Piekfyn Afrikaans Leerderboek Graad 7 Huistaal. Rina Lamprecht
6. DR. EDWARD Ek het die kissie in die skuur gekry en die briewe onder die vloer in die gastekamer.
Andrew bedink hom en met ’n onskuldige uitdrukking op sy gesig probeer hy sy skuldgevoel wegsteek.
BEGINTITELS
Vrae
7. Sepies word gewoonlik baie lank voor die werklike uitsaaidatum opgeneem. Hoe lank voor die uitsaaidatum is hierdie teks verfilm?
8. Wie is die draaiboekskrywers van hierdie draaiboek?
9. Wat is die tyd en ruimte waar hierdie toneel afspeel?
10. In hierdie toneel kom twee karakters voor.
a. Wie is die twee karakters in hierdie toneel?
b. Watter karakter se hand, dink jy, is in raampie 3 op bladsy 12?
11. Dit is episode 33 van die betrokke sepie. Waarna verwys die 33/2 in die raampie?
12. Verskillende terme word gebruik wat spesifiek tot die rolprentbedryf is.
a. Wat word met “SFX” bedoel?
b. Watter twee klankeffekte kom spesifiek in hierdie toneel voor?
c. Watter bydrae lewer hierdie effekte tot die atmosfeer?
d. Wat word met die simbool © en die term “kopiereg” bedoel? Gebruik ’n woordeboek indien jy nie seker is nie.
e. Wat beteken die woord “rekwisiete”? Gebruik weer ’n woordeboek.
13. Rolprente kan in verskillende genres soos komedie, drama, avontuur, riller en spanning verdeel word. In watter genre sal jy hierdie draaiboekteks indeel? Gee redes vir jou antwoord.
Skryf ’n verhalende paragraaf.
Jy is nou ’n week in graad 7. Hoe het jy die laaste jaar van jou laerskoolloopbaan sover beleef? Wat was die lekkerste of die slegste ding wat hierdie week met jou en/of jou klasmaats gebeur het?
Skryf ’n verhalende paragraaf van 100-120 woorde waarin jy hierdie gebeure vertel. Maak gebruik van die paragraafkonvensies en die stappe van prosesskryf wat in Pitkos verduidelik word.
Pitkos
Wanneer jy ’n verhalende paragraaf skryf, moet jy op die volgende let:
Die inleidende sin vorm die kernsin van jou paragraaf.
Hierna volg die ondersteunende besonderhede.
Maak gebruik van verbindingswoorde om samehang aan jou paragraaf te gee.
Die slotsin moet jou inhoud gepas afsluit.
Maak gebruik van die stappe van prosesskryf:
Preskryf
Beplan jou inhoud – wat is die doel van jou paragraaf en wie is jou gehoor/teikengroep?
Maak gebruik van ’n kopkaart of vloeidiagram om jou inhoud te orden.
Skryf ’n konsep
Skryf ’n eerste poging en lees dit krities deur.
Kies beskrywende woorde wat ’n prentjie teken en die regte atmosfeer skep.
Moet nie woorde herhaal nie, maak gebruik van sinonieme.
Hersien, redigeer, proeflees en aanbieding
Hersien dit self of gee dit vir jou maat om deur te gaan. Lees jou maat se skryfstuk.
Lees versigtig. Let veral op sinskonstruksie en paragraafbou. Verander waar nodig.
Let ook op na woordkeuse, spelling, leestekengebruik en algemene taalgebruik.
Gee dit terug vir jou maat en maak jou eie foute reg.
Skryf dit netjies oor en bied die teks aan.
Formele assessering
Stel ’n kontrolelys uit Pitkos saam om jou maat se paragraaf te kontroleer. Jou onderwyser sal ’n rubriek aan jou aan jou gee waarvolgens jou aanbieding geassesseer gaan word.
In hierdie aktiwiteit gaan jy
geslagsvorme, klankgrepe, lettergrepe, spraakklanke, klankverskynsels, afkortings, verkorting en akronieme toepas
’n blokkiesraaisel voltooi
’n toespraak skryf en aanbied.
Leer meer van geslagsvorme.
Die vroulike vorm van regisseur is regisseuse. Geslag kan ook gevorm word deur verskillende agtervoegsels aan die stam te voeg. Lees In ’n neutedop aandagtig deur. Jy moet dit ken vir ’n klastoets.
Selfstandige naamwoorde
Geslag word by selfstandige naamwoorde aangedui deur:
agtervoegsels
-es: digter – digteres
-e: eggenoot – eggenote
-te: vir woorde wat eindig met -is: joernalis – joernaliste
-aresse vir woorde wat eindig met -aris: bibliotekaris – bibliotekaresse
-euse vir woorde wat eindig met -eur: regisseur – regisseuse
-in: vriend – vriendin
-ise: akteur – aktrise
-ster: skrywer – skryfster
-vin vir woorde wat eindig met -f: wolf – wolvin; slaaf – slavin
aparte woorde te gebruik: pa – ma
die woord vrou te gebruik: buurman – buurvrou
dame of vroulike voor ’n woord te plaas: dokter – vroulike dokter
Voltooi die volgende blokkiesraaisel deur die korrekte teenoorgestelde geslag vir die leidrade in te vul.
Dit is vir akteurs baie belangrik om hulle woorde duidelik en korrek uit te spreek. Lees die volgende inligting en beantwoord dan die daaropvolgende vrae. Raadpleeg ook jou Taalgids.
Klankgrepe en lettergrepe
Woorde se spelling (die manier hoe ons woorde skryf) verskil van hoe ons die woorde uitspreek (die manier hoe ons praat). Dit staan bekend as klank- en lettergrepe.
Klankgrepe is wanneer ons woorde in grepe verdeel soos ons dit uitspreek. Dit is hoe ons ’n woord in grepe verdeel volgens asemstote, byvoorbeeld on-mi-de-lik.
Lettergrepe is hoe ons woorde volgens spelling verdeel, met