Wag-'n-bietjiebos van die liefde. Ena Murray
Ena Murray
Wag-’n-bietjiebos van die liefde
Jasmyn
1
“A, Lisbe! Dis goed om jou weer op kantoor te sien!” Die ouer vrou se gesig toon duidelik dat sy bedoel wat sy sê en Lisbe kry nog ’n klapsoen ook.
Lisbe glimlag. “Het dit só rof gegaan?”
Madelyn Reynecke glimlag suur. “Gaan dit ooit anders as rof? Ek sê jou, ek sien uit na mý verlof en om die leisels in jou hande te plaas. Hoe was jou vakansie?”
“Heerlik, dankie, maar ek is bly om terug te wees. Glo dit as jy wil, maar ek het begin verlang!”
“Lisbe! Nou jok jy skaamteloos!” Dan lag die maatskaplike werker begrypend. “Nee, ek weet, wanneer die vakansie sy einde nader, begin ’n mens mos wonder hoe dit met almal gaan en of daar nuwe gevalle bygekom het. Ek erken die mense maak my soms só kwaad dat ek hulle iets kan aandoen, maar my werk verruil ek nie.”
Lisbe knik. “Ek ook nie. En soos ek vanoggend voel, kan ek berge versit en wonderwerke laat gebeur. Ek sien selfs kans vir ons dierbare Sieberhagens!”
Hulle lag saam in warm begrip en wedersydse respek. Hulle werk al vyf jaar lank saam en Madelyn weet dat sy vandag met ’n geruste hart kan vertrek. Die Sieberhagens is ’n ou kopseer wat Lisbe sal kan hanteer. En selfs die geval wat gedurende haar afwesigheid bygekom het, sal die jong meisie nie afskrik nie.
Die ouer vrou kyk Lisbe nou ernstig aan. “Die ou gevalle is nog almal hier. Daar is net een nuwe geval.”
Lisbe kyk haar belangstellend aan. “Ja?”
Madelyn tel ’n lêer op, hou dit na haar toe uit. “Hier is die lêer. Daar is maar baie min besonderhede beskikbaar. Dis nuwe intrekkers. Niemand weet iets van die man af nie en hy is nie gretig om te gesels nie.”
Lisbe vou die lêer oop. H.A. van der Merwe, Keerboomstraat. Sy kyk vraend op.
“Dis ’n man met twee kinders ... tweelingseuns van agt jaar oud.”
“Waar is die ma?”
“Niemand weet nie, en soos ek sê, die pa het niks te vertel nie.”
Lisbe knik begrypend. Dis niks nuuts nie. Sy het al telkemale te staan gekom voor ’n muur van vyandige swye. Mettertyd vind jy êrens ’n swak plekkie in die oënskynlik ondeurdringbare pantser, bereik jy tog die kern. Vir ’n buitestander lyk dit soos hardkoppige hardgebaktheid, ’n geval waaraan daar geen salf te smeer is nie. Lisbe se ervaring het haar egter geleer dat dit selfbeskerming is teen verdere slae en seer wat die lewe nog mag uitdeel. Ook meneer H.A. van der Merwe sal ’n swak plekkie in sy mondering hê.
“Hoe het dié geval onder jou aandag gekom?”
“Ene juffrou Van der Mescht het opgelet dat die kinders onversorg skool toe kom. Sy het toe besoek gaan aflê en haar teen ’n baie aggressiewe pa, wat redelik hoog in die takke was, vasgeloop. Sy is soos ’n hond weggejaag. ’n Lot wat my ook te beurt geval het.”
Lisbe frons. Die ou storie ... drank. “ ’n Alkoholis?”
“Ek is nie seker nie. Die tweede keer was hy heeltemal nugter, geskeer en skoon, selfs netjies geklee, maar ewe aggressief. Hy het my op ’n baie bytende toon beveel om my neus uit sy sake te hou, en gesê dat ek by die verkeerde adres is. Hy en sy kinders is nié ’n maatskaplike geval nie. Hy is in staat om vir sy kinders te sorg en hy is beslis nie hulpbehoewend nie.”
“Is hy nie?”
“Dit lyk nie so nie. Hy bly wel in ’n huurhuis, maar ek was verras oor die meubels.”
“Dan was jy al in die huis?”
“O, nee, maar van wat ek kon sien so van die voordeur se drumpel af, moet ons vriend iets besit ... of dalk in die verlede goed geleef het. Op die oomblik werk hy nie en, soos hy my prontuit verseker het, soek hy ook nie werk nie. ’n Mens weet nie hoe lank die neseier wat hy oënskynlik het, nog gaan hou nie.”
