Medycyna estetyczna. Отсутствует

      Śmianie się, uśmiechanie, marszczenie czoła, mrużenie oczu oraz inne ruchy ekspresyjne twarzy towarzyszą każdemu człowiekowi w codziennym życiu i charakteryzują jego osobowość. Niestety, mimika ta jednocześnie uruchamia mechanizm tworzenia się pierwszych zmarszczek, widocznych już w wieku 20–25 lat.

      W wyniku serii zaprogramowanych genetycznie zmian we wszystkich warstwach skóry po 40. roku życia rozpoczyna się proces utraty elastyczności jej strukturalnych składników – włókien kolagenowych i elastynowych. W konsekwencji tych działań skóra staje się słabsza i uwidaczniają się zmarszczki.

      Chronologiczne starzenie się skóry rozpoczyna się zatem utratą napięcia i zwiotczeniem skóry oraz powstaniem pierwszych zmarszczek. Odpowiada to zmianom fizjologicznym zachodzącym w naskórku i skórze właściwej, będącym konsekwencją upływu czasu. Jednak sam proces starzenia się skóry jest zjawiskiem przebiegającym bardzo indywidualnie. Możliwe jest starzenie się bez głębokich zmarszczek lub zjawisko przeciwne – liczne zmarszczki pomimo młodego wieku. Z tego właśnie powodu mechanizm powstawania zmarszczek należy traktować indywidualnie.

      Wraz ze spadkiem aktywności hormonalnej następującym około 50. roku życia w skórze zachodzą dalsze zmiany. Poziom hormonów żeńskich – estrogenów i progesteronu – wyraźnie ulega obniżeniu, przez co skóra starzeje się znacznie szybciej. Estrogen odpowiada za produkcję macierzy zewnątrzkomórkowej, grubość skóry, jej nawilżenie oraz zapobiega spadkowi ilości kolagenu w skórze.

      Podczas menopauzy ściany naczyń krwionośnych ulegają uszkodzeniu, dochodzi do pogorszenia ukrwienia skóry. Wyraźnie traci ona swoją gęstość, sprężystość, pojawiają się plamy barwnikowe oraz pogłębiają zmarszczki. Dzieje się tak z powodu zmniejszonej produkcji kolagenu, spowolnionemu metabolizmowi komórkowemu oraz słabszej zdolności naskórka do odnowy. Spadkowi aktywności hormonalnej i utracie gęstości przez skórę towarzyszy zmniejszanie się struktury lipidowej oraz zanik i deformacja siatki adipocytów. Skutkiem tych zmian jest zmniejszająca się objętość podskórnej tkanki tłuszczowej. Skóra pozbawiona naturalnego podparcia opada, a to prowadzi do zmiany rysów twarzy i opadania policzków, kącików oczu oraz kącików ust.

      ANATOMICZNE ASPEKTY PROCESÓW STARZENIA SIĘ TWARZY

      Z biegiem czasu starzeje się nie tylko skóra. Tkanki znajdujące się pod nią ulegają przemodelowaniu, przez co zmienia się kształt twarzy. Związane jest to z faktem, że skóra przykrywa głębiej położoną tkankę tłuszczową oraz mięśnie i kości.

      W młodości skóra pozostaje napięta, ściśle otaczając wszystkie struktury znajdujące się pod nią. Z upływem czasu ulega rozciągnięciu w wyniku zmiany proporcji włókien kolagenowych do włókien elastynowych oraz ubytku macierzy międzykomórkowej, w tym kwasu hialuronowego. Na skutek grawitacji wiotka skóra zaczyna opadać, tworząc zmarszczki, bruzdy, obwisłe policzki. Uwidaczniają się również zmiany zachodzące w tkance tłuszczowej, powięzi i mięśniach twarzy.

      Pod skórą znajduje się kilka warstw mięśni, powięzi i tzw. poduszeczek tłuszczowych. Mięśnie i powięzi tracą elastyczność i poddają się grawitacji. Stopniowo, ale równomiernie zanikają poduszeczki tłuszczowe. Najwyraźniej zanika podpora środkowej części policzka i skroni, dlatego w poprzek policzka pojawia się coraz głębszy dół, a skronie stają się coraz bardziej wklęsłe.

