Schalkie van Wyk Keur 10. Schalkie van Wyk
Erika hou die skraal liggaampie in haar arms en druk sagte soene op die wit maskergesiggie.
“Jou mamma leef in die hemel, my poplap. Tant Sophia sal weet, want sy is ouer as ons almal,” troos sy.
“Kleintjies, darem!” Henno skud sy kop, soen Erika skuins teen haar oor en stap weg na die agterdeur toe. “My motor is klaar gelaai. Sien jou!” roep hy oor sy skouer en verdwyn buite sig.
“My pa is morsdood en begrawe,” vertel Bartel en loop op sy hande om Erika se aandag te trek. “Hulle het hom in ’n diep gat gegooi en toe hoor ek hy val so kadoef! op die grond en . . .”
“Is nie! Is nie! Bartel vertel lelike stories,” sê Jackie en huil hartverskeurend teen Erika se nek.
“Dis waar, Bartel. As jy sulke lelike stories vertel wat Jackie laat huil, gaan ek nie ’n boek van jou stories skryf nie. Sal jy nie maar vir haar mooi stories vertel nie? Netnou, wanneer ek klaar skottelgoed gewas het, kan jy jou beste storie vir my vertel en dan skryf ek dit neer,” belowe Erika.
“Jackie gril ook vir alles,” sê Bartel afgehaal. “Sy hou nie van spinnekoppe en akkedisse en paddas nie, en sy huil oor dooie mense. En ek gril nie eens vir haar nie, al lyk haar gesig so groen en blou en pers. Sy kry ook alles. Ek wens ék het so ’n gesig gehad, want dan het ek almal bang gemaak en hulle geld gevat.”
“Ek was tog in ’n ongeluk, en jy nie,” sê Jackie hoog in haar skik en begin spartel sodat Erika haar moet neersit.
“Ag, ek was ook al in ’n ongeluk . . . ’n treinongeluk. Nee, dit was ’n vliegtuigongeluk.” Bartel kyk na Erika en dan na Jackie. “Kom ek gaan vertel jou daar buite, anders pla ons net vir tannie Erika. Sien, dit was ’n ongeluk in ’n ruimteskip toe ek en my pa Mars toe gevlieg het,” begin hy sy storie terwyl Jackie gretig agter hom aandraf buitentoe.
“En jy gaan al sy leuens neerskryf en ’n storieboek daarvan maak?” vra Wilhelm uit die gangdeur agter Erika en laat haar hoorbaar na haar asem snak. Hy kom tydsaam nader, sy oë deurborend in hare. “Is dít wat die moderne kindersielkunde voorskryf?”
“Ek het nie sielkunde nodig gehad om ’n koolkop te oortuig om gekerf te word nie, daarom luister ek na my hart en nie na geleerde boeke nie,” antwoord Erika kortaf, ontstel deur die wete dat hy haar en die kinders se gesprek afgeluister het. Het hy moontlik ook gehoor dat sy byna geen geld in haar bankrekening oorhet nie? Hoe groot moet haar vernedering nog wees? wonder sy wrewelrig en verwens Riaan wat Henno so maklik daarvan oortuig het om Drie Eike te koop.
“En jou hart sê jy moet drukkies en soentjies aan kinders uitdeel, en mý soos die duiwel self behandel?” vra hy en haal sy beursie uit sy binnebaadjiesak.
“Hoe het jy geweet?” vra sy impulsief en wens sy kan in die kruidenierswarekas wegkruip en daar bly totdat hy weer na die buiteland vertrek het. “E . . . ek terg sommer,” sê sy onoortuigend.
“Nee, Erika, jy sê sommer . . . en jy bedoel dit ook, want ek kan in jou oë sien wat jy van my dink, en dis niks goeds nie. Hier, dit behoort genoeg te wees vir die volgende week, maar as jy nog geld nodig kry, vra my net. Henno sal nie hier wees nie, want hy kampeer in my hut in die berge totdat hy moeg word om bergtonele te skilder, of dalk na geselskap verlang. Maar Riaan kom hopelik nog vandeesweek terug huis toe en ons sal die invalide maar pamperlang met sy geliefkoosde disse,” sê hy en gee ’n dik pak note aan haar.
“E . . . dan is ek nou jou . . . e . . . die huishoudster?” vra Erika ongemaklik en neem die geld onwillig by hom.
“Jy het tant Sophia tog reeds beloof om aan te bly totdat ons ’n goeie plaasvervanger vir jou kan kry,” sê hy en frons.
“Ja, maar . . . jy het vir Amalia vertel ek is ’n aandeelhouer in Drie Eike,” herinner sy hom.
“En jy is ook tot tyd en wyl Riaan jou en Henno kan terugbetaal – en dit sal nie te gou wees nie, want Riaan spandeer altyd meer as wat hy verdien.” Hy kyk op sy polshorlosie. “Kom jy saam met my ’n koue bord kos klaar eet, of ry jy saam Kaapstad toe en eet daar saam met my? Ek gaan Riaan besoek.”
