Papierblomme. Helena Hugo
“Ek sal Herkie se sussie oorstuur om te kom speel. Anderdag vat ek haar saam Lambertsbaai toe, die kinders raak verveeld vakansietye. Nou ja, geniet die dorp.”
Die oom trek weg en ry te vinnig deur ’n gat in die pad. Sy kar maak rookbolle wat stink.
“Ons dorp se mechanic,” sê Ouma. “Sal ons omdraai?”
Ouma loop al stadiger tot by ’n winkel wat toe is. Daar sit kinders op die stoep en rook. Hulle skree “tjips” en hardloop weg.
“Stout,” brom Ouma, “nie die soort kind met wie jy jou moet meng nie.”
Die dorp is nie so klein nie. Agter die winkelstraat kruip huise weg onder groot bome. In die Kosters se tuin groei die blomme deurmekaar. Die tuin van die tannie wat die orrel speel, is vierkantig. Niks groei wild nie, alles is gesnoei.
“Europees,” sê ouma Leen.
Die gordyne hier is dig toegetrek.
“Stellenbosch toe na hulle seuns. Oupa het gesê hulle beplan om ná kerk te ry.”
“Mamma wil hê ek moet klavierlesse neem.”
“Is jy lief vir musiek?”
“Ek speel in die slagorkes.”
“Ek sal met mevrou Swanepoel praat. Is jy moeg? Wil jy omdraai?”
“As Ouma wil.”
“Ons dorp het darem meer as een straat, nè?”
“Ja, Ouma.”
’n Tannie kom op haar huis se stoep uit, sy waai vir hulle.
Ouma Leen gaan staan by die tuinhekkie: “Hoe gaan dit?”
“Jou kleindogter?” vra die tannie. “Kom julle koffie drink?”
“Nie vanmiddag nie, ons stap!”
Die tannie lyk verlig. “Hulle hou mens jonk. Lekker stap.”
“Dankie.” Ouma vat haar hand. “Mevrou Visser,” sê sy, “woon ook al jare alleen.”
Hulle stap weg asof hulle glad nie moeg is nie.
“Ken Ouma almal op die dorp?”
“Nie almal nie, party wil ek nie ken nie. Daai vierkantige geboutjie daar wat lyk of dit verf kort? Dis die Engelse kerk. Wat nie alles daar aangaan nie – tot toneelstukke en Nuwejaarsdanse. Ons hou ons maar eenkant van hulle.”
Ouma en Oupa hou hulle so eenkant, die enigste mense wat by hulle aanklop, is dié wat Oupa soek om stukkende stowe en yskaste te kom heelmaak. Dan moet Oupa haar pophuis los en eers gaan help. Ouma staan soggens so vroeg op, dis nog donker, dan bak sy vleispasteitjies wat Oupa op Lambertsbaai gaan aflewer.
Janine lê in die bed met Pink Panther in haar arms en luister hoe Ouma instruksies gee. Teen die tyd dat die pap reg is, is hy terug. “Woensdagmiddag vat ek die koeksisters, en jy kan saamry,” belowe hy vir Janine.
“Mag ek?” vra sy vir Ouma.
“Kallie Calitz het gebelowe hy vat julle kinders, maar hy kom nie uit nie. Laat jou oupa jou Voëleiland toe neem, anders het jy ook niks van die vakansie nie.”
“Dan moet ons vroegoggend ry,” sê Oupa.
“Dit sal nie uitwerk nie. Kallie kom dalk nog.”
Herkie en sy dik mond is genoeg om Janine af te sit. “Asseblief, Oupa,” kerm sy, “ek wil nie saam met oom Kallie gaan nie.”
“Goed, maar ons maak dat ons vroeg wegkom, anders moet ons in die nag terugkom.”
“Maandag is pasteitjiedag, Dinsdag en Woensdag, koeksisters. Ek kom nie klaar voor namiddag nie. Moet ek in die nag opstaan om te bak?”
“Dis nie wat ek gesê het nie, vrou.”
“Dis wat julle van my verwag.”
“Ons ry verby, anderdag kan ons stilhou.”
Ouma en Oupa werk hulle boeglam. As hulle iets of iemand moet inpas, baklei hulle. Dis sý wat ingepas moet word. Selfs al sit sy in haar kamer en prenteboeke kyk, pla sy vir ouma wat kort-kort kom seker maak of sy nog daar is.
Maandag en Dinsdag sleep verby. Oom Kallie-hulle bly gelukkig weg. Oupa vat Janine Woensdag saam Lambertsbaai toe. Hulle ry al die pad langs die see. Hy wys vir haar waar hulle met veiligheid kan swem, ook plekke waar mense van die rotse af visvang. Daar lê bootjies op die strand. Vistermanne staan met visstokke tussen die bootjies.
“Hoekom het Oupa die boot verkoop?”
Oupa kyk van die pad af na haar. “Waar hoor jy dit?”
“Pappa het kiekies van Oupa se boot. Mamma het een in my album geplak.”
“Het jou pa jou niks vertel nie?”
“Niks.”
“Dan vertel ek jou ook nie.”
Janine is moedeloos. Sy het vir ouma Leen gevra en sy’t gesê sy moet vir Oupa vra. Nou weet sy nog minder.
Hulle ry tot in Lambertsbaai sonder om weer te praat.
Die winkel waar Oupa die koeksisters moet aflaai, is in die straat langs die see. Mense eet en drink op die stoep. Hulle is kaalvoet met kortbroeke en kortmouhemde.
“Transvalers,” sê Oupa. “Hulle vertrap ons strande.”
Die tannie stuur een van haar kelners om die bokse koeksisters agter in die bakkie te gaan haal. Janine kyk na vissies wat in ’n tenk aangehou word.
“Wat is haar naam nou weer?” vra die tannie.
“Janine.”
Sy haal ’n pakkie lekkers van die rak af. “Janine, hou jy van klapperys?”
Janine knik.
“Hier, dis joune.”
“Wat kos dit?” vra Oupa.
“Oom Koen, ek gee dit vir haar.”
“Dankie, dis gaaf van jou.”
“Ek is jammer vir haar, arme kind.”
Janine kyk vir die bontgestreepte vissies en maak of sy nie hoor nie. Die koeksisters word ingedra en die tannie tel die pakkies.
Oupa steek die geld in sy beursie. “Laat weet ons of Lenie moet afskaal.”
“Asseblief nie! Die Transvalers is hier tot die einde van die maand. Koeksisters is anyway goeie verkopers, binne en buite seisoen. Wat van ’n koffietjie vir jou, sjokolademelk vir Janine? Gratis vir julle.”
“Dankie, maar ons is op pad Voëleiland toe.”
“Dis reg, bly besig. Hou die nagmerries in toom. Jy moet weer saamkom, my skat.”
“Volgende week is sy in die skool.”
“Gaan sy al skool?”
“Graad een, sy is sewe.”
“Ons ou weeskindjie,” sê die tannie, “sies tog!”
Dit voel vir Janine asof die hele winkel vir haar kyk. Sy los die klapperys op die toonbank en loop so vinnig, sy verloor amper haar een plakkie. Oupa is kort op haar hakke. Hy sluit die bakkie oop, haal die klapperys uit sy sak en sit dit op die dashboard neer. “Pauline praat sonder om te dink,” brom hy. “Altyd.”
Janine vee die trane met die agterkant van haar hand af.
Oupa skakel die bakkie aan. “Ons gaan kyk voëls.”
Dit voel of sy siek is