Die afreis van Abel Lotz. Chris Karsten
oesfeesmaskers van die Kwele van Kameroen, die maskers wat die Lulua en Teke van die Kongo opdra aan die grond en diere van Afrika.
Abel is ook ’n musiekkenner, spesifiek en uitsluitlik Paganini se vioolkomposisies. Ander musiek maak sy ore seer, laat hom sweet en bewe. Die kakofonie van pop en rock en folk en jazz verwar sy gees. Hy ken die M.S.-nommer, naam en toonaard (ook opusnommers waar beskikbaar) volgens Moretti en Sorrento se tematiese katalogus van al Niccolò Paganini se komposisies, selfs die stukke wat die vioolvirtuoso vir die kitaar gekomponeer het. Abel se allergunstelinge is die 24 kapriese, Op. 1, M.S. 25, vertolkings deur uiteenlopende violiste, want Abel is baie gesteld op wie die meester se komposisies aandurf. Hy weet ook dat ’n ruimteliggaam na die groot komponis vernoem is: Nikolay Stepanovich Chernykh het asteroïed 2859 in 1978 met ’n ZTSH-teleskoop van die Krim- Astrofisiese Observatorium naby Nauchnij ontdek en na Paganini vernoem.
Abel is ’n deskundige van Afrikamaskers en Paganini en van die kosmologie – hy is inderdaad besig met die samestelling van ’n reeks volumes oor sy eie sterrekundige waarnemings en ontdekkings – en glo hy het ’n skerpontwikkelde en geordende brein.
Maar Abel kan steeds nie verstaan waarom sekere jong vroue wat met ’n pragtige vel geseën is, so teensinnig is om ’n deel, selfs net ’n A5-grootte, van daardie vel aan hom te skenk nie. Verkieslik met ’n tatoe daarop, ’n tatoe van astronomiese betekenis.
Hy het die velle nodig vir die omslae van die tien volumes van sy Kosmiese Reise. Hy het reeds twee sulke velle, kort nog agt. En dis oor daardie eerste twee steekse donateurs dat hy nou ’n vlugteling is. Omdat hulle geweier het om saam te werk, hom gedwing het om hulle velle teen hulle wil te oes.
Hy soek nog agt donateurs, maar ook ’n ander, spesiale vrou wat die allergeskenk aan hom moet gee: ’n nuwe gesig, die hoogtepunt van sy lewe. Vir só ’n gesig het hy hoë vereistes, soos vir sy velle. Dit moet ’n mooi gesig wees, die vel vlekkeloos. Maar nie net uiterlik mooi nie – ’n skenker rein van liggaam én siel. Dis ononderhandelbaar. Nie die gesig van ’n slet nie. Teen só iemand het sy moeder hom van kleintyd af ernstig vermaan, selfs met verse uit die Bybel, verál met verse.
Dis waaraan Abel alles dink terwyl hy teen die jagters skuil. Sy wegkruipplek, ironies, is tussen vroue gevul met Ou-Testamentiese boosheid, wat mans uitlok met versierings aan hulle liggame en vulgêre tatoes, hulle lekkende klein brakke en katte met kleurstrikke in die hare.
O, hoe sou hy nie daarvan gehou het om ’n paar van daardie velle te oes nie, vir opskerping van sy tegniek. ’n Paar velle te versamel van ’n Pekinees, ’n Pommer, Chihuahua, Dwergpoedel, selfs van ’n Shih Tzu wat skaars ’n A5 sou haal.
Hy het hom van die honde weerhou, want hy het self twee pit bulls gehad. Maar die kat was lastig, het voor sy deur kom sit, in die nag so gemiaau dat hy nie kon slaap nie. En wanneer hy die deur oopmaak om medisyne te gaan koop, of ’n Paganini-CD, of kos, het die kat ingeglip.
Hy het besluit om die kat te gebruik om sy tegniek op te skerp om ’n vel te vil. Selfs die kat se naam geken. Mitzi. Dis wat die vrou haar genoem het. Hy het die vrou se naam ook geken, het dit selfs oorweeg om op Jewel te oefen, om die Gotiese kruis teen haar nek te vil, en die slang wat teen haar bobeen onder haar kort rok inseil wanneer sy in die gange met haar skril stem loop en roep: “Mitzi! Mitzi!”, soos naalde in sy ore in.
Die reis uiteindelik na vryheid, so voel dit, duur ’n ewigheid. Ná lang oorweging besluit hy weer op ’n trein. Die Suid-Afrikaanse lughawens is te onveilig, al is die owerhede onbewus, so hoop hy, van sy ander identiteit as Bartholomeu Lomas, Portugese burger.
Hy redeneer die probleem is nie om uit ’n land uit te gaan nie, maar om ’n ander land binne te gaan.
Maar die treinrit na Lusaka in Zambië is sonder angstige oomblikke. Daar bespreek hy ’n vlug, weer as Lomas, na Nairobi, Kenia, met ’n transito-aansluiting op ’n vlug van die Tsjeggiese lugdiens ČSA na Praag.
