Platt is wat - Plattdeutsch hat Bedeutung. Rolf Ahlers
un sünd ütefäuhert. De Fohrt güng von Wendzelle von den Graen Howwe lus, dor den Dämmen, ober den Streng un an de Kerke vorbie. Denne snartschen se den Huhen Hoff lang, vorbie an de Wenneborgsche Swieneweih, al weer ober den Streng un denne, en bettschen wieer, nah de linken Siete, nah Harße afebögt. Meiere Mudder keek un keek un wundere sik ein ober dat andere Mal ober dat, wat se allens tä seihn kreeg. – An de Harßsche Kerke noch vorbie un denne den Richteweg nah Wense lang. Un alldo se denne dor den Schüerpähle keimen, dat is man sä drei, veier Kilometers von tä Hüs wegge, da könne sik Meiers Mudder nich mehr hulen. Denn se was in öhren ganzen Leben noch nich sä wiet in de Weltgeschichte rumme ekumen. Meiers Mudder släuch sik in de Hänne un prahle lus: „Häbbe ik denn dat edacht, dat Dütschland sä grut is!“
An de Kerkendör
Direktemang vor de Wenneborgschen Kerkendör stahet twei Rusenbüsche. De seiht ganz besonners üt, besonners wenn se blämet. Aber worumme düsse Rusenbüsche da sünd, un wecke Bewandtnis se häbbet, dat weit ik nich.
Woans, in en anderen Dorpe, häbbet se uk säne Rusenbüsche an de Kerkendör stahn un davon well ik jüch lüttschig wat vartellen. Wat sik in jennen Dorpe vor veelen Johren täedragt hat, güng sä:
Hochtied was, ne grute Hochtied, de Sönne schiene un de Mannslüe, jeder in sienen Braenrock, wischen sik den Sweet üt den Gesichte. Un de Früenslüe un de Kinner, alle härren niee Klidasche anetrecket.
Un de Bräddigam un de Brüt, ach wie seute was dat antäkieken. – Aber da, as dat Brütpoor dor de Kerkendör güng, da varfüng sik de Sleier doch in de Rusen un – de Brüt stund mit den bluten Koppe da! Was düt en Teiken von den Herrn? Schölle düsse Brüt, wo dat Kleed al ganz prall ober den Büke sat, schölle düsse Brüt nich mehr mit Sleier un Myrrhenkranz in de Kerke gahn? De Lüe häbbet noch lange von düsse Hochtied eköert un oberhaupt, as nah fief Munaten en ütedragten Jungen von neggen Pund Gewicht tä krieschen anfüng.
De Paster un en Hase
Freuher härren de Pasters uk al in mehre Dörper tä preddigen un datä mössten se ja da uk henkumen, de mehrsten Male tä Fäte. Un wat sik dabie mal woans täedragt hat, dat härre freuher uk hier bie üsch angahn können. – Man mott sik dat bluß mal rindenken: De Wenneborgsche Paster up den Wege nah Harße.
Hei geiht den Eikenweg nah den Wohrsbarge tä, noch en lüttschig bettschen wieer, un denne bögt hei rechter Hand af un nimmt den Richteweg nah Harße hen. En Stücke von düssen Richteweg is hüte umme epleugt, un den Stieg ober den Streng gift et uk nich mehr. Villichte word düsse Weg ja mal weer richtig aneleggt. –
Na, nü aber wieer, wie et dumals den Paster da woans egahn is: De Paster sinniert ober de Preddigt nah un hult dat dicke Bibelbäk sä in de Hand, as – mit einen Male – en Hase up den Weg hucket. De Paster varjagt sik dulle, lätt dat Bibelbäk fallen un dript damidde – den Hasen. Up den Wege tärügge nimmt de Paster den Hasen midde un balle is de in en Braenpott varswunnen.
Aber, en nieensteeschen Nahber hat den Paster mit den Hasen eseihn un klappet ne bie Gerichte an. Aber de Amtsrichters wärren freuher doch noch beter täpasse. Un dat Urteil was denne uk sä üt den Leben egreppen un höre sik sä an: „Wat de Paster mit den Bibelbäke dript, dat dört hei behulen!“
Dunner
Butten trecket et sik tä, et word düster un de Wind maket sik up. Et rackelt an de Finsters un de Dören un an den Dake klappert wat. De Böme böget sik. – Un da, et dunnert. Rrrumms, rrrumms geiht et man sä. Mienichen word et al ganz swor up öhren Harten. Un Heinrich is nich da, hei kruckelt da wat up den Bodden rumme. Mienichen lupt hen un her un räpt in öhre höchste Not: „Heinrich, Heinrich kumm erunder, et dunnert!“ – Un Heinrich lätt sik Tied un antwort denne ganz sachte: „Ja, Mienichen, dat maket nist, dat kann ik hier boben uk höern!“
Lieke meten
Wo Licht is, is uk Düsternis – wo Lustiget is, is uk Trüriget. De Doenfrüe is mal weer underwegens, se geiht nah den Discher. As Bienamen härre de „Burri-Backi“ ekreegen. Wat dat bedüen schölle weit ik nich, jedenfalls is et woll en anseihnlichen Minsche ewesen, hei härre uk en Snurrbort wie Kaiser Willem.
