Ena Murray Omnibus 36. Ena Murray
die groen grasperke en in die herfs sal die populierblare dieselfde roesrooi as haar hare wees. Dis of sy gemaak is vir Rocklands.”
“Mmmm.” Isolde voel sy kan in die aarde sink en weier om haar oë na hom op te slaan. Sy hand kry egter haar hare beet en hy trek haar kop agteroor. Sy is verplig om in die duiwelse glinstering van sy oë op te kyk.
“Nogal ’n goeie vergelyking, Ma. Sy sal nogal nie sleg onder ’n herfsgetinte boom lyk nie. Maar soms speel ’n mens se verbeelding jou parte en stel jy vir jou ’n ding mooier voor as wat dit werklik is. Ons sal maar tot die herfs moet wag om te sien of sy aan die droombeeld reg laat geskied. Maar dit erken ek darem: Haar oë ís so groen soos Rocklands se grasperke.”
Sy probeer ongemerk haar kop van sy woelende vingers af wegkry, maar ’n moedswillige duiwel het skielik op sy skouer kom sit. Hy weier om sy hand weg te trek en gaan familiêr voort om met sy vingers deur die rooi drade te woel. Dan gee hy dit ’n stewige pluk wat haar ’n vinnige “eina!” laat uitroep.
“Jammer. Ek wou net seker maak of dit werklik jou eie is en nie miskien ’n pruik nie.” Hy neem teenoor haar plaas en sy oë terg haar openlik, en sy skielik veranderde houding maak haar nog meer senuweeagtig. Sy wens die man wil gaan werk. Het hy nie ’n groot plaas om te bestuur nie? Maar hy het blykbaar besluit om ook te bly vir die ondervraging en strek hom gemaklik uit.
“Goed, Ma. U kan maar voortgaan. Ek wil ook weet.”
Sy ma kyk hom verward aan. “Wat bedoel jy?”
Hy glimlag. “Voortgaan met die inkwisisie. Ek het geweet u gaan hierdie rooikop nou aan ’n deeglike kruisverhoor blootstel, en ek wou dit nie misloop nie. Sien, ek is net so geïnteresseerd om alles van ons aanstaande rooikop te hoor.”
“O, Zak, hou op met terg! Martina sal dink ons is vreeslike mense.”
“As sy dit nie reeds dink nie,” sê hy vlugtig, en glimlag dan weer breed. “Jy het ons nog nie vertel hoe jy en Kobus ontmoet het nie – of het sy Ma al vertel?”
“Nee, nog nie. Hoe hét julle ontmoet, Martina?”
Isolde sluk. “Wel, hy het een aand saam met Richard Latsky daar by die woonstel aangekom.” Sy weet nie hoekom nie, maar dis of sy nie lus voel om Richard se naam voor hulle te noem nie, en die oombliklike frons op Zak Coetzenbergh se gesig vertel haar dat sy nie verniet so voel nie.
“Jy bedoel Richard Latsky van die buurplaas?” Ook die ou dame frons effens en Isolde voel verward. Sy kan iets in die atmosfeer aanvoel wat nie reg is nie.
“Ja, ek veronderstel so. Richard het vertel dat sy ouers ook in hierdie geweste boer.”
“Sy ouers is ons bure.” Zak se stem klink kortaf en sy oë is skerp. “Hoe goed ken julle hierdie Richard? Is julle vriende?”
Sy kyk hom onseker aan en weet nie wat om te antwoord nie. Zak, en so ook sy ma, hou nie van Richard nie. Sy kan dit aanvoel. “Wel ...”
“Ja?”
“Ons ken hom redelik lank. Hy is al lank prokureur op Skoonspruit.”
“Is hy ’n huisvriend van julle? Of iets meer?”
Hy het skielik self die ondervraging oorgeneem en sy kyk hom vererg aan. Goed, as hy dan wil weet ...
“Ja. Hy is my suster se kêrel.”
Daar heers ’n stilte en sy kyk vraend van die een na die ander. Dis duidelik dat hierdie stukkie nuus hulle glad nie aanstaan nie. Dan kyk sy weer vas in Zak se blou oë en lig haar ken uitdagend. “Iets verkeerd daarmee?”
“Ja. Jou suster is ten spyte van die feit dat sy ’n oujongnooi is, blykbaar nie ’n baie goeie mensekenner nie.”
“Ek begryp nie.”
Die ou dame verduidelik vinnig. “Dis nie nodig om jou te ontstel nie, hartjie. Maar ek is bevrees Zakkie het reg. As ek ’n dogter gehad het, sou ek nie graag wou sien dat sy ernstig met Richard Latsky word nie.” Die ou oë lyk ongelukkig. “Dit klink so asof ons wil skinder, Martina, maar ... Richard is nie ’n goeie kind vir sy ouers nie en ... daar was al praatjies in die omloop oor hom.”
