Таза ойлор Так сөздөр. Алымкан Камчыбековна Карбозова
жаткандыгын элеске албай жашашат. Ошондуктан ар бир адам жерде тоголонуп жаткан селсаяк, алкаш дагы, баардыгын башкарган президент дагы – өзүнчө өзгөчө адам, экендигине маани берип, ар бир адамдын “данегин, чыныгы адамдык касиетин” ойготууга түрткү берип, адам катары көрүүгө үйрөнүшүбүз зарыл. Себеби жашоонун маңызы ошону менен кызык. Жаралуунун терс, жаман жагына эмес, жакшы жагын куруу, өнүү, өсүү жагына түзүү баардык адам баласына, жер бетиндеги жашоого ыңгайлуу шарт түзөөрү түшүнүктүү.
Эми, жогорудагы айткандарга далил катары дагы кененриээк түшүнүк болсун үчүн кайталоо жасайлы. Себеби, ар бир адам өзүн өзү актагысы келет, ой менен өзүнүн жасаганын кабыл ала албай ички дүйнөсүндө өзү менен өзү күрөшөт. Ошондуктан бул нерсе ар бир адамга белгилүү, бирок ал күрөштү бирөөгө ачык айткысы келбейт. Себеби, элдин баары эле ушундай сүйлөйт, эч нерсе болбой эле жүрөт го деп ойлошот. Ошон үчүн ал адамга өзүнө өзү түшүндүрүү үчүн так далил керек.
Кайсыл сөздөр ден соолукту бузуучу сөздөр экендигин немец психологу Пезешкиан изилдеп тапкан. Мен азыр ошол негизги ден соолукту бузуучу сөздөрдү эске салайын, себеби ал сөздөрдүн маанисине анчалык көңүл бөлбөстөн көпчүлүк адам бири-бирине зыян кылып, тагдырын бузуп, өмүрүн кыскартып, ден соолугун бузууга салым кошуп келе жатканы анык. Бул чындык. Ал эми, чындыкты айтуу биринчи иретте өзүңө керек. Өзүңдө өзүң калп айтууга болбойт. Ошол нерсени үйрөнгөн адам кыйналбай жашаар эле. Ошондуктан бул сөздөрдү түшүнгөндөн кийин, ар бир сүйлөгөн сөзүңө көңүл бөлүп зыян кылбоого аракеттенүү бири-бирин сактоого, өмүрүнө өмүр улаганга, ден соолукта болууга жардам берет…
Алар күнүмдүк жашоодо эле пайдаланып жүргөн сөздөр экендигин Пезешкиан аныктаган:
Менин чыдамым кетти, азыр жарылат
Башым катты
Мени бир нерсе жеп жатат
Ал нерсе, сөз менин бөйрөгүмдө олтурат
Бөйрөгүмдү жеп бүттүң
Мага аба жетпей калды
Кислородду бууп койдуң
Түшүнбөйм, мен аны эч качан кабыл ала албайм
Менин согумду сыгып алдың го
Канымды буздуң, сойдуң
Чүчкүрдүм мен аны
Көңүлүм айланат, кускум келет
Бычак менен жүрөккө сайдың
Мен сени көргөндө титирейм
Жаным чыгат, жанымды чыгарба
Жанды кейитпе, жанымды какшатпа
Жаныңды жегир, жаныңды жебе
Мени какшатпа, чыдамым кетти
Мойнума отуруп алдың, мойнума отурба
Момундай тойгуздуң, кускудай кылып тойгуздуң
Тамагым буулат, иренжийм, тамакты сыгып койдуң
Тамактан өтпөйт, тамак өтпөй калды
Жаным кыйналды, жаным кыйналат, жашагым келбейт
Ичимден бир нерсе жеп жатат
Жүрөк сыгылат, жүрөктү сыкпа, канды кыспа
Жүрөккө бычак сайдың, канжар сайдың
Мени өлүмгө такаба, касамга алба
Менин теримде болуп көрчү
Өлүгүңдү көрөйүн, өлүкканаңды