Platt is wat - Plattdeutsch hat Bedeutung. Rolf Ahlers
deist dü ja wetten. Un denne kiek man in de Stübe, up den Vertiko liggt de Breiftasche. – Wi täubet hier sä lange. Denne brüke ik mit den Auto nich ummedreihen – mit den Rückgang un sä. Un ik brüke nü uk nich nah Wendzelle hen tä fäuhern un denne weer nah hier her.“
Aber Nahber Heinrich antwort: „Nee Martha, sä nich. Dreihe man umme un zuckele man noch mal nah Hüs tärügge. Denne brüket ji hier nich sä lange up mik tä lüern.“
Bien Slachten
Dat Slachtefest is dat höchste Fest in jeden Johre, sä häbbet freuher de ulen Lüe eseggt. De Dage vor den Slachten güng et mit de Makeriee al huch her. Washolt un Splittern ranhalen, Tuppens un Kettel ütschüern. Wostebänd, Solt un Pepper inköpen. An Brennetrog, Slachtedisch, Krümmel, Strick, Mollen, Näppe, Blätreuhrer mösste an edacht weern, dabie was aber Sluck un Beier nich tä vargetten.
Morgens freuh an den Slachtedag keim Füer under den Kettel. Da dörste kein Ies mehr up den Water wesen, wenn de Slachter da nah keek. Nah den Kaffee güng et lus. Dat Swien kreeg en Strick umme ne Hesse un worte butten anebunnen. Mit Pickel un Hamer kreeg dat Swien en Slag vor den Kölschen un füll umme. Afsteken – dat Blät keim. De lüttschen Kinner güngen af. Ein von de grötteren mösste den Swanz geradetrecken, süss gaf et näuher krumme Wöste.
Nah den Afbrennen mit den heiten Water un den Afglocken wärren de mehrsten Hoore al af un dat Swien keim up den Slachtedisch. Dat Putzen mit en Mest güng lus. Mit einen Male keim de Hüsherre al mit de Sluckpulle. Hei lüchte damidde ober dat Swien un see datä: „Dat ji de Hoore beter seihn könnt.“ – Prost, en lüttschen Sluck. – Un noch einen: „Damidde wi et beter bören könnt.“ Un swupp hüng dat Swien an den Haken. Glieks gaf et noch en lüttschen Sluck. De Slachter snatt dat Swien up un de Darm keimen rüt. „Wat schall mit den Bostknoken weern?“, reip hei datwischen. Bie den Därmeputzen güng et lus: „Kiek mal, de hat ja ne Darmvarslingunge.“ Einer, de dat erste Mal bien Slachten hulp, mösste lus un den Darmbohr halen. Wenn hei den Braen eroken härre un güng nich, denne dörste hei nahmdags de Sültenpresse halen. Ne Kiepe vull Steine was et sä oder sä.
De upepüstete Blase mösste ganz huch henehängt weern, denn süss speelen de Kinner bluß Fätball damidde. Ein von de grötteren Kinner dörste mit twei Zigarren nah den Standesbeamten hengahn, dat Swien mösste ja afemellt weern.
Underdeme keim uk de Trichinenkieker. In de Köke büe hei sien Mikroskop up. Denne hale hei sik von den Swien ganz lüttsche Fleischplockens. De legge hei up ne dicke Glaslieste, ne tweite Glaslieste keim darup un mit twei Schrüben dreihe hei allens tähupe. Nü schof hei de Glasliesten under den Mikroskop hen un her, mösste sik mehre Male de Ugen ütwischen un keek weer un weer in dat Mikroskop rin. „Unkel, dört ik uk mal kieken? Un wie süht denne dat üt, wat dü sochst?“, meine dat eine von de grötteren Kinner. Un de Trichinenkieker antwore: „Ja, Kinner, dorkieken dört ji alle mal. Aber wie dat ütsüht, wat ik seuke, kann ik jüch nich wiesen. Ik seuke ja al veele Johre, aber dat, wat ik seuke, häbbe ik noch nienich efunnen.“ Aber üt de amtliche Handlunge make hei jedet mal ne düchtige Makeriee, en richtige Gewese.
Nah den Middagebrut, wenn uk dat Fleisch weik ekoket was, güng et an dat Wostmaken: Knackwost, Lebberwost, Sülte, Rutwost, bie wecken Lüen uk noch Grüttewost un Swärkenwost. Twischendor mössten uk noch de Darm ebunnen weern. „Vargitt bluß nich de Klunterwöste for de Kinner“, reip de Früe, „un düsse Pott is for de Steke.“ De Kinner aten underdeme de Keerne. As de Slachter de Blase open snatt, schöllen de Kinner mit en Telder de Luft upfängen, de da rüt epüst keim. Denne keim dat ütekeuhlte Swien up den Slachtedisch. De Schinkens, de Specksieten un de Karbonade keimen täerst an de Rehe. En Nahberskind kralle sik den Swanz, swupp härre et ne al einen hinden an den Joppen ehängt. De güng sä dor dat Dorp un wunnere sik, dat de Lüe ober öhne lachen.
