Wag-'n-bietjiebos van die liefde. Ena Murray
die voorhekkie toegroei en hoe die res van die werf lyk nie, vertel ook sy eie storie. Die feit dat sy kinders nie altyd skoon en versorg skool toe gaan nie, wys nog ’n vinger. En die feit dat hy laatmiddag nog ongeskeer en werkloos in die huis is, voltooi tog die prentjie. ’n Baie bekende prentjie vir Lisbe.
As sy net meer feite kan kry! Met so min feite tot haar beskikking is dit haas onmoontlik om by die takke aan die Rand te probeer uitvind of hulle ene meneer H.A. van der Merwe op lêer gehad het.
Intuïtief voel sy aan dat hierdie man eers onlangs in sy toestand van verval en agteruitgang beland het. Sy aggressiewe houding verraai dat hy nie daaraan gewoond is dat mense hom konfronteer nie. Die gewone gevalle is gewoond daaraan; beantwoord gelate die vrae wat gestel word, of lieg daaroor, maar hulle antwoord. Die meubels in die huis vertel dat hy eens op ’n hoër trappie as Keerboomstraat was. Dit sal nie die eerste keer wees dat die pendule van die een uiterste na die ander geswaai het nie.
Maar wat kon gebeur het? Het die afwesigheid van ’n vrou iets daarmee te doen? Is sy dood ... of is hulle geskei? Die antwoorde op dié vrae sal sy op ’n ander plek moet vind, want meneer Van der Merwe sal dit beslis nie verstrek nie.
Lisbe se motor staan die volgende middag voor die skoolhek toe die skool uitkom. Sy voel skuldig en wil liewer nie dink wat die pa sal kwytraak as hy hiervan moet uitvind nie.
Die twee seuntjies kyk haar woordeloos aan, en Lisbe begin ongemaklik raak onder hul direkte blik. Dis so goed of die twee paar oë sê: Jy weet goed ons pa sal niks hiervan hou nie!
Sy kug. “Hallo.”
Hulle staar haar aan, kompleet nes hul pa die vorige dag.
“Ek het gewonder of julle nie wil saamry nie.”
Die ogies kyk net terug.
Sy probeer weer, dié keer met ’n breë glimlag. “Ek ry in Keerboomstraat se rigting ...” Dis nie regtig ’n leuen nie, stry sy met haar gewete. Sy was van plan ...
Sy maak die deur oop. “Kom, klim in.” Die twee standbeeldjies bly bewegingloos. “Wil julle nie saamry nie?”
“Ons mag nie by vreemde mense in die motor klim nie.”
Sy knik. “Dis reg, ja, maar ek ... ek is nie regtig vreemd nie. Ek ... e ... het al jul pa ontmoet.”
“Veral nie tannies nie,” voeg die ander een by. “Pa sê daar is tannies op hierdie dorp wat ons wil kom rondf-”
“Jy mag nie daardie woord sê nie!”
“Pa het dit dan gesê!”
“Ja, maar jý mag dit nie sê nie. Dis woorde vir grootmense sê Pa.”
Twee paar oë keer terug na die tannie voor hulle en vra woordeloos: Is tannie miskien een van hulle?
Lisbe sluk. “Ek verseker julle ek wil julle nie rond ... e ... beveel nie. Ek het maar net gedink ... op pad Keerboomstraat toe is daar ’n kafee op die hoek wat baie lekker roomys verkoop.”
“Ons weet. Daar is draairoomys met sjokolade binne-in en ’n kersie bo-op en neute ...” Daar is beslis nou belangstelling. Lisbe glimlag verlig. ’n Roomys maak baie deure oop. Sy hoop monde ook.
“Dis waarvan ek praat. Ek het gewonder of julle nie saam met my een wil gaan eet nie. Dis nie lekker om alleen daar te gaan sit nie.”
Hulle kyk mekaar vlugtig aan. Pa het gesê hulle mag by niemand in die motor klim nie, maar hy het niks van roomys gepraat nie ...
Die een kry ’n blink gedagte. “Goed, ons kry tannie by die kafee. Kom, Hansie!”
Hulle spring soos een man weg en Lisbe kyk hulle half vererg, half geamuseer agterna. Hulle sal nie in haar motor ry nie, maar die roomys wat sy koop, sal hulle eet!