      Słabsze są również mięśnie, które z wiekiem tracą na swej sprężystości, zwłaszcza mięśnie mimiczne unoszące i rozkurczające. Przewagę zyskują włókna obniżające i kurczące, np. mięśnia okrężnego ust, co powoduje predyspozycję do powstawania zmarszczek palacza.

      Następuje przebudowa struktury kostnej, przesunięcie oraz rotacja kości względem siebie. Rusztowanie kostne wokół oczodołów z wiekiem zapada się, a położone niżej kości policzkowe zaczynają ulegać spłaszczeniu, dając wrażenie cofania się kości.

      Coraz mocniej zaznaczają się łuki brwiowe. Zmianie ulega również układ żuchwy i szczęki. Szczęka cofa się i traci swą wysokość. Żuchwa w dolnej części wysuwa się do przodu i skraca wysokość, a część z wyrostkami zębowymi cofa się i zapada.

      Przebudowa kostna powoduje, że zmienia się podparcie dla tkanek miękkich, co skutkuje zmianą rysów twarzy i tworzeniem kolejnych zmarszczek.

      TOPOGRAFICZNE ASPEKTY PROCESÓW STARZENIA SIĘ TWARZY

      Powszechnie używaną metodą do określenia równowagi i symetrii twarzy jest jej podział za pomocą poziomych linii na trzy części: górną, środkową i dolną.

      Górna część twarzy rozciąga się od linii owłosionej skóry głowy do obszaru gładzizny. Zmiany w obrębie skóry w tej części twarzy są pierwotnie związane z uszkadzającym działaniem promieniowania ultrafioletowego, a także utratą elastyczności tkanek wynikającą z działania sił grawitacji oraz osłabienia mięśni mimicznych tej okolicy twarzy.

      Najczęstszą zmianą w górnej części twarzy jest uwidocznienie zmarszczek hiperdynamicznych, takich jak poziome zmarszczki czoła.

      Środkowa część twarzy rozciąga się od obszaru gładzizny do linii podnosowej. Zmiany związane ze starzeniem się tej części twarzy obejmują okolice oczu, policzków i nosa. Związane są ze spadkiem grubości tkanki podskórnej, osłabieniem elastyczności skóry oraz procesami przebudowy leżących głębiej struktur chrzęstnych i kostnych.

      Zwiotczenie skóry okolicy oczu związane jest z utratą jej elastyczności oraz działaniem sił grawitacji, a w skrajnych przypadkach możne doprowadzać do upośledzenia pola widzenia. Utrzymanie prawidłowego napięcia skóry powiek zapewniają struktury ścięgniste oka oraz tarczki powiekowe. Utrata elastyczności tych struktur prowadzi do obniżenia napięcia powiek, zaburzeń stabilności, a niekiedy również do wywinięcia lub podwinięcia powiek. Zmniejszenie ilości podoczodołowej tkanki podskórnej powoduje „szkieletowaty” wygląd okolicy oczodołów i całej twarzy.

      Starzenie się policzków związane jest ze zmniejszeniem objętości tkanki tłuszczowej, umiejscowionej w przestrzeni pomiędzy mięśniami: żwaczem a mięśniem policzkowym. Poduszeczka tłuszczowa, która zapewnia utrzymanie pełnych policzków, z wiekiem ulega zanikowi, w następstwie czego uwidaczniają się kości policzkowe. Dochodzi również do powstawania w obrębie policzków wielu zagłębień.

      Proces starzenia się nosa prowadzi zarówno do zmian strukturalnych, jak i powierzchniowych. Chrzęstne struktury podtrzymujące koniuszek nosa tracą swą elastyczność, w wyniku czego dochodzi do jego opadnięcia. Na skutek utraty tkanki podskórnej osłabieniu ulega sklepienie nosa, następuje rotacja skrzydełek oraz uwypuklenie garbu nosa.

      Najważniejsze zmiany zachodzące w środkowej części twarzy to:

      Dolna część twarzy to obszar od linii podnosowej do wierzchołka brody. Zmiany związane ze starzeniem się obejmują wargi, podbródek oraz szyję.

      Przebudowa