Op Praag se Ruzynĕ-lughawe bied hy die Belgiese paspoort van dokter Lippens aan wat Jules Daagari se fabricateur vir hom in Bujumbura aangepas het. Daarop pryk Abel se eie gesigfoto nou, soos hy lyk ná die kwak se verbroude “weekend facelift”.
Hy verwyl die dag in Praag deur die vyftiende-eeuse astronomiese klok op die Ou Stadsplein te gaan besoek, tussen Wenceslas en die ou Charlesbrug oor die Vitava. Hy stel baie belang in hierdie astrolabium waarmee Middeleeuse sterrekundiges die posisie van die maan, planete en selfs die sterre bepaal het. Hy weet dat Ptolemeus veel vroeër ook ’n astrolabium gebruik het vir die astronomiese waarnemings wat hy in sy Tetrabiblos aangeteken het.
Die aand haal hy van die stasie naby Wenceslas-plein die Kopernikus-nagtrein na Amsterdam. Hy slaap en rus op die rit van veertien uur. Op Amsterdam se stasie stuur hy van ’n internetkafee ’n kort e-pos aan Ignaz Bouts met die aankomstyd van sy trein, uiteindelik, by sy eindbestemming in Brugge. Dit is die einde van sy lang reis, en die begin van sy nuwe lewe.
6
Drie uur per dag, dis al private tyd wat Ella haarself gun. Wel, nie eintlik per dág nie, want dis al skemer wanneer sy saans op Alberts Farm gaan draf, en dis nog donker wanneer sy soggens opstaan vir gim saam met Stallie. Maar dis die enigste tyd wat sy vir haar private plesiertjies kan inruim. En die Vader weet, in háár lewe is bitter min plesiertjies, privaat of andersins.
Soggens teen daglig het sy klaar geoefen en is sy reeds op kantoor, of klop aan huise se deure op soek na leidrade in ’n moordsaak. Saans sesuur ry sy huis toe, trek haar drafskoene aan, die ou Nikes al uitgetrap, die swart spandexbroek en T-hemp. Die son is al onder wanneer sy stort, in ou jeans iets eet en een aand per week ry vir haar harples by Suki Wolski.
As sy nie die aand les het nie, oefen sy in haar sitkamer op die tweedehandse hefboomharp wat Suki vir haar geleen het. Die ou Troubadour, 36 snare, dikker as ’n folkharp s’n, as sy later wil vorder tot die orkestrale pedaalharp, sê Suki.
En sy móét elke aand oefen, sê Suki, g’n verskoning nie. Soos Harpo Marx, wat sy harp – darem die kleiner folkharp – selfs badkamer toe gevat het, op die toilet “I Got Rhythm” gespeel het.
“Was Harpo hardlywig?” het Ella gevra. “Hoe lank kan mens op die toilet sit en harp speel?”
“Wel, dis hoekom hy so ’n goeie harpspeler was – hy’t elke minuut van sy vrye tyd geoefen. Sy musiek het uit sy hart en siel gekom, nie uit sy vingers nie.”
“Moenie van my verwag om ‘Bolero’ op die toilet te speel nie,” was Ella se antwoord.
Sy het die geleende Troubadour in die sitkamer voor die TV staangemaak, die badkamer ieder geval te beknop, wasgoed die hele plek vol. Hoe gróót was Harpo se badkamer?
’n Uur vir draf, ’n uur vir gim, ’n uur vir die harp, dis haar vrye tyd. Sy het net agter die Troubadour ingeskuif, die TV op die nuus gestel, haar hande klaar weerskante op die snare, pinkies in die lug, toe haar sel lui. Suki het gesê: “Jy kan maar jou pinkies laat amputeer, jy’t hulle nie nodig vir die harp nie. As jy ’n pinkie op ’n snaar probeer kry, verwring dit jou hele hand. Vergeet van jou pinkies, hou hulle uit die pad uit.”
Ella wil die luitoon ignoreer, R. Kelly se “I Believe I Can Fly”. Dan sien sy die naam van die beller en raap dit op.
“Naand, kolonel.”
Die baas word nie geïgnoreer nie, hy raak kriewelrig as sy oproep ná twee luie nog nie beantwoord is nie, dag of nag.
“Wat doen jy, is jy besig? Oukei, terwyl jy sit en niksdoen, bel vir sersant Mfundisi, uniformtak in Kensington. Kan iets wees, kan niks wees nie, maar bel hom.”
“Kensington? Dis buite ons jurisdiksie, kolonel. Is dit nie vir die Oos-Rand se moord-en-roof nie?”
“Dis nie ’n moord nie.” ’n Kort pouse, net ’n maatslag, dan sê hy, stem soos ’n rasper oor die foon: “Wel, nie ’n mens nie, lyk na ’n kat wat geslag is.”
“’n Kat!”
“In ’n hotel.”
“Wat van die DBV, kolonel? Is katte