Schalkie van Wyk Keur 10. Schalkie van Wyk
. glo Tannie hy het teruggekom om te bly?” aarsel Erika.
Sophia se uitdrukking verstroef.
“Daniël is ses maande gelede dood en Minette is hubaar. Daar is mense wat beweer dat Minette Wilhelm oorsee besoek het, maar ek kan dit nie glo nie . . . nie van jong Wilhelm, die tweede grondbaron, nie. Sy wortels is in die aarde en hy is eerlik soos die aarde, daarom glo ek wat ek wíl glo.” Sophia merk die erns op Erika se gelaat en glimlag. “Foei, ou kindjie, ek verveel jou seker met al my praatjies. Staan nou maar op en kom kombuis toe. Ons moet seker met die middagete begin.”
“Ek is nou daar, Tannie,” beloof sy, maar bly nog oomblikke lank roerloos in haar bed sit en wonder of enige man tien jaar lank ’n alleenloper sal bly as hy nie reeds sy liefde aan iemand verpag het nie.
Karen lyk na Riaan, dink Erika toe ’n meisie van gemiddelde lengte met fyn, egalige gelaatstrekke, rooibruin hare en groot, groenbruin oë die ruim kombuis binnekom en langs die kombuistafel bly staan waar Erika sit en aartappels skil.
“Dan is jy ons nuwe huishoudster?” vra Karen, gaan sit op die onderpunt van die tafel, swaai haar regterbeen heen en weer en kyk langs haar neus af na Erika.
“Dan is jy die los meisietjie wat gisternag saam met Kallie op sy motorfiets rondgerits het?” boots Erika Karen se stemmetjie presies na en kyk op haar beurt uit die hoogte na Karen.
Karen spring van die tafel af en storm met gebalde vuiste op Erika af.
“Kyk hier, jong, jy is ons werknemer en as jy jou nie kan gedra nie, gaan vertel ek vir my broer! Hy sal jou sommerso” – sy klap haar vingers onder Erika se neus – “in die pad steek!”
Erika kap hard met die stomp kant van die groentemes na die uittartende vinger onder haar neus en kom stadig orent, terwyl Karen van pyn uitroep en haar vinger suig.
“Jou vervlakste katwyfie! Ek gaan vir tant Sophia sê!” kerm Karen en gluur Erika verwoed aan.
“Jy klink soos ’n klein dogtertjie, want op sestien is jy nog bitter onvolwasse en dom, daarom sal ek moontlik jou broer Wilhelm maklik kan oorreed om jou ’n afgedankste pak slae te gee, want dis presies wat klein, snipperige dogtertjies soos jy nodig het,” sê Erika met ’n ysige waardigheid wat Karen onkant betrap.
“Kallie het my klaar vertel jy het gisternag gejok om my te beskerm. As jy nou vir Wilhelm die waarheid vertel, sal hy jou tog nie glo nie,” kom dit vermakerig van Karen.
“Kom ons kyk of ek hom kan oortuig van die waarheid. Is hy nog in die studeerkamer?” vra Erika en stap na die gangdeur toe.
“Nee, wag!” roep Karen en kou bekommerd aan haar onderlip, haar oë ongemaklik op Erika gerig.
“Ek is haastig, Karen. Ek moet vir die middagete sorg en dit was al tienuur. Kom jy saam of stap ek alleen?” vra Erika ongeduldig.
“Ek . . . e . . . ek sal jou met die middagete help, juffrou Marais. E . . . tant Sophia het gesê ek moet jou kom help,” sê Karen pynlik selfbewus, haar blik neergeslaan.
“Ek kan aan niks onsmaaklikers dink as om jou as geselskap te hê nie. Jy kan gaan. Ek sal self vir die middagete sorg,” antwoord Erika kil, ignoreer Karen en neem by die tafel plaas om verder groente te skil.
Erika kyk geïrriteerd op, merk die uitdrukking van verslae verleentheid op Karen se gelaat voordat sy vinnig omswaai en die kombuis uitdraf. Sy onderdruk met moeite ’n glimlag.
Karen is beslis ’n bedorwe brokkie, maar as dít is hoe sy haar bedank ná al haar moeite om haar verlede nag teen haar broer se woede te beskerm, sal sy ’n ander taktiek moet gebruik om Karen se vertroue te wen, dink Erika en laat ’n afgeskilde aartappel in ’n bak skoon water plons.
Erika plaas die deksel van die kastrol met groenbone, uie en aartappels terug en draai om toe sy ’n geskuifel by die agterdeur hoor.
“Jy skuld my tien rand. As jy dit nie vir my gee nie, gaan die kwaai oom jou sommerso heen en weer klap!”
