cieszą się, gdy mogą przysłużyć się ludziom i ich chronić, jednakże ich wiedza jest ograniczona: dokonały największego postępu z moralnego punktu widzenia, ale nie pod względem intelektualnym.
109.
Klasa czwarta. DUCHY UCZONE – To, co je przede wszystkim odróżnia, to rozległa wiedza. Mniej przejmują się kwestiami moralnymi niż naukowymi, do których są bardziej uzdolnione. Patrzą jednak na naukę bardziej z punktu widzenia jej użyteczności i nie mieszają do niej żadnych pasji, które są właściwe Duchom niedoskonałym.
110.
Klasa trzecia. DUCHY MĄDRE – Zalety moralne najwyższego rzędu stanowią wyróżniającą je cechę. Nie posiadają bezgranicznej wiedzy, są jednak obdarzone intelektualnymi zdolnościami, które pozwalają im właściwie ocenić ludzi i rzeczy.
111.
Klasa druga. DUCHY WYŻSZE – Łączą w sobie wiedzę, mądrość i dobroć. Ich język charakteryzuje wyłącznie życzliwość. Jest bezustannie godny, wyższy i często przepiękny. Ich wyższość umożliwia im bardziej niż innym przekazywanie nam dokładnych informacji na temat spraw świata niewidzialnego w granicach tego, co dane jest poznać człowiekowi. Komunikują się chętnie z osobami mającymi dobre intencje