Żony SS-manów. Kobiety w elitarnych kręgach Trzeciej Rzeszy. Gudrun Schwarz

150

Staatsarchiv Marburg, Best. 327/2, Rhein, bieżący nr 82, akta SS-O.A.-Rhein, okólnik „Oberabschnitt SS Rhein”, Wiesbaden, 24.10.1939, w którym zasugerowano, żeby ciężarne wdowy po esesmanach były kierowane do domu Lebensbornu.

151

Bundesarchiv Berlin, film 3359, Sztab Osobisty Reichsführera SS, folder 1312, list od Lisel P. z połowy października 1942 r.

152

Staatsarchiv Marburg, Best. 327/2, Fulda-Werra, bieżący nr 57, akta SS-O.A. Fulda-Werra, SS-Fürsorge- u. Versorgungsbefehlsblatt des SS-Oberabschnitts Fulda-Werra (Sonderverteiler) [Dziennik Rozkazów nt Opieki i Zaopatrzenia SS Oberabschnitt SS Fulda-Werra (specjalny rozdzielnik)], rocznik 1, nr 3, Arolsen, 15 kwietnia 1942.

153

Bundesarchiv Berlin, film 3334, Sztab Osobisty Reichsführera SS, folder 332. Günther Tamschke, ur. 26 lutego 1896 r. w Berlinie, od 17 maja 1926 r. należał do NSDAP, a od 1 sierpnia 1926 r. do SS, i był tak zwanym starym bojownikiem. Ożenił się krótko po zakończeniu I wojny światowej. Od maja 1934 r. należał do SS-Verfügungstruppe (Oddziału Specjalnego Przeznaczenia SS) Totenkopfstandarte w obozie koncentracyjnym Dachau, gdzie wkrótce został mianowany schutzhaftlagerführerem (szefem więźniarskiej części obozu). Od marca 1935 do jesieni 1937 r. był führerem Inspektoratu Obozów Koncentracyjnych, od 1 grudnia 1937 r. komendantem obozu koncentracyjnego Lichtenburg. Por. Bundesarchiv Berlin, Document Center, akta SS-O Tamschke.

154

Bundesarchiv Berlin, film 3334, Sztab Osobisty Reichsführera SS, folder 332, list od komendanta SS-Totenkopfstandarten do szefa Sztabu Osobistego Reichsführera SS Wolffa, 30 sierpnia 1939.

155

Zob. rozdział: Dwużeństwo: „Friedelehe”.

156

Tamaschke starał się w Braunkohle-Benzin A.G. (Brabag) o posadę kierownika ochrony zakładu, ale został odrzucony. Por. Bundesarchiv Berlin, film 3334, Sztab Osobisty Reichsführera SS, folder 332, list od szefa Głównego Urzędu Bezpieczeństwa, kierownika Wydziału Centralnego III 2, do Głównego Urzędu Personalnego SS/Urzędu Personaliów Führerów z 2 września 1939 r. Tamaschke w połowie sierpnia zjawił się w Brabagu i pracował tam na okres próbny. Już pod koniec sierpnia został zwolniony. Por. list standartenführera SS Kranefussa do szefa Sztabu Osobistego RFSS, Wolffa, 22 września 1939. W październiku Tamaschke został przeniesiony przez Główny Urząd Personalny SS na służbę próbną do Urzędu Ziemskiego (Bodenamt) w Pradze. Por. dalekopis od szefa Głównego Urzędu Personalnego SS, Schmitta, do szefa Sztabu Osobistego RFSS, Wolffa, z 11 października 1939 r. Z końcem grudnia znów został zwolniony. Por. list reichsführera SS do Tamaschkego z 5 stycznia 1942 r. 29 listopada Tamaschke starał się o zatrudnienie u szefa Policji Bezpieczeństwa i SD – również bezowocnie. Por. list szefa Policji Bezpieczeństwa i SD do Tamaschkego z 22 grudnia 1939 r. W styczniu 1940 r. Urząd Opieki i Zaopatrzenia SS poinformował go, że pomimo intensywnych poszukiwań wciąż jeszcze nie znaleziono dla niego żadnego miejsca pracy. Por. list z Urzędu Opieki i Zaopatrzenia SS, Berlin, do Tamaschkego, Praga, pensjonat Sokol, 5 stycznia 1940.

157

Tamże, list szefa Sztabu Osobistego RFSS, Wolffa, do standartenführera SS Kranefussa, 19 września 1939. Dalej stwierdzono: „Upoważniam Pana, by w piśmie do Tamaschkego zwrócić uwagę na to, że polecenia te zostały wydane przez reichsführera SS”. 21 września 1939 r. Wolff napisał do Leonore K., siostry żony Tamaschkego, że „jak najdobitniej przypomniał” Tamaschkemu o jego obowiązku zapewnienia środków do życia jego żonie. A także „niedwuznacznie uzmysłowił […], że będzie musiał liczyć się ze swoim zwolnieniem z SS, jeśli nadal będzie wymigiwał się od tego najbardziej prymitywnego świadectwa rycerskości w stosunku do swojej żony”. 30 października 1939 r. Wolff ponownie zażądał od Tamaschkego, by wywiązywał się ze swojego obowiązku zapewnienia środków utrzymania swojej rodzinie.