Erika kyk na die uitdagende Bartel wat ’n tree voor die gemaskerde Jackie in die oop agterdeur staan, en sy wonder wat die seuntjie sal doen as sy skielik op hom afstorm en hóm heen en weer klap. Die klein snip . . . en tog kry sy hom jammer, moontlik oor sy engelagtige voorkoms – of dalk omdat sy weet hoe moeilik sy soektog na liefde en erkenning is.
“Ek het nie geld om weg te gee nie, maar ek gee drukkies verniet weg,” sê Erika doodluiters en wag op sy reaksie.
“Ek wil ’n drukkie hê!” roep Jackie en storm by Bartel verby en in Erika se arms in.
“Ga . . . meisiekinders!” snork Bartel minagtend, maar Erika merk die afguns op sy gesig toe sy die tenger Jackie in haar arms optel en teen haar vasdruk. “Ag, jy het nie eens ’n gesig om te soen nie, ou Jackie! Wie wil nou ’n ou masker soen?” vra hy met onbewuste wreedheid.
“Ek soen graag ’n lapgesiggie, want ek het altyd my lappop en my teddiebeer gesoen, en dis die lekkerste soene, want dis sonder kieme,” praat Erika vinnig, bewus van Jackie se liggaampie wat in haar arms verstyf het by die aanhoor van Bartel se woorde. Sy soen liggies op die wit masker, voel Jackie se arms om haar nek kruip en haar in ’n wurggreep vashou, en sy hou haar stywer vas. “Wil jy my nuwe lappop wees, Jackie? Dis partykeer so alleen hier in die groot kombuis en dan wens ek ek het ’n eie, eie lappop.”
“Sy mag nie praat nie, want sy ken nie Engels nie! Wê, jy mag nie praat nie, Jackie! Niemand wil ’n simpel ou lappop hê wat nie kan praat nie,” koggel Bartel en dans om Erika en Jackie rond.
“Jy het gesê ek kan maar fluister, Bartel, want dan sal niemand hoor ek praat nie Engels nie,” verwyt Jackie hom met ’n sagte fluisterstemmetjie.
Bartel steek sy onderlip vies uit en frons hewig.
“Ag, dit was net ’n speletjie. Almal kan jou hoor, want jy fluister nie sag genoeg nie,” sê hy minagtend.
“Dis nie waar nie,” kom dit partydig van Erika. “Ek kan amper nie hoor wat my lappop sê nie, en ek hou haar in my arms vas. Jackie, tant Sophia het lekker tuisgebakte koekies saamgebring. Sal jy van ’n glas melk en ’n paar koekies hou?”
’n Swaar sug ruk in Jackie se keel vas en laat dit soos ’n droë snik klink.
“Tannie is darem dom!” skree Bartel en trap byna op Erika se tone in sy gretigheid om deel van hulle te wees. “Lappoppe kan mos nie koek eet en melk drink nie.”
“Nie terwyl grootmense hulle dophou nie, maar alleen in die spens kan hulle allerlei dinge doen. Ek het juis dat oom Henno vir jou ’n hele pak strooitjies koop, Jackie. Nou kan jy jou melk drink sonder om jou masker op te lig. Wil jy probeer?” vra Erika en sit haar op die grond neer.
“Ja, asseblief, Tannie. Gaan Bartel nie ook ’n strooitjie kry nie? Bartel, jy hou mos van ’n strooitjie?” vra Jackie met ’n stemmetjie wat een oomblik fluister en dan weer gewoon praat.
“Ja, ek sal maar een vat,” antwoord hy skouerophalend en kyk hoe Erika vir hulle elkeen ’n glas melk skink. “Maar wat nou van my tien rand, Tannie? Daardie kwaai oom het gesê jy moet dit nou dadelik vir my gee, anders klap hy jou blou.”
“Het oom Wilhelm so gesê?” vra Erika wat ’n skinkbord met melk en koekies na die spens toe dra.
“Presies so, Tannie: ‘Ek klap haar blou.’” Hy dink ’n oomblik lank na, hou sy kop skeef, knyp sy linkeroog toe en krap langs sy regteroor. “Nee, hy het gesê: ‘Ek klap haar bont en blou.’ Toe, waar is my tien rand, hè, Tannie? Ek verdien mos vyf rand per dag en saam met vandag werk ek al twee dae hier.”
“Maar . . . jy werk nie eens nie! Ek weet oom Henno het jou vyf rand per dag beloof, maar ek kan dit nie bekostig nie. Is dit hy of oom Wilhelm wat gesê het ek moet jou tien rand betaal?” vra Erika met ’n gevoel van stygende ergernis.
“Oom Wilhelm. Hy het gesê ek moet hom kom vertel as Tannie my nie wil betaal nie, daarom moet Tannie maar opdok,” antwoord Bartel, prop ’n