Ena Murray Omnibus 36. Ena Murray
in haar teenwoordigheid moet probeer handhaaf. Ek wil haar nie graag ontstel nie.”
Sy verstyf by die aanhoor van sy reguit woorde en antwoord kil: “Natuurlik. Dis vanselfsprekend.”
’n Ferm hand druk haar by die voordeur in en haar blik val op ’n fyn vroutjie wat haar vanuit ’n rolstoel met gretige oë sit en betrag. Dis duidelik van wie meneer Zak sy diepblou oë geërf het, maar anders as syne, is hare oop en vriendelik, en nie bederf deur allerhande versluierde emosies nie.
Sy slaan haar hande saam en roep opgewonde: “O, maar sy is pragtig, Zak! Kom hier, my kind, dat ek jou kan groet.”
Isolde staan versteen. Meer as ooit tevore besef sy dat dit gemeen is om so ’n mens te bedrieg, al is dit ook net vir ’n klein tydjie en vir ’n goeie doel. Noudat sy Kobus se ma gesien en in haar vriendelike oë gekyk het, en ná so ’n gulle ontvangs, weet sy dat sy onvergeeflik teenoor haar oortree. Maar dis te laat om enigiets daaraan te doen, want ’n stewige hand agter haar rug druk haar effens vorentoe. Sy buk af en voel ’n paar sagte lippe teen haar voorkop druk. ’n Paar fyn, ou hande vou oor hare en die diepblou oë kyk haar innig aan.
“Ek is so bly jy kon kom, Martina. Ek was omtrent opgewonde vandat Kobus ons van jou vertel het. Ek is so teleurgesteld dat hy nie saam met jou kon kom nie, maar ek en Zak sal ons bes doen om jou tuis en gelukkig hier by ons te maak, nè, Zak?” Sy frons effens terwyl sy na die deurmekaar rooi krulle en die stof op die fyn gesig kyk, en Isolde vee selfbewus met haar een hand oor haar hare.
“Ek is jammer ek lyk so ... verwaaid en slordig, tannie. Die ... die wind was ’n bietjie sterk op pad hierheen.”
Die ou dame kyk fronsend op na haar seun. “Waarmee is sy dan op die stasie gehaal, Zak? Tog nie met die jeep nie!”
Isolde sê vinnig: “Dis niks, tannie. Ek het die rit vreeslik geniet. Daar is geen skade berokken wat seep en water nie gou weer kan regmaak nie.”
Sy kyk bestraffend na haar oudste seun wat met ’n onpeilbare gelaat die toneel staan en betrag. “Die arme kind is doodmoeg. Skaam jou, Zakkie.”
Sy breë skouers word ongeërg opgetrek en die sardoniese krul om sy lippe vertel Isolde dat dit hom die grootste plesier sal verskaf om haar die hele ent pad weer in die oop jeep terug te neem.
“Jammer, Ma, maar dit kon nie anders nie.” Hy kyk af na die meisie wat nog steeds gehurk voor die ou dame sit. Die oë wat hare vlugtig ontmoet, is nou staalblou. “Miskien is dit ’n goeie ding dat sake vandag so uitgewerk het. Martina sal ons lewe moet leer ken en besef dat dit ’n harde wêreld is. ’n Mens moet die stof en hitte en winde kan verduur, of jy sal bitter swaar kry. Maar u is verniet so bekommerd oor haar. Ons Martina is sterk. Ystersterk.”
“Almiskie. Ek wil nie hê Kobus se bruid moet sleg van ons dink nie.”
“O, asseblief, tannie, dis alles reg.” Sy glimlag met die ou dame. “Zak het natuurlik reg. Hoe gouer ek hierdie wêreld in al sy fasette leer ken, hoe beter, nè? En sy mense ...”
Die ou oë kyk haar liefdevol aan. “Ek kan nou verstaan hoekom Kobus halsoorkop op jou verlief geraak het. Jy is nie net pragtig nie, maar ook dierbaar. Ek is so jammer ons moes iemand stuur om jou op die stasie te kry, maar Zak is op die oomblik baie besig, en my ou hart was die afgelope paar dae weer ’n bietjie onstuimig. Toe wou hy natuurlik nie daarvan hoor dat ek moet saamry nie.”
Zak tree vinnig nader. “En nou moet u eers weer ’n bietjie gaan rus. Die opgewondenheid van die afgelope dae het u glad nie goed gedoen nie. Martina kan solank gaan bad en haar tuis maak en u kan haar weer vanmiddag verder leer ken.” Sy stem is beslis en die ou dame glimlag met Isolde.
“Zak is baie streng met my en keer altyd dat ek my nie ooreis nie. Hy is ’n dierbare seun. Maar ek moet sê ek voel ’n bietjie moeg. Ek was so opgewonde oor jou koms dat ek nie so goed soos altyd kon rus nie. Nou sal ek kan, noudat ek jou gesien het en weet dat my seun ’n goeie keuse gedoen het. Sal jy my verskoon, hartjie? Ons kan weer vanmiddag verder gesels. En dan moet jy my alles van jouself vertel, hoe jy en Kobus ontmoet het en al daardie dingetjies, hoor?”
