Ena Murray Omnibus 37. Ena Murray
dankie. Daar is nie fout met die koffie nie. Ek wou maar net weet . . .”
“Hy wil weet wanneer ek teruggaan skool toe . . . en of ek gedruip het.” Haar blik sak af na die man. “Nie veertien wilde perde sal my weer in ’n klaskamer kry nie. Ek hét matriek.”
Sy stem is kil. “Dis die moeilikheid met die kinders van vandag. Julle dink as julle matriek het, het julle die wêreld se wysheid in pag.” Hy kyk na die verdwaasde Marlene. “U moet u dogter tot ander insigte bring, mevrou. Geleerdheid is vandag baie belangrik . . .”
“Ja, en dan raak jy soos dokter Julene . . . só slim en volleerd dat jy nie meer mens is nie,” kap Elke terug.
Marlene trek haar asem in. Nou gaan Elke darem te ver.
Die noordpoolwind waai in sy stem. “Dokter Julene beteken iets vir die samelewing en haar medemens. Die vraag is of jý eendag iets gaan beteken. Of wil jy die res van jou lewe trolliejoggie bly?”
Die blou oë spat vuur. Sy het haar met hom misgis. Hy is niks gaaf nie. Hy is net so ’n snob soos daardie kollega van hom. “My pa het altyd gesê dit maak nie saak watter soort werk jy in die lewe doen nie, al vee jy ook strate, solank jy dit net doen na jou beste vermoë en met jou hart en siel en met vreugde. Hy het gesê as ek ’n straatveër wil word, moet ek dit word. Dis geen skande nie. Ek moet net sorg dat ek ’n goeie straatveër is.”
“Jy het ’n besonderse pa. Ek sou hom graag wou ontmoet.”
“Jy kan nie. Hy is dood.”
O.” Hy kyk na Marlene wat radeloos soek na iets om te sê. “Des te meer, mevrou, moet u sorg dat u dogter verder studeer . . .”
“Dokter, nee, daar is ’n misverstand. Eintlik . . .”
Elke val haar vinnig in die rede, oortuig dat haar ma op die punt is om die dokter te vertel watter geleerde kind sy nou eintlik het: “Eintlik, dokter Horst, is ek ’n baie slim kind. Ek het nie een keer in my lewe gedop nie.”
Dit bring geen woord van lof voort nie. Inteendeel.
“As jy dan só ’n slim kind is, behoort jy verder te gaan studeer . . .”
“Maar sy . . .”
Weer moet Elke haar ma vinnig in die rede val: “Maar ek weet nie of dit goed is om só erg geleerd te wees nie. Ek . . .”
Dis sy wat nou in die rede geval word: “Stil! Jy val nie weer jou ma in die rede nie! Ja, mevrou?”
“Nee, ek wou eintlik net sê . . .” Sy kyk magteloos na Elke.
Dié kyk haar met waarskuwende oë aan. As haar ma darem nóú haar mond verbypraat . . .
“Verskoon my as ek so reguit vra, maar is daar ’n finansiële probleem?”
“O, nee. Nee, dis nie dit nie. Dis . . .” Die blik keer bestraffend terug na Elke.
“Dis Elke wat nie verder wil leer nie,” maak die dokter sy eie gevolgtrekking. “Maar sy is ’n onmondige kind. Dwing haar eenvoudig. Sy sal u later dankbaar wees. Waarin stel jy belang?” word die vraag op Elke afgeskiet.
Sy vererg haar bloediglik, juis omdat sy so benoud is. Wat bodder die man so met haar? Pleks hy hom gaan besig hou met sy kollega en kyk of hy van haar ’n mens kan maak – ’n eerlike mens, die bedriegster!
“Waarin ek belangstel? O . . . e . . . kêrels en partytjies en video’s . . .”
“Ag, Elke, hou op met twak praat!” sê haar ma onthuts. “Sy praat nou die grootste onsin, dokter. Sy is ’n besadigde, konsensieuse kind. Sy het nog nie eens ’n vaste kêrel gehad nie en sy is darem al . . .”
“Sewentien,” moet Elke weer red. “En wat weet Ma hoeveel kêrels ek al gehad het?”
“Jy het nog nooit met een by die huis opgedaag nie en jy het self gesê geen vaste verhoudings voordat . . .”