Op pad kafee toe begin haar gewete haar sterk aankla. Sy hou nie van omkopery nie, maar wat anders moet sy doen? Sy móét net meer inligting oor die Van der Merwes bekom.
Die twee wag haar uitasem by die kafee se deur in. Hulle het die afstand in rekordtyd afgelê.
“Maggies, maar julle kan darem vinnig hardloop. Julle is saam met my hier.”
Hulle glimlag vir haar. “Ons was bang tannie is soos alle ander vroumense,” sê Hansie.
“O? Hoe is alle ander vroumense?”
“On ... on ...”
“Onbetroubaar,” help sy broer hom.
“O ja? Wie sê so?” Natuurlik is dit ’n dom vraag.
“Pa sê so! Pa sê vroumense is álmal so ... Hulle sal nou vir jou iets belowe en netnou weet hulle niks daarvan af nie.” Dadelik is daar weer agterdog in die ogies en sy word onmiddellik aan haar belofte herinner: “Tannie het vir ons ’n roomys beloof.”
“Ja, ja, natuurlik het ek en natuurlik gaan julle dit kry. Kom ons gaan sit.” Onder twee paar wakende oë gee sy die bestelling: “Drie groot draairoomyse met sjokolade binne-in en kersies en neute bo-op, asseblief.” Sy glimlag in die gesiggies af. “Tevrede?”
Met sugte van verligting word daar teruggesit. “Is tannie ’n vroumens?” vra Hansie in alle erns.
Sy kyk hom verbaas aan. “Wel, ja, ek is, sover ek weet. Hoekom?”
“Tannie is nie beduiweld nie, en Pa sê alle vroumense is befo-”
“Hansie, jy sê nie weer daardie woord nie!” word hy betyds gemaan.
Hansie kyk sy broer vererg aan: “Man, ek wou sê van die duiwel besete. Hy het nog gisteraand gesê dit lyk vir hom hierdie dorp se vroumense is van die duiwel besete.”
Lisbe kry dit reg om haar gesig niksseggend te hou. Hy’s ’n mooi een om te praat! Sy sluk haar ergernis af, glimlag gerusstellend. “Nee, ek verseker jou, Hansie, ek is nie van die duiwel besete nie. En wat is jou naam?” wend sy haar tot die ander een. Sy het immers nie roomys vir hulle gekoop om op húl vrae te antwoord nie. Sy het self ’n klompie te stel, en sy sal haar moet roer. Die tweeling eet deur die roomys soos sywurms deur moerbeiblare.
“Pietie,” kom dit tussen ’n hap roomys deur.
“Hansie en Pietie. Hm, dan is julle eintlik Johannes en Pieter.”
“Haai, hoe weet tannie dit? Sy is slim, nè, Pietie?”
Pietie kyk haar fronsend aan. Sy is ’n vroumens en sy is nie veronderstel om slim te wees nie. Pa sê vroumense het net genoeg verstand om so ver as hul neuse lank is te dink ... en hierdie tannie se neus is glad nie lank nie. Haar neus is korterig met so ’n wippuntjie.
“Waar het julle gebly voordat julle hierheen gekom het?” kom die ongeërgde vraag terwyl sy ’n lekkie van haar roomys neem.
“Ver!” swaai die een armpie.
“Hoe ver?”
“Ver, ver hiervandaan.”
“Wat is die plek se naam?”
“Dis ’n snaakse naam.”
“Het julle lank daar gebly?”
“Net kort.”
“Het jul ma toe ook nog by julle gebly?”
“Nee. Sy het in ons eerste huis by ons gebly.”
“Waar is sy nou?”
“Ons weet nie. Pa sê hy twyfel of sy is waar sy graag wil wees.”
Lisbe frons. Dit klink ingewikkeld. “Dan is sy nie dood nie?”
“Ja, sy is dood.”
“Maar jy sê dan ...” Sy swyg vinnig. Daardie man! Daardie man! Hoe durf hy sulke goed oor sy oorlede vrou teenoor die kinders kwytraak! “Is sy al lankal dood?”
“Ja, ’n hele ruk al.”
“En