Krzyżacy. Henryk Sienkiewicz

Krzyżacy - Henryk  Sienkiewicz


Скачать книгу
a formą organizacji wojskowej.

361

Timur Chromy — znany też jako Tamerlan, (1336–1405), chan Złotej Ordy i twórca wielkiego mongolsko–tatarskiego imperium, które rozpadło się po jego śmierci.

362

władca Rusi Moskiewskiej — tereny dzisiejszej Rosji (Ruś Moskiewska) i Ukrainy (Ruś Kijowska) były w średniowieczu pod władzą Tatarów.

363

Aleppo — miasto na skraju Pustyni Syryjskiej.

364

Damaszek — stolica Syrii.

365

synowie Beliala — przen. poganie; Belial a. Baal — bożek pogański wspominany w Starym Testamencie.

366

Spytko z Melsztyna — (1364–1399), wojewoda krakowski, poległ w bitwie z Tatarami nad Worsklą.

367

odpust — w religii katolickiej darowanie bądź zmniejszenie kary za grzechy, które zostały już odpuszczone.

368

kopijnicy — ciężka jazda uzbrojona w kopie i miecze.

369

Chromy — przydomek Timura (Tamerlana) (1336-1405), chana Złotej Ordy i twórcy wielkiego mongolsko–tatarskiego imperium, które rozpadło się po jego śmierci.

370

wizerunek Chrystusów (daw.) — wizerunek Chrystusowy, wizerunek Chrystusa.

371

jużem się obaczył — już sobie przypomniałem.

372

ćma (daw.) — mrowie, tłum.

373

prawić (daw.) — mówić, opowiadać.

374

dworscy — ludzie należący do dworu.

375

dalibóg (daw.) — naprawdę, słowo daję.

376

bawić (daw.) — przebywać.

377

do dnia — rano.

378

ozwać się (daw.) — odezwać się.

379

więcej — bardziej.

380

królową polską — mowa o królowej Jadwidze.

381

Jaśko z Tęczyna — syn Jędrzeja z Tęczyna, wojewody krakowskiego i sandomierskiego, kasztelan krakowski.

382

rajca (daw.) — radny.

383

rakuski (daw.) — austriacki.

384

kniaź — książę.

385

bojarzyn a. bojar — rycerz, szlachcic litewski, ruski lub wołoski.

386

szuba (daw.) — szerokie okrycie wierzchnie.

387

obrazy bizantyjskie — malarstwo religijne w prawosławnym Bizancjum cechowało się surowością i dostojeństwem.

388

stalle — zdobione ławki w prezbiterium, blisko ołtarza, przeznaczone głównie dla duchownych.

389

królestwo — tu: król i królowa.

390

smagły — o ciemnej, oliwkowej cerze.

391

ustawicznie (daw.) — ciągle.

392

przygana (daw.) — krytyka, zarzut.

393

Podniesienie — część mszy św., gdy kapłan ukazuje wiernym Ciało i Krtw Chrystusa.

394

Jadwiga — (ok. 1374–1399), córka Ludwika Węgierskiego, w 1384 koronowana na króla Polski (prawo nie przewidywało wówczas koronacji królowej), w 1386 poślubiła Władysława Jagiełłę, co dało początek unii polsko-litewskiej.

395

Ludwik Węgierski — węg. Lajos I Nagy, Ludwik I Wielki (1326–1382), król Węgier w latach 1342–1382, król Polski w latach 1370–1382, ojciec Jadwigi.

396

zrzekła się pierwszej dziewiczej miłości — mowa o Wilhelmie Habsburgu zwanym Uprzejmym (ok. 1370–1406).

397

minstrel (daw.) — śpiewak, poeta.

398

Te Deum — hymn znany od czasów wczesnochrześcijańskich, głoszący chwałę Boga (Ciebie, Boże, wysławiamy).

399

kośba (daw.) — żniwa.

400

Piotr Wysz Radoliński — (ok. 1354–1414), biskup krakowski od 1392, poznański od 1412, przeniesiony na to drugie stanowisko na skutek intryg dworskich, wykonawca testamentu królowej Jadwigi.

401

połóg — około sześciotygodniowy okres po porodzie.

402

lubo (daw.) — chociaż, mimo że.

403

podana nieco naprzód — nieznacznie pochylona do przodu.

404

manela (daw.) — złota bransoleta.

405

światowy (daw.) — świecki.

406

złotogłów — kosztowna tkanina ze złotą nicią.

407

bisior — cienka i kosztowna tkanina, jedwab morski.

408

złogi — tu: poród.

409

Akademia Krakowska — założona w 1364 w Kazimierzu z fundacji Kazimierza III Wielkiego, odnowiona w 1400 w Krakowie przez Władysława II Jagiełłę z fundacji Jadwigi Andegaweńskiej, od 1817 funkcjonuje pod nazwą Uniwersytet Jagielloński.

410

pozór (daw.) — wygląd zewnętrzny.

411

liliowa — tu: biała jak lilia.

412

popłatać — pociąć mieczem, posiekać.

413

rohatyna (z ukr.) — włócznia z grotem zaopatrzonym w


Скачать книгу