De Doenfrüe kummt un seggt, dat de ule Zassenfrass – wat et freuher doch for Bienöme egeben hat – dat de ule Zassenfrass bien Starben tä Doe ekumen is un nü en Sarg brüket.
„Täuf en Ugenblick“, seggt hei tä de Doenfrüe, „wo is denn mien Tollstock? – Ik kume glieks midde. Wenn ik den Sarg maken schall, mott ik ja erst de Lieke meten.“
Wat is dat?
(Al vor lange Tied von öldere Lüe efragt.)
De et maket, de well et nich.
De et kofft, de brüket et nich.
De et grägt, de behult et nich.
De et hat, de weit et nich.
(Sarg)
Bossen Edeward
Düt was kein eborenen Wendzellschen, hei stamme üt Brönswiek un was Dakdecker. Von öhne word noch veel vartellt, aber en fründlichen Minsche is hei woll nich alle Tieden ewesen. Hei was woll af un an mal en bettschen groff – un dat wusste hei woll uk sülmst. Sä häbbet de Lüe denn uk eseggt: „Pass up, wenn dü mal dut geihst, wat schall denn denne weern?“ – Un Edeward antwore jedet Mal: „Denne könnt se mik in ne Herrigtunne dän un nah den Kerkhowwe trüllen.“
Un wie et sik sä dript, Edeward starft un schall as erster up den nieen Kerkhowwe bieesett weern. De Doenfrüe könne keine Drägers finnen. Se wusste sik aber tä helpen un leip nah den Vorsteher. De fackele nich lange, kreeg en grutet Blatt Popier her un schreef up: „For de nächste Beerdigunge weerd as Drägers inedeilt (erstens, tweitens, drittens, veiertens, fofftens un sesstens).“ – Un de Nöme stünnen up den Popier, Stempel noch un underschreben, fertig. Wer beerdigt weern schölle, stund da nich bie, dat wussten de inedeilten Drägers uk sä. An den Beerdigungsdag wärren de Drägers alle tä de passige Tied da. –
En poor Beleefnisse üt Edeward sienen Leben kumet hier nü an de Rehe. Et sünd:
An den Bahnhowwe
Erst is dat Holt an de Rehe
Slühkartuffeln un Herrig
Dat Schinken-Eten
De Glas-Telders
De Füerwehr-Varsammlunge
An den Bahnhowwe
Bossen Edeward wohne mit siene Früe Berta ganz dichte bie den Wendzellschen Bahnhowwe, in den lesten Hüse an den Wege, wo se dumals „Nickelnkulk“ tä eseggt häbbet. Stratennöme gaf et dumals noch nich. Düsse Weg was wiet von den Dorpe wegge, was nich eplastert un ofte stund Water in de Löcker da up den Wege, Stratenlicht was da uk nich. Dorumme meinen de Lüe woll, dat da bie Nachte de Engels üt de Waterlöcker keimen – un sä was et tä düssen ulen dütschen Namen „Nickelnkulk“ ekumen. – In de neggenteihn-hunnert-un-twintiger Johre un noch et bettschen danah sünd de ersten Hüser da ebüet. Dat Geld tän Büen recke uk dumals al nich hen un nich her, wecke härren sik denne en bettschen Geld bie einen elehnt, de Julius heiten däe. Dorumme könne et ja uk „Juliusstrate“ heiten, meinen andere. –
Dat was bluß dat vorweg Vartellte, et geiht ja umme düt:
Einen Dag keim Edeward weer mit den Züge von de Stadt, da is Brönswiek midde emeint, de Sönne keek sä in dat Kupee-Finster un von de Arbeit was hei sä madderig. Hei sleip in un kreeg de Ugen erst weer up, as de Zug von den Wendzellschen Bahnhowwe al weer affäuhere. Da rat Edeward dat Kupee-Finster up un bölke rüt: „Berta, ritt de Kartuffeln von den Füer, ik snartsche vorbie!“
Erst is dat Holt an de Rehe
Et was Wintertied.