Ena Murray Omnibus 23. Ena Murray
…
“Dis goed so, my kind. Ek veronderstel nie daar is iets waaroor ek en meneer Günther sal praat wat jy nie mag hoor nie.”
Amanda kyk haar ma onseker aan. Sy is nou nog minder te vinde vir hierdie samekoms. Maar voordat hulle dalk in die geheim ontmoet en sy nie by is om te hoor wat daar gepraat word nie, laat dit dan maar so wees. “Ma moet net asseblief môre dink wat Ma sê. Ek wil my nie skaam nie.”
Dis ’n rukkie stil. Dan: “Nee, my kind, jy sal jou nie hoef te skaam vir my nie.”
Amanda gee ’n lang gaap. “Ek gaan nou slaap.” By die deur draai sy om. “Het Ma darem iets ordentliks om aan te trek?”
“My Sondagrok. Dis al wat ek het.”
“Daardie ou ding … Nou toe maar. Raul stel tog nie in Má belang nie. Dit moet maar doen. Nag, Ma.”
“Nag, Mandatjie.”
Die deur gaan toe en die moeder sak terug op die bed, staar voor haar uit, vrees en kommer en onrus soos lewende monsters in haar. En die seer …
3
Toe Wena Conradie die volgende oggend haar dogter se ontbyt voor haar neersit, kyk Amanda met ongelukkige oë op.
“Dankie. Mams, ek … is jammer oor gisteraand. Ek … weet ek het weer goed gesê wat … nie mooi was nie.”
“Alles reg, Mandatjie. Jy sal moet roer. Die bus vertrek oor vyftien minute.”
“Mams …”
“Ja?”
Daar is smeking oor die hele gesiggie geskryf. “Asseblief, Mams, moenie … Ek bedoel, probeer verstaan en moenie lelik met hom wees nie.”
Wena se blik verteder terwyl haar hart in haar saamtrek. Sy glimlag gerusstellend. “Ek belowe.”
Amanda staan op, soen haar vlugtig op die wang. “Ek sal moet waai. Tata, Mams. Sien jou halfeen.”
“Tot siens, my kind.”
Die huis word stil. Sy maak dit aan die kant soos elke oggend, maar haar gedagtes is nie by wat sy doen nie. Later gaan sit sy voor die naaimasjien. Sy kan nog goed ’n uur of twee werk voordat sy gereed hoef te maak vir die afspraak met Raul Günther.
Maar haar hande lê vanoggend willoos op die materiaal. Dis of haar vingers sonder krag is, sonder lus. Haar oë staar op die blink naald af wat wagtend in die lug hang … maar dis haar dogter se oë wat sy sien blink. Ek het hom verskriklik lief, sing die masjien toe sy ’n entjie stik en weer ophou.
Amanda kan al liefhê. ’n Man verskriklik liefhê. Sy is negentien, amper twintig. Sý was agtien toe sy getroud is, toe sý ’n man verskriklik liefgekry het. Só lief dat sy alles oorboord gegooi het, alles vir hom opgeoffer het … en wat het sy daarvan gekry?
Gaan dit ook met haar dogter gebeur? Asseblief nie, pleit sy woordeloos. Moenie dat Amanda ook daardie hartseer, daardie vernederings leer ken nie!
Maar dis moontlik, baie moontlik dat dit gaan gebeur saam met ’n man soos Raul Günther. Dis byna vanselfsprekend moontlik.
Eindelik staan sy maar op en begin gereed maak om stad toe te gaan. Sy kyk na haarself in haar enigste ordentlike rok en sy hoor weer haar dogter se vraag. Haar mondhoeke trek wrang. Hulle sê mos ’n skoenmaker het nooit skoene nie. Dag ná dag neem vormlose materiaal vorm aan onder haar vlytige vingers, maar daar is nooit tyd om vir haarself iets te maak nie. Sy sug en soek na haar handsak, merk op dat dit ook duidelike tekens begin toon van tamheid. Baie beslis sal die groot modebaas se kennersoog hierdie dingetjies raaksien.
Wat daarvan? vra sy haarself driftig af. Soos Amanda tereg opgemerk het, is dit nie in háár wat hy belang stel nie. Dis in Amanda, in haar mooi, ongeskonde dogter in wie hy belang stel.
Traag klim sy later van die bus af en begin aanstap in die rigting van die groot gebou op die hoek. Sy kyk op na die naam Günther wat in swierige letters op die uithangbord pryk. Dié naam is landwyd bekend vir eksklusiewe klere en goeie smaak. ’n Günther-uitrusting is die droom van elke vrou wat smaak het vir ontwerpersklere.