“Dit was nie praatjies nie, Ma. Dit is feite. Maar as hy dan so ’n intieme vriend van Martina se suster is, moet ons liewer swyg. Dan het jy en Kobus deur Richard Latsky ontmoet. Ek sien.” Sy stemtoon vertel haar dat dit haar, en dus Martina, in ’n nog slegter lig stel. Dis ook asof hy meteens alle belangstelling verloor, want hy staan op en sê kortaf: “Ek sal vanaand laat terug wees, Ma. Ons gaan na Vaalhoek om ’n pomp reg te maak. Moenie vir my vir ete wag nie.”
Toe hy uit is, heers daar ’n ongemaklike stilte wat Isolde probeer verbreek deur te vra: “Is Vaalhoek ’n ander plaas?”
“Nee, dis deel van Rocklands, maar elke kamp het ’n naam, aangesien die grond so groot is.” Die ou dame kyk haar verskonend aan. “Ek is jammer oor netnou, hartjie. Jy moet dit nie te veel ter harte neem nie. Ek en Zak het nie die reg om ons medemens te oordeel nie. Dis net ... Ag, kom ons vergeet van Richard Latsky en vertel my van ...”
“Nee, tannie. Ek wil nie van hom vergeet nie. Vertel my, asseblief. Wat weet u van Richard af? Hoekom het u gesê hy is nie ’n goeie seun vir sy ouers nie?”
Die ou dame vou haar hande. “Wel, Martina, hy is totaal van hulle vervreemd. Sy ouers hoor nooit iets van hom nie, hy kom hulle nooit besoek nie. En hy is hul enigste seun. Hulle het nog net ’n dogter. Die twee ou mense treur oor hom, maar hy is blykbaar vir hulle verlore. Dis hard vir ’n ouer om jou lewe vir jou kind op te offer en dan so behandel te word. Maar Richard was maar altyd ’n moeilike entjie mens. Hulle het maar altyd probleme met hom gehad.”
“Soos wat, tannie?”
“Ag, hartjie, ek wil liewer nie daaroor praat nie, veral noudat jy sê hy is ’n spesiale vriend van jou suster. Miskien het hy ook intussen verander ...”
“Maar dan moet u my juis vertel, tannie,” sê sy dringend. “Ons ken hom maar net van Skoonspruit se dae af. Ons weet niks verder van hom af nie. Eintlik het ek my verkeerd uitgedruk netnou. Hy is nie ... Isolde se kêrel nie. Hy neem haar maar net soms uit, maar ek weet sy sal nooit met hom trou nie.”
“Ek is bly om dit te hoor, Martina. Nee, hartjie, ek sal niks verder sê nie. Ons praat liewer oor jou en Kobus. Wanneer is julle van plan om te trou?”
Weer skiet die skuldgevoel in haar op, maar sy is verplig om te antwoord: “Ons moet nog besluit.”
“Hy het oor die foon gesê jou ouers is reeds oorlede en dis net jy en jou suster. Dan trou julle uit hierdie huis. Ons sal vir julle die troue gee.”
“O nee, tannie, ons verwag dit nie.”
“Dit sal my grootste plesier wees, hartjie, en ’n voorreg. Ons praat weer later daaroor.”
Isolde is dankbaar toe die ou tannie sê sy wil ’n bietjie rus en sy na buite kan vlug om alleen te wees met haar gedagtes. Daar is baie om oor na te dink terwyl sy deur Zak se pragtige tuin wandel.
Die Coetzenberghs weet iets van Richard af, meer as wat sy weet. Iets wat Zak se lippe in ’n wit lyn laat saampers het en sy ma ontstel om net daaroor te praat. Wat kan dit wees? Sy onthou wat sy vir die ou dame gesê het, dat Isolde nie van plan is om met Richard Latsky te trou nie. En tog is een van die redes hoekom sy vandag hier op Rocklands is juis dat sy hier finaal moet kom besluit of sy Richard se huweliksaanbod gaan aanvaar of nie. Maar ná enkele ure hier op Rocklands weet sy intuïtief wat haar antwoord gaan wees as sy teruggaan.
Sy sal nie meer met hom trou nie. En hierdie keer is dit finaal. Dan bly daar nou nog net oujongnooiskap vir haar oor, dink sy meewarig. Zak het dus nie verkeerd nie. Martina het ’n oujongnooisuster.
Mevrou Coetzenbergh gaan saans vroeg slaap – sy het haar persoonlike bediende, Kaaitjie, wat na haar omsien – en hoewel Isolde die ou dame verseker het dat sy self vanaand graag vroeg in die bed sal wil kom, voel sy nie lus om nou al kamer toe te gaan nie en sy stap op die ruim