Stormkind. Riana Scheepers
waar hulle bly, drink Ierse koffie. Deidre bestel haar koffie sonder suiker. Sy eet die dik room op die koffie met ’n teelepel af voordat sy dit drink en lag vir sy geskokte oë.
Ná ’n maand kom Deidre saam met hom terug, ’n jong vrou met vlammende rooi hare en skerp blou oë. Sy bring die fluit saam waarmee sy die onrus en die verlange in Storm se hart gefluister het.
Storm se ma haal die klomp losgoed uit wat in die jonkershuis op Stormkloof staan en pak dit op die solder van die groothuis. Sy maak die huisie van hoek tot kant skoon, laat die vuurherd nuut uitwit en pak ’n stapel stompe vir die winter in ’n groot krat langs die herd. Die klein kombuisie word met mooi ou borde, koppies en messegoed en ’n paar potte en panne toegerus. Die bed word opgemaak en ekstra linne en komberse in die houtkis gepak, alles sodat die meisie uit Ierland haar eie klein huisie kan kry om in te bly tot sy besluit het wat sy wil doen. In die stilligheid wens Lien dat haar skoonma dit vir háár gedoen het in die dae toe sy, ’n plaasmeisie uit die Karoo, skaam en onkundig hier op die plaas aangekom het, toe daar nie vir haar ’n eie huis of genade was nie.
Ouma Lien ontmoet vir Deidre en verstaan waarom haar seun dié vrou gekies het. Deidre kyk haar reguit in die oë. Haar glimlag is warm en spontaan.
“Jy is welkom by ons, Deidre,” sê sy vir die meisie. “Stormkloof sal ook jou plaas word as jy by my seun wil bly. Leer ken die plaas en onse maniere van doen op jou eie tyd. Ek hoop jy is gelukkig hier, my kind.”
Deidre lê snags in die koperkatel en luister na die uile. Sy kyk op na die naglug en sien die Suiderkruis en die Melkweg se miljoene sterre. Sy luister na wat haar hart vir haar sê en sy luister na wat haar verstand sê. Dit sê twee verskillende dinge. Die een sê: Bly; die ander een sê: Jy kan nie bly nie.
Sy sien hoe die druiwe van die vorige parsseisoen wyn word. OuStorm en KleinStorm leer haar wyn proe, hoe om ’n wynproe aan te bied. Sy is nie meer net ’n besoeker nie, sy begin in die kelder werk en laat die besoekers aan die kelderwyn proe en koop. Almal op die plaas raak op haar verlief, op haar oë wat skitter, haar uitspraak, haar hande wanneer sy ’n glas wyn ophou teen die lig, donkerrooi soos robyne.
Sy gee ’n fluituitvoering in ’n klein saaltjie vir die mense op die dorp. Hulle gaan laataand huis toe, maar die hele nag hoor hulle nog die note van haar fluit weerklink, die melancholiese volkswysies uit ’n ander land. Hulle harte klop met die verlange en skoonheid daarvan.
Deidre se wit Ierse vel word bruin in die buitelug terwyl sy saam met Storm op die plaas en in die wingerde loop. Haar hare skroei rooier, ook die sproete op haar neus en arms.
Sy word mooier.
Haar hart en haar verstand begin dieselfde ding sê.
Saans, as sy en Storm voor die vuurherd in die jonkershuis sit, haal sy haar fluit uit en speel vir hom. Soggens, as die dag sonder wind of reën is, stap sy met haar fluit die bergpad uit en gaan sit op ’n rots waar sy Stormkloof en die hele Stormvallei kan sien. Die mense van alle uithoeke in die vallei hoor haar musiek en staan stil om te luister. Sy hou hulle almal in haar web van note vas, selfs dié wat vir KleinStorm spot oor sy uitlandse meisie.
Vyf maande later, toe die akkerbome weer begin bot ná die winter, sê haar hart en haar verstand dieselfde ding.
Sy gaan terug Ierland toe. Vir oulaas, om vir haar mense te gaan sê sy gee haar hart en haar lewe vir die man uit Afrika, sy gaan terugkom na hom toe om met hom te trou.
Storm gaan haal haar weer op haar groen eiland, hierdie keer met álles wat sy wil saamneem uit haar eie land.
Deidre se beneukte ma, Katherine Jane O’Donnell, mor omdat Deidre op 28 jaar nog te jonk is om te trou, dis haar laatlam wat haar op haar oudag moes oppas. Sy kla oor die warm woestyne en die Engelse in Suid-Afrika. Afrika is nie ’n land vir beskaafde mense nie, dit is ’n land van barbare en dorpe waar leeus in die strate rondloop om jou op te vreet, hou sy voet by stuk. Uiteindelik gee sy wel nukkerig en heimlik gelukkig haar toestemming en sluk ’n halwe glas whiskey sonder water weg.
