Saartjie Omnibus 6. Bettie Naudé
kom omdat ek vir hom gesê het die ou wat nie sy pet vir hom sal lig nie is maerder en jonger as hy.”
Voor Anna en Lina hierop kan antwoord, hoor hulle Gert opgewonde sê: “Daar’s hy!”
Die meisies swaai om en kyk in die rigting waarna Gert wys. Louis de Jager kom ewe nonchalant na die poskantoor toe aangestap.
Galpil het hom ook gesien en is nou skielik tjoepstil. Hy begin weer gaap en die gape word al hoe groter soos Louis nader kom en Galpil sien hoe groot en sterk hy is.
“Dis hy, Galpil!” skree Saartjie.
Galpil weet dit. Hy voel mos die gespanne atmosfeer aan en sien hoe staar al die kinders met groot oë na Louis. Die kleiner outjies wat al onder sy klappe deurgeloop het, laat spat dadelik en gaan staan op ’n veilige afstand.
Naby die hoek van die poskantoor waar Saartjie, Anna en Lina staan, kom Louis tot stilstand. Hy kyk met die straat op en sien die baie kinders wat daar ronddwaal.
’n Paar laerskoolseuns wat nog maar net van hom gehoor het, staan doodstil en gaap hom oopmond aan. Die boelie sien dit en skree kwaai: “Maak toe julle monde! Staan op aandag! Haal af julle pette!”
Die outjies skrik hulle boeglam. Hulle monde is dadelik toe en hulle spring met een flink beweging op aandag en haal hul pette af.
Toe hy verby die kleintjies stap wat soos soutpilare staan, sê die boelie van die Kaap smalend: “So ja, ek sal julle Lynnekommers maniere leer.”
Hy is nou by Saartjie-hulle. Die meisies gluur hom met vlammende oë aan.
“Hallo, poplap!” sê Louis grinnikend vir Saartjie. “Ek sien jy het nou nog twee poplappe by jou.”
“Praat maar lekker groot,” sê Saartjie kil. “Jy gaan vanmiddag ’n ding sien wat jy nie wil sien nie.”
Louis kyk met die sypaadjie af en sien hoe Galpil, Gert en Piet hom aandagtig staan en dophou. Die een ou is effens groter as die ander twee en hy lyk nogal taai. Dit is seker die een wat hom kastig vandag ’n les gaan leer.
Die Kapenaar kyk Galpil goed deur en dan voel hy baie beter.
Die Lynnekommer is heelwat ligter en kleiner as hy. Hy sal waarskynlik nie eens wil baklei as Louis vir hom sê hy is die Wes-Kaap se bokskampioen in sy afdeling nie. Die boelie besluit hy sal Galpil net ’n paar klappe gee, dan sal die ou maar te gretig wees om sy pet vir hom te lig.
Louis trek sy broek effens op en loop met ’n swaaistap na Galpil-hulle toe.
Galpil gee nog een lang, verbouereerde gaap, dan sê hy vir sy vriende: “Hier kom dit, pêrre,” en stap stadig na Louis toe.
Die kinders beweeg almal nader aan die plek waar die twee mekaar sal ontmoet. Die atmosfeer voor die poskantoor was nog nooit so gespanne nie.
Apie en Bennie kom ook nader, maar sorg dat hulle ’n goeie entjie van Louis af staan. Netnou gewaar hy hulle en bevlieg hulle – veral vir Apie wat nie vandag ná skool sy pet vir hom gelig het nie.
Maar Apie en Bennie het niks te vrees nie. Louis se oë is stip op Galpil gerig. Galpil se oë is ook op Louis gevestig. Gert se pet sit hoog op die kroon van sy kop.
Die twee seuns kom stadig nader aan mekaar.
Saartjie, Anna en Lina is net ’n paar treë weg van die plek waar Galpil en Louis mekaar gaan ontmoet. Hul harte klop wild.
“Hou duim vas vir Galpil!” sê Saartjie hees. “Hou styf duim vas!”
