Satyn Omnibus 4. Ettie Bierman
beter. Nog stram en gekneus, maar minder geswel. Sy kan haar arm beweeg om kasdeure oop te maak en koppies reg te sit.
Phillip daag op en Franco haal die beskuitboks uit. Hulle gesels oor tuine en inheemse plante en kyk hoe ’n swerm poeierblou sysies saad pik uit die houtplatform wat aan ’n boom hang.
Dan opeens gebeur alles tegelyk: Anneries roep, Koosjan kom aangehardloop en Tian hou in ’n stofwolk stil, met ’n blêrende toeter. Franco plak sy beker neer en storm buitetoe.
“Tyd vir sjampanje en sigare!” skree Tian.
Phillip spring op. “Wat gaan aan?”
“Ek gaan pa word!” Franco gryp die Land Rover se sleutels. “Kom! Flippie, bring jou kamera! En Raaltjie, jou hoed!”
Aralie lag vir die verwarde uitdrukking op Phillip se gesig. “Peetpa!” verduidelik sy in die hardloop.
“Van wat?”
“ ’n Olifant! Dis groot nuus!”
Franco het met behulp van die plaaslike bevolking ’n netwerk opgestel. ’n Vier-en-twintig-uur-wag met ’n verkyker by die olifantkamp, wat met rookseine ’n boodskap sal stuur wanneer Temba se tyd daar is. Primitief, maar dit het gewerk.
Onderweg radio hy die filmspan en helikopter, wat lankal op ’n gereedheidsgrondslag is. ’n Paar minute later klink Balelapa se roepsein weer op. Sy kollegas in Etosha …
Tussen die statiese elektrisiteit kom ’n krakerige stem deur: “Ons het die nuus gekry en is op pad. Geluk! Die riemtelegram sê dis ’n tweeling!”
Aralie is sprakeloos van opwinding. Franco trap die petrolpedaal dieper weg en Phillip sit nuwe batterye in sy kamera. Franco Conradie is altyd nuus, en hierdie geboorte kan ’n goeie fotoartikel vir ’n tydskrif wees.
Toe hulle by ’n hek in die geëlektrifiseerde heining tot stilstand sleep, klink die helikopter se dreuning bokant hulle op. Stof en blare dwarrel om hulle en Aralie moet aan haar hoed klou. Vier mense klim uit, een met ’n kamera en driepoot oor die skouer. Aralie herken Fleur Joubert, die buitelugmeisie wat aanbieder-regisseur van Franco se televisiereeks was. Almal groet opgewonde en wens hom geluk – Fleur met ’n vrolike omhelsing en ’n soen.
“Onthou, hierdie is nie sirkusolifante nie,” waarsku Franco. “Hulle is wild en onvoorspelbaar. Bly duskant die draad. Julle ook, Aralie. Ek en Koosjan gaan in.”
Toe Franco-hulle tussen die bosse verdwyn, kyk Fleur nuuskierig na Aralie. “En jy? Waar pas jy in?”
“Ek is Balelapa se veearts.”
Dis die eerste keer dat sy dit hardop sê en Aralie hou van die klank daarvan. Sy voeg nie by dat sy net ’n locum is nie.
Die kameraman stel sy driepoot op en Fleur verduidelik wat sy as diepte-skote wil hê tydens die onderhoud met Franco. “ ’n Panorama van die hele trop, ’n stukkie interessante detail soos voëls of ander diere, en iets van die plantegroei: ’n naby-fokus op ’n kokerboom of ’n aalwyn in blom.”
Etosha se Jeep arriveer en almal hou die trop met verkykers dop, gretig om ’n blik op die berugte Angolese jeugmisdadigers te kry. Van waar Tian en die vlieënier agter op sy bakkie die beste uitsig het, is hy die eerste om die vaalgrys kalfie tussen sy ma se voorbene te gewaar. “Skuins agter haar is nóg enetjie! Dis wragtag ’n tweeling!” roep hy uit terwyl die kamera begin rol.
Om die goeie nuus te bevestig, wuif Franco en hou twee vingers omhoog. Asof Temba en haar kroos weet hulle is beroemde televisiesterre, skuifel hulle slurpswaaiend uit die beskermende kring vroedvroue na ’n sonkol tussen ’n plaat spekbome.
“Perfek! Het jy die driestuks ingekry, Joe?” verneem Fleur. “Speel bietjie rond en fokus dan op Franco. Wag tot hy opkyk … Vollengte, ’n aantal nabyskote, en in gesprek met die Koisan-spoorsnyer. Kry die watergat in die agtergrond in.”