“Seker, tante,” antwoord Isolde met ’n toegetrekte keel.
“Gaan bad jy nou en rus ’n bietjie soos Zak gesê het. Selfs ék praat nie teë as Zakkie iets só beslis sê nie,” lag sy goedig. “Maar moenie jou om die bos laat lei nie. Eintlik het hy ’n baie klein hartjie, nè, my seun?”
Haar seun glimlag vlugtig op die grys kop af en draai dan die rolstoel beslis om. In daardie glimlag sien Isolde die wedersydse verering tussen moeder en seun en haar keel trek nog meer toe. Zak Coetzenbergh gaan haar afslag en biltong van haar maak as hy van haar bedrog moet uitvind. Hy sal niemand wat sy ma bedrieg ongedeerd daarvan laat afkom nie. En wat Kobus se ma betref ... Haar oudste seun se woord is wet. Dis duidelik.
Sy staan nog op dieselfde plek toe hy terugkeer. “Kom, ek gaan wys jou jou kamer en die badkamer.”
Sy loop soos ’n mak skaaplam agter hom aan terwyl sy eerder daarna voel om suutjies om te spring en te voet terug te hardloop Skoonspruit toe.
Hy staan opsy toe hulle haar kamerdeur bereik. Sy stap binne en draai dan om. Hy staan in die deur, arms gevou. Weer hou hul oë mekaar gevange.
“Jy is uitermate vyandiggesind teenoor my. Is jy werklik só kwaad omdat jy in ’n jeep hierheen aangery is, of het daardie oujongnooisuster van jou jou so teen my vergiftig?”
Isolde voel haar nekhare rys. Haar ken druk uit. “My suster het my vertel van jou ... van julle gesprek oor die telefoon.”
“Hmmm. Ek begryp.” Sy oë flikker. “Hoe oud is sy, daardie suster van jou? Sy is ’n oujongnooi, dan nie?”
“Ja, sy is seker. Maar sy is beslis heelwat jonger as jy.”
Hy glimlag skielik. “En hoe oud is jy, Martina?”
Teen wil en dank voel sy ’n blos teen haar wange opstoot wat in die rooi van haar hare verdwyn. Hy lag saggies, geamuseer. “Ek begryp. ’n Dame is altyd fyngevoelig oor haar ouderdom ... veral as dit al ’n entjie begin aanstap het. Maar ek weet natuurlik hoe oud jy is. Kobus het my vertel. Maar ek moet sê, vir een en twintig lyk jy besonder ... sal ons dit maar volwasse noem?”
Die woedeliggies dans in die groen oë. “Ek het myself nog altyd as volwasse beskou, ja.”
“Ek het gesê jy lyk volwasse vir een en twintig. Dit volg nie vanselfsprekend dat jy dit is nie. Jou houding tot dusver bewys ongelukkig net die teenoorgestelde. Dis jammer. Kobus het ’n volwasse vrou nodig. Tot dusver kwalifiseer jy beslis nie. Maar ek sal redelik wees. Ek sal jou ’n kans gee. Daar is natuurlik altyd die moontlikheid op verbetering as ’n mens wil – en ek veronderstel jy wil met my broer trou?”
Isolde voel sy kan hom te lyf gaan. “Ja, ek wil, en gelukkig is dit net ’n saak tussen my en Kobus.”
Hy glimlag lui. “Dis waar jy die fout begaan. Dis ’n saak tussen jou en Kobus én my. Sonder my goedkeuring is dit neusie verby wat my broer betref, behalwe natuurlik as hy bereid is om sy erfenis vir jou in te boet.”
Daar is nie woorde wat Isolde se gevoel op hierdie oomblik kan beskryf nie. Die groen oë vertel hom presies wat sy van hom dink en toe kry sy eindelik haar asem terug. “Jy is in lewende lywe nog onsmaakliker as oor ’n foon.”
Dit amuseer hom net, te oordeel na die glimlag om sy lippe, maar sy blou oë kyk koel terug in die onstuimige groenes.
“Elke mens het die reg op sy opinie. Noudat ek jóú in lewende lywe gesien het, vertrou ek die skielike brandende liefde wat tussen jou en Kobus ontspring het, nog minder. Ek is nou meer oortuig as ooit dat my onervare broer in die kloue van ’n Johannesburgse fortuinsoekster beland het.”
Die skerp intrek van haar asem is duidelik hoorbaar. “Hoe durf jy ... Ek kom in elk geval nie van Johannesburg af nie, maar al het ek ook, gee dit jou nie die reg om so beledigend te wees nie.”
“Skoonspruit is so te sê in Johannesburg en dis beter