De Upa stund an den Kettel un koke de Rutwost. De lüttschen Wöste härre hei ja al gor, de swommen nü in den kulen Water. Bluß de Pipwost düere noch, de mösste noch en bettschen zuttern.
Dat Fleisch for de Mettwost mösste dor den Wulf edreiht weern. Twei Helpers wesseln sik dabie af, de Sweet leip man sä. En Klumpen Gehacktes keim glieks up en Telder, for dat Abendbrut. Un denne güng et an dat Mettwostmaken. Wenn de Hoheiten – Flämenpümpel un Slacke – täebunnen wärren, gaf et en lüttschen üt de Pulle – et dörste aber uk en gruten Sluck wesen.
Wenn denne noch de Brägenwost up den Rick hüng, vartrecken sik de Mannslüe in de Köke un füllen ober dat Abendbrut her. Tä warme Steke gaf et warmen Kartuffelsalat – de mit Breuhe tärecht emaket was – ne Zipolle was da uk anne. Uk de frischen Weikwöste – Lebberwost un Rutwost – mössten probeiert weern.
De Früenslüe härren nü de Waschköke under öhren Konfuchtel, wuschen allens af un schüern den Fätbodden. Wenn se weer in dat Hüs keimen, satten de Mannslüe al in de Stübe un speelen Korten, dat düere mannichmal noch de halbe Nacht. Wenn dat Beier un de Sluck tä freuh alle wärren, mösste glieks einer nah den Kräuger un noch wat halen.
De Pingstbesüch
(Nah en Gedichte von Erich Bock, hei was Paster in Rieper von achtteihn-hunnert-fief-un-neggenzig bet neggenteihn-hunnert-un-ölwe; düsse Pingstbesüch is in jenne Tied gewisslich ewesen.)
Pingsten was et un de Früe un de Meekens wärren alleene tä Hüs. De Pötte zuttern sä lüttschig vor sik hen, et schölle tä Middag Bratschen un Klümpe geben. –
Mit einen Male gaf et en grutet Gesüse. Da was dik doch ne grute Söge von de Wenneborgschen Siete dor den Sniegraben doremaket un nah de Riepersche Siete rober ekumen!
Nü süst de Söge al in den Hüse up de lange Deele hen, de Früe un de Meekens krieschet, de Söge schall jüm ja nist dän.
Dor de Middeldör lupt de Söge – un in de Köke rin! Se snüft un snüft un rükt de Bratschen un de Klümpe, dat was wat! Na, an den Bratschenpott kann se nich anrecken, aber den Steel von de Panne kriegt se mit den Snüssel tä faten – ach de Klümpe, ach de Klümpe – de grute Panne, wat for ne Schanne!
Nahdeme de Söge de Klümpe upefretten härre, leip se weer up de lange Deele. Da stund en grutet Kleerschapp. De Dör davon is tä, man güt, bluß twischen Wand un Schapp da schüft sik nü de Söge. Bumms fallt dat Schapp umme un de Früe un de Meekens ligget da under!
Höere an, nü kummt Hülpe. De Swienehirte kummt anelupen un kriegt dat Unglücke tä seihn. Angefat, de Söge her, en Bänd umme en Fät un rüt etrecket dat ganze Deiert. Dat Schapp weer huch un de Früenslüe behümschert, se kumet weer hindern Atem. Et güng doch noch mal halwege af. – De Swienehirte tocket denne mit de Söge weer dor den Sniegraben, tärügge nah de Wenneborgsche Siete.
As de Mannslüe nahdeme üt de Pingstkerke nah Hüs keimen un al den Dustemust tä wetten kreegen un dat tä wetten kreegen, wat sik täedragt härre, da füngen se tälest an tä lachen. Ji uk?
Martha-Thea
Kinner worten freuher tä Hüs eboren, de Hebamme keim un make dat. Bluß wenn sik wat besonneret tädragen könne, mösste de Dokter kumen oder et güng in en Krankenhüs.
Nahdeme nü dat Kind eboren was, de Hebamme härre en Meeken ehalt, worte ober den Namem beraen. Wie schölle dat Kind heiten? Hen un her un her un hen. De junge Mudder güng et güt, den jungen Vader uk. Bie alle düsse Namen-Seukeriee tullicke de junge Vader ne Pulle Beier üt un denne noch eine un twischendor härre hei uk al in ne Sluckpulle rin ekeeken. Nü was et Tied, de junge Vader mösste lus un dat Kind bie den Standesbeamten anmellen. De Standesbeamte schreef un schreef, hei kennt de Lüe ja. Wat se for Nöme häbbet un woneier se up düsse Eere ekumen sünd, steiht in de Bäuker. Nü aber: „Woneier is dat Meeken eboren?“ „De Ühr hat hüte morgen gerade teihn Mal eslaen“, kreeg hei tä wetten. „Un wie schall dat Meeken heiten?“ Nü kleie sik de junge Vader an sienen Koppe rumme.