Storm en Deidre raak verloof êrens op die hoë kranse bokant die see, naby die ruïnes van Burrishoole Abbey.
“Ek gaan die spoke van die monnike hier mis,” sê Deidre en huil ’n bietjie teen Storm se bors, “ek speel altyd my fluit vir hulle: hulle luister na my, hulle hou daarvan.”
“Daar is oorgenoeg spoke op Stormkloof wat van jou fluit sal hou,” troos hy.
Weet Deidre dat sy weer vir die spoke van Burrishoole Abbey sal speel?
Nee.
Want Deidre is nou te verloof en te gelukkig.
6
Huwelik
In die somer van dieselfde jaar trou Storm van Deventer met Deidre O’Donnell, die meisie uit Baile Uí Fhiacháin, die dorpie aan die weskus van Ierland waar die rawe nesmaak in die ruïnes van die ou kloosterkerk. Deidre se suster Muriel en haar broer Keegan, beide ouer as sy, kom Boland toe vir die geleentheid.
Deidre se ma kom nie saam nie. Katherine O’Donnell kry te koud en is te sieklik vir die lang reis na ’n vreemde land. Sy het reeds kort ná die verlowing haar eie trourok met die kleur van dik room aan haar dogter gegee en met ’n halfkwaai brom en goedkeurende knik haar kind aan die man uit Suid-Afrika afgegee. In haar oë is hulle reeds getroud.
Op Stormkloof word die groothuis se gastekamers en die jonkershuis se beddens opgemaak met varsgestrykte linne, die ruite gewas, die werf en die stoepe gevee, die glase en die koper gepoets vir almal wat van ver kom, maar veral vir die Ierse familie. Hulle drink die hele tyd vrolik wyn, kyk met groot oë na alles en lag vir alles wat so vreemd en wonderlik is. Hulle is tevrede met die plek waar hul suster gaan bly, gelukkig met die man van haar keuse.
KleinStorm van Deventer beloof sy lewe en trou aan sy Ierse bruid in die klein wit kerkie op die plaas. En sy aan hom, haar bruidegom, met haar eerste woorde in Afrikaans.
Vandag nog praat en skinder die mense oor wat daardie dag in die kerkie op Stormkloof gebeur het. Want nét na die huwelik bevestig is, nog steeds voor die preekstoel, net daar voor die predikant en al die mense, begin Storm die haarnaalde uit sy bruid se kapsel haal en maak haar hare los. Die gaste in die kerk snak saggies na asem, begin senuweeagtig lag en bloos oor die intimiteit van wat voor hul oë gebeur. Deidre se hare kartel soos ’n elektriese storm om haar gesig en sak af tot in haar middel.
Ek het jou lief, sê Storm.
Ek het jou lief, sê Deidre, met haar Ierse aksent. Almal in die kerk sien dit is die waarheid.
7
Geboorte
’n Bietjie langer as ’n jaar later, in April, word Storm en Deidre se liefdeskind gebore. ’n Dogtertjie met fyn sproetjies op haar neus en ’n verskriklike bos rooi hare. Katherine Jane van Deventer word sy gedoop. En word terstond “Jana”.
En drie jaar later, toe haar ma wegraak, word sy StormJana.
8
Katherine Jane
Toe Jana drie jaar oud is, gaan Deidre terug Ierland toe om afskeid te neem van haar ma.
Oud en bleek en met ’n vel soos gerimpelde boombas, maar steeds met ’n kop vlamrooi hare op ’n wit kussing en beneuk soos altyd, lê Katherine Jane O’Donnell in haar antieke eikehoutbed. Sy gaan stadig dood, maar nie saggies nie. Haar slepende siekte gaan gepaard met hoes en spoeg en swakheid wat die opvlieënde vrou van eens tot raserny dryf. Sy kan nie opstaan en loop en skel en hemel en aarde beweeg nie, sy kan niks doen nie. Shyte! spoeg sy in die enemmelslopemmer wat Muriel langs die bed neergesit het. Sy lê kragteloos en kwaad in haar bed wat oorgetrek is met die linne wat sy nog as jong meisie met die hand geborduur en in haar bruidskis gebêre het.
Wat makeer ouma Katherine? Hoe sal Jana weet? Jana is drie jaar oud en bly agter in die sorg van haar pa, ouma Lien en OuStorm. Haar ma klim op die vliegtuig en gaan Dublin toe.
In