Aralie klim agter op die bakkie om beter te kan sien. In haar vrolike bui kry selfs Tian ’n stralende glimlag toe hy ’n fris arm uitsteek om haar te help.
Toe hy terugkom, deel Franco aan almal sigare uit, of hulle rook of nie. Hy gryp Aralie om die lyf, swaai haar in die rondte en gee haar ’n klapsoen. “Het jy dit op kamera gekry?” vra hy en knipoog vir Joe.
Joe speel saam. “Die toneeltjie was ietwat kort. Kan jy dit so ’n minuut langer uitrek?”
“Toe maar, ek herhaal die hele toneel, van die begin af.” Franco kry Aralie in ’n stewiger greep beet, hou haar in ’n geesdriftige omhelsing en soen haar op die mond.
“Franco!” Sy beur blosend agteruit. “Jy kan nie –”
“Ek kan, ek het dit so pas bewys,” lag hy. “Toe maar, dit was sommer ’n grap. Dit sal nie op die program kom nie,” stel hy haar gerus.
“Is jy seker?”
“Natuurlik. Dit gaan oor die olifante, nie oor ons twee se liefdeslewe nie.”
“Hét ons ’n liefdeslewe?” vra sy parmantig en vryf met haar boarm oor haar mond. Franco het nie reg gemaak nie. Sy voel vies en selfbewus met almal wat vir haar lag.
“Franco, is jy reg vir die onderhoud?” vra Fleur en neem die handmikrofoon wat die klankman vir haar reghou. “Oukei, Joe? Het jy my in beeld?”
Sy wag tot hy na die skermpie langs die lens kyk en sy duim opsteek, vee haar hare netjies en begin dan praat. “Soos u kan sien, kuier ons vandag op die Balelapa-wildreservaat in Ovambo, in die noordelike uithoek van Namibië. Ons gasheer is Franco Conradie, internasionaal bekende natuurkenner, diereregte-aktivis en ook genoem die ‘olifantfluisteraar’. Franco, jy het so pas ’n kas vol sigare uitgedeel. Vertel ons wat die okkasie is.”
Franco was lektor by ’n Amerikaanse universiteit en is gewoond daaraan om sy woord te doen, ook as openbare spreker. Hy reageer vlot op Fleur se vrae en gesels boeiend, vertel kortliks die geskiedenis van die mishandelde jong olifante en sy stryd om hulle te rehabiliteer. Gaan gladweg voort oor aardverwarming en bedreigde spesies, die mens se rol in die heelal en wat hy kan doen om te vergoed, naamlik terugplaas in die natuur wat hy uitgehaal of besoedel het.
Aralie vergeet dat sy vir hom kwaad was. Sy luister na die meelewing en passie in sy stem. Staar meegevoer na die lig in sy oë en die magnetisme wat hy uitstraal. Hierdie betowerende man verteenwoordig sélf ook ’n bedreigde spesie, besef sy: ’n lid van die mensdom wat sy oortuigings uitleef, die daad by die woord voeg en sy deel bydra om die sterwende planeet te red.
“Die lewe is oorlewing,” sluit hy af. “Ons is almal saam in die stryd teen ondergang. Dis herwinning – reparasie en rehabilitasie – wat die drie komponente mens, dier en plant aan die lewe hou.”
Die kamera swaai na ’n plat stomp teen die heining waarop daar in swart letters ’n aanhaling uitgebrand is: Die mens kan nie skep nie, nie eens hérskep nie, hy kan slegs bewaar.
Dan is die onderhoud verby.
“Bravo!” sê Fleur saggies. “Jy kan nie die hele mensdom opvoed nie, maar as jy met hierdie uitsending darem één ou tot besinning roep, het jy jou doel bereik. Dankie, Franco. Ook vir die sigaar. Ek sal hom vir my kêrel gee.”
“Dewald? Wanneer kom julle twee eendag tot trou?”
Sy gee ’n laggie. “Eendag as hy ophou rook.”
“En ophou plastieksakke gebruik?” spot hy.
“Onder meer … Wanneer open Balelapa vir toeriste?”
“Julie volgende jaar.”
“Ek sal graag die opening dek en jou blootstelling gee. Sal jy my laat weet?”
“Heel eerste,” belowe hy. “Bring vir Dewald saam en kuier ’n maand. Ek sal vir julle die wittebrood-rondawel gee.”
Toe die helikopter oor die bult verdwyn, gaan maak Franco vir laas ’n draai by die nuwe aankomelinge. Tian en sy Etosha-kollegas