“Ag, Ma, dit was sommer praatjies. En in elk geval, dis lekkerder om in die bondel te vry. Dis baie interessanter.” Sy giggel skielik kompleet soos ’n verspotte bakvissie. Die dokter se gesig lyk elke minuut al meer afkeurend en sy begin die speletjie geniet. Wie nie vrae vra nie, hoor nie leuens nie, sê hulle.
“Ek het bedoel in watter vakrigting stel jy belang? In die onderwys of . . .”
“Medies,” laat haar ma lakonies hoor.
“Medies? Jy wil ’n verpleegster word?” vra hy verbaas.
Elke vererg haar opnuut. Natuurlik! Hy dink klaarblyklik sy het nie genoeg verstand om ’n dokter te word soos hy en sy kollega nie. Maar dit gee haar darem ’n ontsnaproete.
“Ja. Miskien.”
“Wat miskien?” en hy besef nie hy begin nou ook al soos die “jeug van vandag” praat nie.
Marlene gryp ook die uitweg aan. “Ja. Dis hoekom sy hierdie werkie as trolliejoggie geneem het. Sy wil eers kyk of sy daarvan sal hou om verpleegster te word. Eers die wêreld van die verpleegster so van ’n afstand af bestudeer, verstaan u?” lag sy verlig.
Hy moet met ’n stywe kopknikkie toegee. “Ja, dis nogal ’n manier om sekerheid te kry of jy regtig daarvoor kans sien.” Hy frons liggies terwyl sy oë haar bestudeer, so asof hy twyfel of sy ooit vir so ’n edel beroep sal deug. “Maar een van die belangrikste vereistes vir ’n goeie verpleegster is dat sy haar aan dissipline sal onderwerp.”
“Natuurlik, dokter,” stem Marlene sussend saam en vra bekommerd: “Ek . . . ek hoop nie Elke was stout vandag nie? Sy is so ’n spontane kind . . .”
Elke lig haar oë ten hemele. Regtig, ma’s kan darem ook vreeslike goed wees. Maak nie saak hoe volleerd jy is en hoe oud jy is nie, in ’n ma se oë bly jy ’n kind. Stout wees . . .
“Nou nie juis stout nie, mevrou. Net, soos ek gesê het, ’n bietjie oorgretig en té spontaan, veral met haar mond. Daar was teenkanting teen die trolliediens en indien daar enige probleme daaruit voortspruit, kan dit maklik stopgesit word. En ek voel dit lewer ’n noodsaaklike diens aan die pasiënte, veral vir dié wat van ver af hier is en nie gereelde besoekers kry wat vir hulle die noodsaaklikhede kan koop en bring nie,” word omslagtig verduidelik. “Daarom is dit so noodsaaklik dat u dogter haar streng by die reëls sal hou en een daarvan is om so onopsigtelik moontlik te werk te gaan, met die minste steurnis vir die roetine van die kliniek.”
“Genade! Hoe op dees aarde moet ek so ’n groot trollie onopsigtelik kry?” Die blou oë kyk hom stormagtig aan. “Dis net dokter Julene wat daaroor kla. Maar sy kla in elk geval oor alles, klink dit my . . .”
“Sal jy asseblief dokter Julene uit ons gesprekke hou?” Sy stem klap soos ’n sweep. “As jy nie gaan leer om daardie mond van jou te beteuel nie, sal Peet iemand anders vir die trolliediens kry. Ek gaan nie toelaat dat die pasiënte ’n noodsaaklike diens verbeur deur jou parmantigheid nie.” Hy stoot sy halfgedrinkte koppie koffie terug en staan op. “Daar is nog iets. Nog ’n reël. Daar word nooit in die gange gehardloop nie.”
Sy kyk hom verontwaardig aan, geensins beïndruk deur sy meerderwaardige ontevredenheid nie. “Ek het nie in die gange gehardloop nie . . .”
“Jy is op volle spoed uit die kinderafdeling . . .”
“Op jóú bevel!”
“Jy praat onsin!”
“Jy het gesê ek moet maak dat ek wegkom, nè? Nou, hoe maak ’n mens dat jy wegkom sonder om jou agterent te roer?”
Dis stil. Peet en Marlene hou asem op. Die feit dat dié “kind” die gerespekteerde dokter sommer jy en jou, laat koue rillings langs Peet se ruggraat afloop. Marlene staan en wag dat Elke die klap moet kry wat ’n mens vir sulke parmantigheid gee, maar dan ontlaai die atmosfeer toe die dokter skielik saggies begin lag, tot almal se grootste verbasing, Elke inkluis.
“In ’n hospitaal leer jy om vinnig te