“Ek is nie honger nie,” sê sy afgetrokke en begin sommige van die blikkieskos wat Henno nie ingepak het nie, terugpak in die kas. “Tant Sophia sal seker graag saam met jou Kaapstad toe wil ry.”
Hy antwoord nie en sy raak selfbewus oor sy teenwoordigheid. Dan kom sy orent en kyk vraend na hom waar hy teen die kombuiskas aanleun en haar met ’n onleesbare uitdrukking op sy gelaat betrag.
“Hoe lank ken jy vir Kallie Brink, Erika?” vra hy uit die bloute.
“Ek ken hom glad nie!” antwoord sy, haar gesig gloeiend van verleentheid toe sy dink aan haar onnodige moeite om Karen te beskerm.
“En dis nóg ’n storie vir jou en Bartel se boek, want ek kan nie glo dat ’n meisie ’n man so vurig sal soen as hulle vreemdelinge vir mekaar is nie,” sê hy beslis.
“Ek het hóm nie gesoen nie, maar . . . Ek wou vir Karen gehelp het, haar vertroue wen, maar . . .” probeer sy verduidelik, kyk op en merk die spotlag in sy oë, en weet dat hy haar ongemak terdeë geniet terwyl hy die volle waarheid moontlik reeds die vorige aand geraai het. Haar oë vonk groen vuur. “Jy lyk nes ’n regte ou duiwel!” snou sy driftig, sien hom na sy ore gryp en storm blindelings by die agterdeur uit, met sy skaterende lag in haar ore.
Erika loer versigtig om die oopstaande bodeur van die kombuis. Sy merk verras dat Amalia besig is om skottelgoed te was en gaan die vertrek vinnig binne.
“Dankie vir jou hulp, maar dis eintlik my werk,” sê Erika, haar stemtoon nog verbaas.
“O, ek hou van huiswerk, al dink die dorpsmense ek is op ’n perd se rug gebore,” antwoord Amalia vriendelik, sien die uitdrukking van wantroue op Erika se gelaat en lag sag. “Toe maar, ek wil nie jou werk hê nie, maar tant Sophia en Wilhelm is weg Kaapstad toe en Karen is dikmond omdat ek haar verklap het. Dis waarom ek die tafel afgedek en begin skottelgoed was het, want ek wil graag hier wees om te hoor hoe gaan dit met Riaan wanneer Wilhelm terugkeer.”
“Het jy en Wilhelm vroeër ’n verhouding gehad?” vra Erika gelykmatig, tel twee vadoeke op en begin die borde afdroog.
“Tien jaar gelede toe ek veertien was?” Amalia lag ongelowig. “Destyds het ek graag geglo ons het ’n verhouding gehad, maar ek besef nou hy was maar net ’n gawe jong man wat hom soms verwerdig het om met ’n skooldogter te praat of haar ’n paar wenke oor perdry te gee. Nou is dit natuurlik anders.”
“Anders?” vra Erika.
Amalia gooi haar digte bos hare met ’n rukbeweging van haar kop agtertoe en glimlag veelseggend.
“Die grondbaron is vir goed terug op Drie Eike.” Sy kyk om haar rond, haar blik soos ’n liefkosing wat oor elke voorwerp in die ruim kombuis streel. “Dit gaan alles myne wees, soos hý myne gaan wees. Ek weet dit.”
“Dan het hy jou reeds gevra om met hom te trou?” vra Erika, haar oë stip op die bord in haar hande, haar bewegings werktuiglik, terwyl sy wonder oor die nuwe pyn wat asof van nêrens in haar hart kom nesskop het.
“Nog nie, maar hy sal. As ek destyds nie te jonk was nie, sou hy toe al met my getrou het, want nadat Minette hom so lelik in die steek gelaat het, het hy alle meisies vermy . . . behalwe my. Dis hoe ek weet hy was toe al lief vir my, want hy was nooit ongeduldig of nors teenoor my nie. Ons het dikwels saam gelag en ek kon in sy oë sien dat hy my liefhet. Dis waarom ek nooit getwyfel het dat hy eendag sou terugkom nie,” sê Amalia met ’n sekerheid wat Erika laat ril.
“Dan was jy al die jare trou aan hom?” vra Erika en voel asof sy haar eie doodvonnis onderteken.
“Vanselfsprekend. Daar was nog nooit ’n ander man wat enigsins vir my belangrik was nie.” Amalia sug swaar en ruk weer haar hare agteroor. “Ek weet ek is nogal mooi, daarom val die ouens my tydig en ontydig lastig . . . vra my om te trou of om verloof te raak. Jy weet hoe is ’n man: glo mos altyd hy is die superheld van die heelal en dat al wat meisie