Janusz I Starszy (Warszawski) — (ok. 1346–1429), książę mazowiecki, lennik Władysława Jagiełły.
584
sierdzić się — złościć się, gniewać się.
585
pan krakowski — zwyczajowe określenie kasztelana krakowskiego.
586
statek (daw.) — majątek, zwł. ruchomy.
587
folgować (daw.) — traktować łagodniej.
588
zgoła (daw.) — nawet.
589
zali (daw.) — czy.
590
cudny (daw.) — dziwny.
591
Stanisław ze Skarbimierza — (ok. 1365–1431), pierwszy rektor Akademii Krakowskiej, wybitny kaznodzieja.
592
doma (daw.) — w domu.
593
do dnia — rano.
594
Witold Kiejstutowicz, zwany Wielkim — (ok. 1350–1430), wielki książę litewski, brat stryjeczny Władysława Jagiełły. W latach 1382–1385 oraz 1390 przejściowo sprzymierzony z Krzyżakami przeciw Jagielle.
595
drzewiej (daw.) — dawniej.
596
Krewo — śrdw. miasto na Litwie, obecnie wieś w powiecie grodzieńskim na Białorusi.
597
kniaź — książę.
598
warować się od czegoś — powstrzymywać się od czegoś, strzec się czegoś.
599
kować (daw.) — kuć.
600
Wojciech Jastrzębiec — (1362–1436), biskup krakowski 1412–1423 i poznański 1399–1412, kanclerz koronny, przed osiągnięciem godności biskupiej czynny na dworze Władysława Jagiełły.
601
przetowłosy (daw.) — jasnowłosy.
602
rajca (daw.) — radny.
603
żak (daw.) — uczeń, student.
604
Zawisza Czarny z Garbowa — (ok. 1370–1428) polski rycerz, przez pewien czas na służbie króla Węgier Zygmunta Luksemburskiego.
605
pałączasty — (o nogach) wygięty w pałąk, krzywy (częsta przypadłość u osób dużo jeżdżących konno).
606
Zyndram z Maszkowic — (zm. ok. 1414) polski rycerz niemieckiego pochodzenia.
607
Paszko (Paweł) z Biskupic, zwany Złodziej — rycerz, uczestnik bitwy pod Grunwaldem.
608
Marcin (Marcisz) z Wrocimowic — (zm. 1442), polski rycerz niemieckiego pochodzenia, starosta łowicki.
609
Mikołaj Powała z Taczewa — (ok. 1380 – ok. 1415), rycerz i dyplomata, powołany do rady wojennej przed bitwą pod Grunwaldem.
610
halebardnik — dziś popr.: halabardnik.
611
halebarda — dziś popr.: halabarda.
612
krucyfiks — krzyż z przybitą postacią Chrystusa, od łac. crucifixus: ukrzyżowany.
613
jaka (daw.) — rodzaj okrycia wierzchniego.
614
krucyfiks — krzyż z przybitą postacią Chrystusa, od łac. crucifixus: ukrzyżowany.
615
gwoli (daw.) — z powodu.
616
wełny (daw.) — tu: fale.
617
pątlik — siatka do podtrzymywania włosów.
618
Wojciech Jastrzębiec — (1362–1436), biskup krakowski (1412–1423) i poznański (1399–1412), kanclerz koronny, przed osiągnięciem godności biskupiej czynny na dworze Władysława Jagiełły.
619
pan krakowski — zwyczajowe określenie kasztelana krakowskiego.
620
podhalski — dziś popr.: podhalański.
621
zakon (daw.) — prawo.
622
żywie (daw.) — żyje.
623
zrękowiny (daw.) — zaręczyny.
624
pokładziny — położenie się małżonków w jednym łożu w obecności świadków.
625
wedle — tu: obok.
626
mienić się (daw.) — podawać się za.
627
bitwa pod Płowcami — rozegrana 27 września 1331 r. między wojskami Władysława Łokietka a oddziałami krzyżackimi, przerwała krzyżacką kampanię przeciw Polsce.
628
Władysław I Łokietek — (ok. 1260–1333), król Polski od 1320, przedtem długo walczył o zjednoczenie kraju po okresie rozbicia dzielnicowego.
629
gniazdo (przen.) — siedziba rodu.
630
dojść do lat (daw.) — osiągnąć odpowiedni wiek.
631
wojna Grzymalitów z Nałęczami — wojna domowa w Wielkopolsce, toczona w latach 1382–1385 między przedstawicielami dwóch rodów możnowładców. Konflikt wynikał z różnych koncepcji obsadzenia tronu polskiego po wygaśnięciu linii Piastów.
632
kmieć — zamożny chłop, posiadający własne gospodarstwo.
633
opat — przełożony w męskim zakonie kontemplacyjnym.
634
Witold Kiejstutowicz, zwany Wielkim — (ok. 1350–1430), wielki książę litewski,