4
Die geveg
Die twee seuns stap stadig tot by mekaar. Galpil trek allerhande gesigte in die hoop dat dit Louis sal laat skrik en dat hy dan niks van die pet sal sê nie. Maar Louis skrik nie. Hy is vol selfvertroue. Hy het Galpil vinnig opgesom en sien kans vir hom.
Die twee is nou verby mekaar en Louis swaai skielik om.
“Haai!” sê hy bars en gaan staan met gebalde vuiste. Galpil gaap nie meer nie. Hy gaan staan en sluk swaar. Sy adamsappel wip op en af.
“Ek sê haai!” sê Louis bars.
“Ja?” Galpil se stem is gewoonlik grof, maar dit klink nou skielik klein en pieperig.
“Het jy nie maniere nie?” bulder die Kapenaar.
“Natuurlik het ek.” Galpil is verlig dat sy stem beter klink.
“Nou hoekom haal jy dan nie jou pet van jou kop af as jy verby jou meerdere stap nie?”
Louis gluur woes na Galpil.
Saartjie-hulle hou die twee met ingehoue asems dop.
“Wie sê jy’s my meerdere?” vra Galpil vererg en sy stem klink nou net so grof soos die boelie s’n.
“Ek sê so!”
“Wel, ek sê jy is nie – en ek sal nie my pet vir jou lig nie!”
“O so, nogal astrant, nè?”
“Ja, ek is – en wat daarvan?”
Louis kyk weer aandagtig na Galpil. Hy wonder vir ’n oomblik of hy hierdie ventjie nie miskien verkeerd opgesom het nie. Maar dit lyk darem nie so nie. Galpil is definitief maerder en kleiner as hy.
“Lyk my jy wil baklei,” sê Louis vol van homself.
“As jy wil,” sê Galpil ewe selfversekerd en voeg by: “Ek gee nie om nie.”
Louis kan sy vermetelheid nie glo nie.
Dan gaan Galpil selfs verder en sê: “Jy boelie die klein outjies om hul pette vir jou te lig. Hoekom probeer jy my nie ook dwing om dit te doen nie?”
Galpil het nou baie duidelik sy uitdaging gestel.
“Mooi so, Galpil!” skree Saartjie opgewonde. “Wys die onbeskofte vent!”
Die ander kinders kry nou ook moed en skree vir Galpil om die vent “te wys”.
Louis is effens uit die veld geslaan. Hy het nie sulke astrantheid verwag nie. Hy besluit om sy troefkaart te speel.
“Besef jy met wie jy praat?” vra hy bars.
“Ek besef dit, ja.”
“Met wie?”
Galpil kyk uitdagend na hom en sê met sy growwe, sterk stem: “Met ’n boelie van Kaapstad.”
Die kinders begin opgewonde juig.
“Ditsem, Galpil!” styg Apie se skril stemmetjie bo die lawaai uit. “Dons die boelie goed op!”
Apie staan heeltemal buite die kring toeskouers. Hy is reg om vir ’n vale te nael as Louis miskien in sy rigting beweeg.
“Ek het jou nie gevra om my te beledig nie,” sê Louis vir Galpil. “Ek het gevra of jy weet wie ek is.” Voor Galpil nog ’n beledigende antwoord kan gee, sê die boelie vinnig: “Kom ek sê jou wie’s ek. Ek is Louis de Jager, die Wes-Kaap se middelgewigbokskampioen in my ouderdomsgroep.”
Die kinders is stil. Hulle oë is groot. Galpil se adamsappel wip-wip weer op en af.
En toe, om hierdie dramatiese onthulling te onderstreep, haak Louis af en klap Galpil se pet van sy kop af.
“Nou weet jy wie’s ek,” sê hy bars. “So as ek in die vervolg verby jou stap, kom jy onmiddellik op aandag en lig jou pet. Verstaan? Anders trek ek jou velle van jou lyf af.”
Galpil staan met gebalde vuiste. Hy wonder of hy sommer nou met die boelie moet begin baklei en of hy nog moet praat. Hy besluit om liewer nog iets te sê. Miskien sal dit dan nie nodig wees om met die