Moerbeibos. Dalene Matthee
bly word.
“Bambina Cape Town. In die Kaap.”
“Si, si!”
“Bambina Cape Town with Tomaso.”
“Si, si!”
“In die Kaap.”
“Si, si.”
Dit was net ’n gesukkel. “Los dit,” sê ek. “Julle gaat tot vanaand toe hier staat en Cape Town en sie-sie en niks verder kom nie. Ek sal vir Christie loop sê om vir haar te sê.”
Toe was dit weer ’n gesukkel om haar daar weg te kry. Maar uiteindelik kry ek dit darem in haar kop dat ons by Christie moes kom, en die eerste uur op pad terug gaan dit nie te sleg nie. En het ek haar miskien eerder laat rus, het dit nie gebeur nie, want toe ek my weer kom kry, toe loop sit sy voor my in die uitgekapte pad, plat op haar agterwêreld en sy beginne huil soos ’n kind wat nie sy sin gekry het nie.
“Nee o swernoot,” sê ek toe sy nie wil op nie. “Silas Miggel is net van vlees en been. Julle het die kind vir Tomaso loop staat gee en agterna kom staat spyt kry en nou wil jy hier kom sit en skop en skree? So waar as wat ek leef, ek los jou vandag net hier.” Ek praat, maar sy sit. Ek probeer later mooipraat, maar dit help net so min. Gesit het sy gesit. Dalk was haar voete seer. Dalk had sy lewersteek. Hoe moes ek weet? Ek skel, ek praat mooi, maar sy staan nie op nie. En ek dink nog wat ek volgende kan probeer, toe breek die boomtak aan die oostekant en dis naby. Ek skrik.
“Grootvoete!” sê ek vir haar. “Grootvoete!” Toe die tweede tak klap, toe gaan staan ek soos ’n blêrrie fool hande-viervoet voor haar, ek tel my een arm op en hou dit voor my soos ’n slurp en al wat sy doen, is om sagter te huil. Toe bly daar net een ding oor en dit is om aan te loop en haar net daar te laat sit. As dit ’n enkele olifant was, was daar nie dadelik gevaar nie, die wind was aan ons kant; maar as dit ’n trop was, kon die helfte nog op pad wees van die westekant af en dan was daar moeilikheid. Ek kon weghardloop en ’n boom soek om te klim, maar wat van haar? Hulle sou haar morsdood plattrap en agterna sou daar van mý ’n moordenaar gemaak word.
Toe loop ek aan en laat sit haar net daar. Ek was skaars om die eerste draai weg, toe werk die plan en hoor ek net: “Signor Miggel! Signor Miggel!”
Signor Miggel. Verbeel jou dit. By Gouna se drif het ek haar weer laat rus en laat water drink. Sy’t sleg gelyk. Haar skoene en die onderpart van haar rok was vuil van die stof en haar hare het in lang stukke losgekom uit die kamme waarmee sy hulle vasgesteek het. Dit was ’n anderster soort vrou van anderster soort mense. Nie lelik nie.
By die tente het ek die boodskap vir Christie loop gee en gewag dat hy dit vir haar sê. Toe ek sien sy word kwaad, toe maak ek dat ek wegkom. En Mirjam is in die onderste hoek van die aartappelkamp aan die operd, sonder kappie op haar kop, en toe ek by haar kom, toe sien ek sy het nog nie eers een ry klaar nie. Wat het sy die hele môre gedoen?
“Mirjam?”
“Het die vrou toe iets verneem van haar kind, Pa?” Sy kyk nie op nie.
“Ja,” sê ek. “Tomaso sê hulle het die kind vir hom gegee.” Haar wange was rooi soos van een wat gehardloop het. “Hoekom is hier nog nie eers een ry klaar nie? Was jy weer by die tente?”
“Nee, Pa.” Sy het met ’n drif die grond om die stoel by haar voete begin opwerk asof sy daarmee vir my wou sê: los my uit.
“Mirjam, ek wil weet waarom hier niks gedoen is in ’n hele halwe dag se tyd nie!”
“Hal wag bo by die huis vir Pa.”
Hal? Hal was Barrington se tweede seun en my verbeelding het skielik die loop geneem tot waar dit nog nooit was nie. Was daar iets tussen Mirjam en Hal en het ek dit nooit agtergekom nie? My verstand sê vir my ek klim in die verkeerde boom, wanneer kon daar so danig iets tussen Hal en Mirjam gewees het? Waar? Hal het die jaar tevore van die huis af weggeloop soos sy broer John en sy broer Will voor hom, en hy was maar ’n paar weke lank terug by die huis. En weer stry my verbeelding my op en sê dit ís Hal. Hoekom was Mirjam die oggend so besonder bly dat ek saam met die vrou dorp toe sou gaan? Het sy geweet Hal kom? Waar was sy die hele tyd as sy nie by die tente was nie en ook nie in die aartappelkamp nie? Die werk in die huis was klaar toe ek die môre weg is.