“Hy kan nie te oud wees as hy ’n tweeling van agt jaar oud het nie. Ek neem aan dit is sy eie kinders?”
“Ja, dis sy eie. Ek skat hom so middel dertig, maar hy kom ouer voor.”
Lisbe frons. “Waarvandaan kom hy?”
“Van die Witwatersrand af ... en jy kry niks meer uit hom uit nie.”
“En niemand hier rond ken hom of weet iets van hom af nie?”
“Nee. En hy meng hom ook met niemand nie.”
“Hmm.” Dit klink asof meneer Van der Merwe ’n moeilike kalant gaan wees, maar Lisbe skrik nie. “Die kinders ... wat vertel hulle?”
“Ek het nog nie tyd, of sal ek liewer sê, geleentheid gehad om by hulle iets te probeer uitvind nie. Hy het my openlik gewaarsku dat ek van sy kinders af moet wegbly. ’n Onderhoud met die kinders is dus buite die kwessie.” Sy knik bemoedigend vir Lisbe. “Ek laat dit aan jou oor, hoewel ek twyfel of hulle ons iets van belang sal kan vertel. ’n Seun van agt stel maar min in die detail van sy omstandighede belang. Solank sy maag vol is en hy kan speel en kom en gaan soos hy wil, is hy tevrede.”
Lisbe frons skerper. Dis gevaarlik vir ’n kind van agt om te kan kom en gaan soos hy wil. “Wat sê die juffrou ... hoe is hul gedrag?”
“Goed, behalwe dat hulle in die veertien dae wat hulle in die skool is, al in ’n paar gevegte op die skoolterrein betrokke was.”
“Wat heel normaal kan wees vir gesonde, lewenslustige seuns van agt jaar oud.”
Die ouer vrou glimlag vir die verwerende noot in Lisbe se stem. Lisbe is ’n koelkop, iets wat baie in haar guns tel in hierdie beroep van hulle. Sy het die gawe om ’n balans te behou. Sy sal wel raad weet met meneer Van der Merwe.
“Dit is so. Eintlik is daar nie veel verskil tussen Keerboomstraat se agtjariges en die elite se agtjariges nie. Wel, Lisbe, ek laat meneer Van der Merwe en sy tweeling in jou sorg. Alle sukses.”
Lisbe glimlag. “ ’n Verkeerde woordkeuse, mevrou, maar ek sal my bes doen. Is daar enige verwikkelinge met ons ander gevalle?”
“Nee. Elsie het nog ’n pak slae van haar dierbare Jan gekry, en natuurlik is die blou kolle op haar lyf en gesig as gevolg van haar voet wat gegly en haar toe laat val het.”
Lisbe swyg. Dit het die Sieberhagens se lewenspatroon geword: die vrou word gereeld deur haar man mishandel, maar weier om dit te erken.
Later die dag staan Lisbe voor Elsie in die deur van die huisie waarin sy en haar man en vyf kinders woon. Die kneusplekke lê nog duidelik op haar gesig. Vir die soveelste keer voel Lisbe die magteloosheid in haar opstu. In die soort werk wat sy doen, het sy geleer dat ’n mens net dié kan help wat gehelp wil word. Elsie Sieberhagen is een van dié wat hulp weier.
Is dit ’n laaste greintjie trots wat Elsie laat vasklou aan die onsinnige storie dat sy elke keer geval het wanneer haar gesig en liggaam vol blou kolle is? Maar kan daar nog trots in hierdie lewensmoeë, tenger liggaam oor wees? Of is dit liefde wat haar laat weier om ’n klag van aanranding teen haar bullebakman te lê? Is dit moontlik dat liefde werklik geen grens of perke ken nie? Is dit moontlik dat liefde nog kan seëvier wanneer alles binne-in jou verbrysel is? Of is dit maar dat jy later soos ’n stom, redelose donkie word wat gewoond geraak het aan die pak op die rug, aan die sweephoue oor die lyf en die uitgetrapte paadjie van blote bestaan? Dat die wil om een tree buite daardie gebaande paadjie te gee, saam met al die ander ideale gesterf het? Wat laat ’n vrou voortgaan met dié soort lewe wat Elsie Sieberhagen lei?
“Dag, Elsie.”
“Dag, juffrou.”
Sy staan opsy sodat Lisbe kan binnekom, want ook die besoeke van die maatskaplike werkers word met dieselfde gelatenheid as al die ander dinge verduur.
“Ek sien jy het weer geval.”
“Ja, juffrou.” Haar oë is neergeslaan, die leuen