Sy kom in die deur van die restaurant tot stilstand, laat haar blik teësinnig om haar dwaal. Iets vertel haar dat sy liewer nie moes gekom het nie. Iets onverklaarbaars waarsku haar om liewer om te draai en terug te gaan na die huisie in die agterstraat, waar sy hoort. Dis nie haar plek hierdie nie.
Maar hoe kan sy omdraai? Ter wille van haar dogter moet sy bly, moet sy Raul Günther ontmoet, die man wat in so ’n totaal ander wêreld as sy leef; al weet sy watter beproewing dit vir haar gaan wees.
Dis amper deur ’n waas dat sy Amanda en die man langs haar gewaar. Sy begin stadig aanstap in hul rigting, weet net op hierdie oomblik dat haar eie wense en begeertes nie tel nie, dat sy hierdie treë tussen haar en Raul Günther moet aflê, nes sy jare gelede geweet het dat sy vorentoe móét aanstap.
“Hallo, Mams.” Amanda se stem klink lughartig, maar die ingestelde moederoor hoor ook die ongemak daarin.
Sy glimlag vir haar dogter. “Hallo, Amanda.”
“Mams, dis Raul.”
Sy is verplig om haar blik van haar dogter af te verplaas na die man wat sy hand na haar toe uithou.
“Aangename kennis, mevrou. Ek is werklik bly om u te ontmoet. Baie dankie dat u gekom het.”
Sy stem is gesaghebbend en amper bevelend, maar tog ook gaaf. Sy sien hom voor haar staan, die suksesvolle man van die wêreld; ’n ervare man met kennis van die lewe in sy oë, in sy hele houding – daardie daar-is-niks-wat-jy-my-kan-vertel-nie-houding; daar-is-niks- wat-jy-weet-wat-ek-nie-reeds-weet-nie.
Wena sien die grys langs die slape, daardie silwerblink skynsel wat menige onervare hart al in die verlede gevang het en nog sal vang. Sy sien die skerp blou oë, die reguit neus, die stewige mond met die ferm kakebeen, en sy besef in alle regverdigheid teenoor haar dogter dat sy haar nie kan kwalik neem omdat sy haar nugter rede oor hierdie man verloor het nie. Hy is absoluut perfek aangetrek, byderwets, maar met ’n fyn ontwikkelde smaak wat by sy jare pas … en haar hart sak in haar skoene. Sy het reeds verloor voordat sy nog begin het.
Sy sien die peinsende oë op haar, besef met ’n innerlike terugdeinsing dat hy alles aangaande háár ook raaksien. Die grimeringlose gesig. Die hare wat sommer net los agteroor afgekam is. Die verslete handsak in haar hande met die kort naels. Die Sondagrok en skoene wat voorverlede jaar se mode weerspieël.
Sy staan weerloos voor hom, maar tog is haar ken trots gelig, ontmoet sy sy blik, woordeloos, wag dat hy moet klaar kyk … en sy gevolgtrekking maak.
Dan glimlag die man. “Kom sit. Ek het reeds vir ons ’n bottel droë wyn op die ys.”
Sy laat toe dat hy haar met sy vingers liggies onder haar elmboog na die tafeltjie lei. ’n Man met gepoleerde maniere. ’n Fantastiese man, het haar dogter gesê …
“Ek is jammer u moes met ’n huurmotor kom, mevrou. Ek kon enige tyd ’n motor gestuur het.”
Sy voel, eerder as sien, die vae gebaar wat haar dogter langs Raul Günther maak, maar sy sê met ’n vaste stem: “Ek het met die bus gekom.”
Daar is ’n vinnige frons tussen sy oë en sy stem klink ontevrede. “Ek het verstaan dat … Ek is baie jammer vir die ongerief, mevrou Conradie. Ek sal u met die motor terugstuur ná ons afspraak.”
“Dis glad nie nodig nie, dankie, meneer Günther. Ek is gewoond bus ry.” Dan eers kyk sy reguit na haar dogter, sien die openlike verwyt in haar oë en die ligte gloed op haar wange. Sy glimlag teer. Arme Mandatjie. Sy ken die lewe nog te swak om te weet dat dit op die lange duur nie baat om ’n valse front voor te hou nie. Op ’n dag word jy tog uitgevind.
“Mevrou, ek wil u komplimenteer met u dogter. Het sy u vertel dat sy baie goeie vordering maak in die modewêreld? Ek verwag groot dinge van haar as mannekyn.”
Nou