158

Tamże, list od Tamaschkego do szefa Sztabu Osobistego RFSS, Wolffa, 6 listopada 1939.

159

Tamże, list od Tamaschkego do reichsführera SS, 11 stycznia 1942. Był teraz odpowiedzialny za „aryzację” przedsiębiorstw, które wcześniej miały żydowskich właścicieli. Dwa lata później, 5 stycznia 1942 r., na rozkaz Himmlera Tamaschke został zwolniony z SS: „Zwolniłem z SS pewnego führera ze skutkiem natychmiastowym, ponieważ w obecnej chwili, gdy na frontach miliony uczestniczą w najcięższych walkach, on, wykorzystując swoją pozycję führera SS, starał się przejąć własność żydowską, jakiej nigdy by się nie dorobił własnymi siłami i dzięki własnej zaradności”. Tamże, rozkaz SS z 5 stycznia 1942 r. Decyzja o zwolnieniu ze służby po wyjaśnieniu zarzutów została uchylona 1 października 1944 r. i Tamaschke został oddelegowany jako führer do sztabu Oberabschnitt SS Böhmen und Mähren (Nadokręgu SS Czechy i Morawy). Bundesarchiv Berlin, Document Center, SSO akta Tamaschke. Tamaschke zmarł 14 października 1959 r.

160

Mowa przed oberabschnittsführerami i szefami głównych urzędów w Domu Lotnika (Haus der Flieger) w Berlinie, 9 czerwca 1942, cyt. za: Smith, Peterson (1974, s. 156).

161

Staatsarchiv Marburg, Best. 327/2, Fulda-Werra, bieżący nr 57 akta SS-O.A. Fulda-Werra; list z Głównego Urzędu Dowodzenia SS, Urzędu Dowodzenia Waffen-SS, Berlin, 3 lipca 1941, Abt. III, Tgb. Nr. 1134/41 N/E, do rozdzielnika A/III. Himmler wykorzystał ten „przypadek” jako pretekst do rozkazu, który wydał 21 czerwca 1941 r. i który miał zostać „jak najpilniej podany do wiadomości” wszystkich esesmanów: „Także w przyszłości będę jak najsurowiej karał każde złamanie mojego powyższego rozkazu, za pomocą którego zakazałem członkom SS i policji jakichkolwiek stosunków seksualnych z kobietami i dziewczętami innej rasy”.

162

Zarzut ten postawiono Wyższemu Dowódcy SS i Policji Behrendsowi: „…należałoby zakomunikować panu Behrendsowi, by przy całej miłości do swojej żony stopniowo przejął dowodzenie w tym małżeństwie”. List Himmlera do Wernera Lorenza, szefa Centrum Koordynacyjnego Niemców Etnicznych, z 16 grudnia 1944, w: Heiber (1970, s. 217).

163

Por. list Himmlera do obergruppenführera SS Panckego, z 16 maja 1944, w: Heiber (1970, s. 332); zob. także Bundesarchiv Berlin, Best. NS 19/3142; wymiana korespondencji Himmlera z rodziną SS Pancke.

164

Mowa Himmlera przed gruppenführerami 8 listopada 1937 r.; cyt. za: Smith, Petersen (1974, s. 83). Nie tylko Himmler, ale także partia uważała, że musi reglamentować poczynania małżonek. 4 lutego 1944 r. szef Kancelarii Partii Bormann wydał zarządzenie 22/44, dotyczące „Zachowania małżonek i członków rodzin czołowych funkcjonariuszy partyjnych”. Stwierdzono w nim: „Na polecenie Führera przypominam następujące zasady:

1) Małżonki czołowych towarzyszy partyjnych muszą powstrzymywać się od ingerowania w jakiekolwiek sprawy służbowe swoich mężów. Jest wręcz wstrętne, kiedy żony w jakikolwiek sposób próbują wpływać na decyzje swoich małżonków lub oceny współpracowników, jakie ci mają wydać.

2) Żony w żadnym razie nie mogą posługiwać się tytułami lub stopniami służbowymi swojego męża. Mogą podawać tytuł tylko wtedy, kiedy same go uzyskały.

3) Tytuł i stopień służbowy towarzysza partyjnego nigdy nie mogą być dla jego żony i jego innych członków rodziny pretekstem do przechwałek lub żądzy przepychu. Skromność i wzorowe zachowanie zawsze robią znacznie korzystniejsze wrażenie niż otwarte lub zakamuflowane odniesienia do tytułu i stopnia służbowego.

4) Bez wyjątku nie powinny odbywać się tak zwane imprezy towarzyskie, chociaż żonom czołowych