Daar was ’n tyd toe ek gedink het Will, Barrington se derde seun, het sin vir Mirjam en ek het hom fyn dopgehou. Al drie Barrington se seuns was aansienlik van gestalte en ek was nooit heeltemal gerus nie. Maar toe begin Mirjam op ’n dag steeks raak vir elke keer saamgaan Poortland toe as ek die dag daar moes loop inval, en raak ek weer gerus. As sy vir een van hulle sin gehad het, sou sy nie gekies het om by die huis te bly nie. Op ’n dag het ek en Barrington oor dieselfde ding woorde gehad. Hy het dit aangevoor:
“Jou dogter word groot, Silas, sy is mooi.”
“Dit weet ek, Mister Barrington.”
“Ek het drie seuns, ek sou nie wou sien dat sy seerkry nie.”
“Die man wat my Mirjam seermaak, hang ek met ’n osriem aan die eerste boom op,” het ek hom die versekering gegee.
“Laat ons openlik en ernstig met mekaar praat, Silas, hierdie dinge gebeur. Ek sal onderneem om met my seuns te praat en jy onderneem om met Mirjam te praat.”
“Waaroor sal ek met haar praat, Mister Barrington?” Ek het my aspris dom gehou. Barrington was ’n man wat in groot noute geleef het. Hy wou nie eers hê sy bul moes naby die huis wei waar sy vrou of dogters hom kon sien nie. En nie eers van stinkhout het iemand voor hom waag praat nie. Op Poortland was stinkhout stingwood, al het die hout nog altyd gestink as jy hom saag en nie ge-sting nie. “Waaroor moet ek met Mirjam praat, Mister Barrington?”
“Oor verskille tussen mense, Silas. My seuns is uit ’n ander stand as Mirjam. My kinders en jou kind se agtergronde verskil.”
Ek het my dik geërg. Ek het vir hom gesê ek mog ’n arm en ongesiene man teen hom gereken wees, maar ek is ordentlik en hardwerkend en my Mirjam is dieselfde. Ek sou in elk geval nie toelaat dat John óf Hal óf Will ’n oog na haar draai nie.
Hal het op die trap voor die agterdeur gesit.
“Middag, oom Silas.”
Dit was al vir my of hy skuldig klink. “Middag.” As ek moes agterkom dat daar ’n ding tussen hom en Mirjam was, sou hy bars.
“Ek wag al ure vir oom.”
“Hoekom het jy nie jou loop gekry toe jy gesien het ek is nie hier nie? Vir wat het jy Mirjam uit haar werk uit gehou?”
“Ek het Mirjam nie uit haar werk gehou nie, oom. Sy het dan nou maar eers hier aangekom, sy wou nie eers vir my ’n bietjie koffie maak nie, sy’s reguit na die aartappels toe.”
Dit was nie Hal nie. Ek wou vir hom vra of sy van die tente se kant af gekom het of uit die Bos, maar my trots het my gekeer omdat ek nie wou hê ’n Barrington moes my in onrus sien nie. “Ek neem aan jou pa het jou gestuur,” het ek ander praatjies gemaak en vooruit die huis ingeloop.
“Ja, oom.”
Een ding sal ek van Hal sê: van al Barrington se kinders was hy die enigste wat ooit aan Silas Miggel se tafel kom sit het om saam te eet as dit etenstyd was. John en Will sou nie verder as die deur met ’n boodskap gekom het nie en die meisiekinders het nie verder as die oorkant van die kloof saam met Mirjam geloop nie.
“Sit.”
“Dankie, oom.”
Ek het die vuur begin opmaak, maar ’n kommer oor Mirjam het deur my lyf getrek en in my hande loop sit. “Breek vir jou ’n patat, dis onder die doek.”
“Dankie, oom. My pa vra of oom nie asseblief sal kom help met die kaste se maak nie. Die eetkamer se mure moet gepleister word, die huis kom net nie weer klaar nie.”
“Hoeveel jaar is dit vanlat hy afgebrand het?” Dit was beter dat ek Hal tussen my en Mirjam hou sodat daar eers kalmte in my gemoed kon kom. Hoekom het sy my nie in die gesig gekyk nie?